Module 1 : boekhouden
Hoofdstuk 1 : de boekhoudkundige gelijkheid
Boekhouden: identificatie, registratie en samenvatting van financiële informatie en rapportering naar
belanghebbenden = de taal van het bedrijfsleven
gebeurt d.m.v. financieel overzicht, een jaarrekening = eindproduct boekhouden
Jaarrekening belangrijk voor:
- iedereen die een beslissing wenst te nemen met economische impact
- partijen die belang hebben bij de activiteiten van een onderneming omdat zij erdoor beïnvloed
worden (= stakeholders/gebruikers)
o aandeelhouders, beleggers, crediteuren/schuldeisers, klanten, overheid, concurrenten,
werknemers, vakbonden…
Boekhoudkundige domeinen:
Algemeen (financieel) boekhouden bv. productieprijs vind je niet terug in een jaarrekening (te
gedetailleerd)
GAAP: generally accepted accounting principles = algemeen aanvaarde boekhoudkundige beginselen
- Geheel van afspraken die zijn overeengekomen om op enige consistente manier gebeurtenissen
te boeken
o BE GAAP (in deze cursus)
o US GAAP (FASB)
o IFRS: international financial reporting standards: wereldwijde harmonisatie voor de
financiële verslaggeving van ondernemingen
IASB: International Accounting Standards Board publiceren & opstellen IFRS
Elke onderneming enkelvoudige jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening = jaarrekening van vennootschap A + B bv. dochter-
en moedervennootschap
Beursgenoteerde ondernemingen moeten IFRS gebruiken voor hun geconsolideerde
jaarrekening makkelijker om te vergelijken
GAAP: Boekhoudkundige entiteit: afzonderlijke economische eenheid
- Helpt om te bepalen of een gebeurtenis binnen of buiten de entiteit valt
bv. herstellingswerken dak van woning mag niet in de boekhouding van de onderneming
- Duidelijk afbakenen wat de onderneming inhoudt
GAAP: Boekhoudkundige transactie = gebeurtenis die:
1
, 1. Financiële toestand beïnvloed
2. Betrouwbaar in geld is uit te drukken
Bv. computer heeft invloed op je boekhouding en kan je uitdrukken in geld; uitzondering =
voetballers kan je boeken
Grijze zones zaken die je niet kan boeken waardoor fraude gebeurt, boekhouden exacte
wetenschap
2 belangrijke boekhoudkundige stromingen
Angelsaksische model Continentaal-Europees model
- Industrialisatie vereist extra kapitaal - Ontstaan vanuit ‘bewijzen’ dat we konden betalen,
- Financiers informatie verschaffen dus veel meer in wetten
- “common law” – gewoonterecht (vanuit de niet vanuit noodzaak/beroep maar vanuit de
beroepsbeoefenaars) overheid (bewijsrecht – “code/civil law”)
- Financiele rapporten om aan te tonen dat - Informeren en beschermen van schuldeisers
het goed gaat met de onderneming,
investeerders zoeken = informeren van o Wetboek van Economisch Recht (WER) –
beleggers bepaalt dat ondernemingen passende
- Er was nood aan om de fabrieken uit te boekhouding moeten voeren
breiden o Koninklijk besluit van 21/10/’18
o Wetboek van Venootschappen en Verenigingen
(WVV) – bepalingen over jaarrekening
o Koninklijk besluit van 21/04/’19
o Adviezen over interpretatie v/d boekhoud- &
jaarrekeningwetgeving door de Commissie
Boekhoudkundige normen CBN
Belgische wetgever verplicht alle ondernemingen om een boekhouding te voeren en bepaalt hoe:
Onderneming =
VOF BV
CommV NV
onbeperkt + CoöpV beperkt aansprakelijk
hoofdelijk aansprakelijk
Bv. twee tandartsen die
samenwerken
hoger tarief dan vennootschapsbelasting
= hoofdelijk persoonlijk aansprakelijk
= persoonlijke inboedel aanspreken
Vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid aandeelhouders:
Aansprakelijkheid beperkt tot de inbreng + financieel plan
1. Coöperatieve vennootschap CV: bv. consumentenvereniging (groepsaankoop energie)
o Meerdere vennoten
2
, o Bijzondere doelstelling: voldoen aan behoeften coöperanten en/of economische en
sociale activiteiten ontwikkelen
2. Besloten vennootschap BV: standaardvorm
o Een of meer aandeelhouders - aandelen op naam
o Een of meer bestuurders
Aandeelhouders (eigenaars) benoemen bestuursorgaan
o Geen vereiste min. inbreng – toereikend aanvangsvermogen
3. Naamloze vennootschap NV
o Een of meer aandeelhouders – aandelen op naam of gedematerialiseerd
o Drie bestuursvormen
Enige bestuurder
Monistisch: raad van bestuur (min. 3 personen of min. 2 als aandeelhouders < 3)
Duaal raad van toezicht en directieraad
aandeelhouders (eigenaars) benoemen raad van bestuur benoemen directieraad
o Te plaatsen kapitaal €61 500
o Te volstorten kapitaal €61 500 – ¼ kapitaal met min. €61 500 (bij bv. €500 000)
WER stelt dat elke boekhoudplichtige onderneming voor de aard & omvang van haar bedrijf een
passende boekhuding moet voeren:
Vereenvoudigde boekhouding:
- Aankoop-, verkoop- en financieel dagboek, inventaris, jaarrekening: vorm en inhoud vrij; geen
verplichting tot openbaarmaking
- Enkel mogelijk bij omzet < 0,5 miljoen
o Natuurlijke personen met zelfstandige beroepsactiviteit, rechtspersonen VOF en commV,
maatschappen
Volledige (dubbele) boekhouding:
- Jaarrekening (balans, RR & toelichting): standaard formaat, verplichting tot neerlegging en
openbaarmaking bij de balanscentrale v/d NBB
- Rechtspersonen NV, BV, CV
Specifieke regels: vb. ziekenhuizen, vzw’s, banken, verzekeringsondernemingen…
Jaarrekening van vennootschappen: balans + resultaten + toelichting
specifiek schema: inhoud & lay-out liggen vast
Beursgenoteerde bedrijven
worden altijd als groot
beschouwd
3