Probleem 5: Nature? Nurture?
Temperament van Jerome Kagan
Understanding the Anxious Mind van Robin Maratz Hening
Personality Psychology van Larsen en Buss: hoofdstuk 5+6
Perspectives on Personality van Carver en scheier: hoofdstuk 6
Wat is H2?
Heritability (erfelijkheid): is een statistiek dat refereert naar de proportie van observeerde
variantie in een groep van individuen die kan worden aangemerkt door middel van
genetische variantie.
- Mate waarin de individuen genetisch van elkaar verschillen.
- Handige informatie voor het identificeren van de genetische en omgeving factoren
van persoonlijkheid.
Formele definitie heritability: de proportie van fenotypische variantie dat toe te schrijven is
aan de genotypische variantie.
- Fenotypische variantie: geobserveerde verschillen tussen individuen (Bv. Lengte,
gewicht of persoonlijkheid).
- Genotypische variantie: verschillen tussen individuen in de totale collectie van genen
die ieder persoon bezit.
- Heritability 0.50 is betekend dat 50% van de geobserveerde fenotypische variantie is
toe te schrijven aan de genotypische variantie. Dus bijvoorbeeld 50% van je
persoonlijkheid is toe te schrijven aan je genen. De andere 50% is toe te schrijven aan
de omgeving.
- Er wordt van uitgegaan dat er geen correlatie of interactie is tussen genen en
omgeving.
Environmentality: het geobserveerde deel dat toe te schrijven is aan de omgeving. Hoe
groter de heritability, hoe kleiner de environmentality en andersom.
Misverstanden
- Je schrijft de heritability niet op één persoon, maar op een groep personen (Bv. Je
zegt niet dat Meredith’s lengte 90% erfelijk is. Dan zou je zegen dat als ze 1 meter is,
dat 0,9 meter erfelijk is en 0.1 door de omgeving komt). Dus heritability verteld de
verschillen in een groep mensen.
- Zeggen dat heritability constant is, maar dat is het niet. Heritability is een
momentopname. Dus wordt op een tijdstip of omgeving gemeten. Als de omgeving
veranderd dan veranderd ook de heritability.
- Zeggend at heritability een absoluut precieze statistiek is. Dat is het niet een error
van meting kan de heritability al verdraaien. Dus heritability is een schatting.
, In hoeverre is persoonlijkheid aangeboren/aangeleerd?
2 niveaus
Op het niveau van een individu heeft ieder persoon eigen genen en die genen vereisen een
omgeving. Dus het is niet aangeboren of aangeleerd, maar het is een combinatie van beide
(Bv. Cake, het heeft geen zin om te kijken of bloem of eieren belangrijker zijn). Er is geen
Nature-Nurture debat.
Op het niveau van een populatie mensen kan je wel zeggen of het meer aangeboren of
aangeleerd is (Bv. Heritability 0.6 betekend dat aangeboren een grotere rol speelt dan
aangeleerd). Wel een Nature-Nurture debat.
Genotype-omgeving interactie: verschillende reacties van individuen met verschillende
genen naar dezelfde omgeving (Bv. Extravert reageren anders dan introvert).
Genotype-omgeving correlatie: individuen met verschillende genen worden blootgesteld
aan verschillende omgevingen. (Bv. Verbale kinderen krijgen boeken en woordspellen, niet-
verbale kinderen minder geneigd om deze stimulatie aan te schaffen).
- Passieve genotype-omgeving correlatie: ouders en kinderen hebben dezelfde genen
en de kinderen doen niks om een bepaalde omgeving te krijgen (Bv. Ouders en
kinderen zijn verbaal en de ouders schaffen boeken aan omdat zijzelf verbaal zijn, de
kinderen hoeven niks te doen om de boeken te krijgen).
- Reactieve genotype-omgeving correlatie: ouders reageren op ieder kind anders,
afhankelijk van hun genen (Bv. Ene kind houdt van knuffelen en het andere kind niet,
je knuffelt dan alleen het knuffelkind).
- Actieve genotype-omgeving correlatie: een persoon met bepaalde genen zoeken of
creëren een bepaalde omgeving (Bv. Hoge sensatiezoekers gaan skydiven en hoog
intelligenten zoeken bibliotheken op). Nis plukken: actief creëren en selecteren
van omgeving.
Dit kan positief of negatief uitpakken.
- Positief: moedigt de aanleg aan.
- Negatief: ontmoedigt de aanleg (Bv. Een druk kind, dwingen rustig te worden).
Nonshared environmental effect: wat ervoor zorgt dat de persoonlijkheid tussen een
tweeling verschilt.
Er is een correlatie tussen genen en de omgeving.
Gedeelde omgeving: deel je bijvoorbeeld met je broer/zus (school/thuis)
- Heeft weinig invloed.
- Zorgt voor gelijkenissen.
Unieke omgeving: een omgeving alleen voor jou (bepaalde vrienden, valpartij).
- Zorg voor verschillen.
Temperament van Jerome Kagan
Understanding the Anxious Mind van Robin Maratz Hening
Personality Psychology van Larsen en Buss: hoofdstuk 5+6
Perspectives on Personality van Carver en scheier: hoofdstuk 6
Wat is H2?
Heritability (erfelijkheid): is een statistiek dat refereert naar de proportie van observeerde
variantie in een groep van individuen die kan worden aangemerkt door middel van
genetische variantie.
- Mate waarin de individuen genetisch van elkaar verschillen.
- Handige informatie voor het identificeren van de genetische en omgeving factoren
van persoonlijkheid.
Formele definitie heritability: de proportie van fenotypische variantie dat toe te schrijven is
aan de genotypische variantie.
- Fenotypische variantie: geobserveerde verschillen tussen individuen (Bv. Lengte,
gewicht of persoonlijkheid).
- Genotypische variantie: verschillen tussen individuen in de totale collectie van genen
die ieder persoon bezit.
- Heritability 0.50 is betekend dat 50% van de geobserveerde fenotypische variantie is
toe te schrijven aan de genotypische variantie. Dus bijvoorbeeld 50% van je
persoonlijkheid is toe te schrijven aan je genen. De andere 50% is toe te schrijven aan
de omgeving.
- Er wordt van uitgegaan dat er geen correlatie of interactie is tussen genen en
omgeving.
Environmentality: het geobserveerde deel dat toe te schrijven is aan de omgeving. Hoe
groter de heritability, hoe kleiner de environmentality en andersom.
Misverstanden
- Je schrijft de heritability niet op één persoon, maar op een groep personen (Bv. Je
zegt niet dat Meredith’s lengte 90% erfelijk is. Dan zou je zegen dat als ze 1 meter is,
dat 0,9 meter erfelijk is en 0.1 door de omgeving komt). Dus heritability verteld de
verschillen in een groep mensen.
- Zeggen dat heritability constant is, maar dat is het niet. Heritability is een
momentopname. Dus wordt op een tijdstip of omgeving gemeten. Als de omgeving
veranderd dan veranderd ook de heritability.
- Zeggend at heritability een absoluut precieze statistiek is. Dat is het niet een error
van meting kan de heritability al verdraaien. Dus heritability is een schatting.
, In hoeverre is persoonlijkheid aangeboren/aangeleerd?
2 niveaus
Op het niveau van een individu heeft ieder persoon eigen genen en die genen vereisen een
omgeving. Dus het is niet aangeboren of aangeleerd, maar het is een combinatie van beide
(Bv. Cake, het heeft geen zin om te kijken of bloem of eieren belangrijker zijn). Er is geen
Nature-Nurture debat.
Op het niveau van een populatie mensen kan je wel zeggen of het meer aangeboren of
aangeleerd is (Bv. Heritability 0.6 betekend dat aangeboren een grotere rol speelt dan
aangeleerd). Wel een Nature-Nurture debat.
Genotype-omgeving interactie: verschillende reacties van individuen met verschillende
genen naar dezelfde omgeving (Bv. Extravert reageren anders dan introvert).
Genotype-omgeving correlatie: individuen met verschillende genen worden blootgesteld
aan verschillende omgevingen. (Bv. Verbale kinderen krijgen boeken en woordspellen, niet-
verbale kinderen minder geneigd om deze stimulatie aan te schaffen).
- Passieve genotype-omgeving correlatie: ouders en kinderen hebben dezelfde genen
en de kinderen doen niks om een bepaalde omgeving te krijgen (Bv. Ouders en
kinderen zijn verbaal en de ouders schaffen boeken aan omdat zijzelf verbaal zijn, de
kinderen hoeven niks te doen om de boeken te krijgen).
- Reactieve genotype-omgeving correlatie: ouders reageren op ieder kind anders,
afhankelijk van hun genen (Bv. Ene kind houdt van knuffelen en het andere kind niet,
je knuffelt dan alleen het knuffelkind).
- Actieve genotype-omgeving correlatie: een persoon met bepaalde genen zoeken of
creëren een bepaalde omgeving (Bv. Hoge sensatiezoekers gaan skydiven en hoog
intelligenten zoeken bibliotheken op). Nis plukken: actief creëren en selecteren
van omgeving.
Dit kan positief of negatief uitpakken.
- Positief: moedigt de aanleg aan.
- Negatief: ontmoedigt de aanleg (Bv. Een druk kind, dwingen rustig te worden).
Nonshared environmental effect: wat ervoor zorgt dat de persoonlijkheid tussen een
tweeling verschilt.
Er is een correlatie tussen genen en de omgeving.
Gedeelde omgeving: deel je bijvoorbeeld met je broer/zus (school/thuis)
- Heeft weinig invloed.
- Zorgt voor gelijkenissen.
Unieke omgeving: een omgeving alleen voor jou (bepaalde vrienden, valpartij).
- Zorg voor verschillen.
