Samenvatting Kinesitherapie bij ouderen - Hoofdstuk 10: Uithoudingsvermogen (theorie)

Hoofdstuk 10: Uithoudingsvermogen


Uithoudingsvermogen
Centrale circulatie:
- Hart
o Weinig veranderingen op celniveau in ouder wordende hart veroorzaakt
door uitsluitend biologische veranderingen
o Vanaf 60 jaar
 Afname van aantal pacemakercellen in sinusknoop
 Op 75-jarige leeftijd is aantal pacemakercellen met meer
dan 90 % afgenomen ten opzichte van gezonde
volwassen hart
 Toename van diameter van lumen en dikte van aorta
 Afname van compliance van aorta
 perifere weerstand neemt toe Beïnvloeden
 Verdikking en verharding van mitralisklep hartminuutvolume
 diastolische vulling neemt af
- Hartminuutvolume (HMV)
o = Maat voor totale bloedvolume dat per minuut door hart wordt
rondgepompt
o HMV = HF x slagvolume
o Ouderen versus jongeren
 In rust
 Hartminuutvolume =
 Hartfrequentie =
 Slagvolume =
 Perifere weerstand en dus bloeddruk neemt toe
 Inspanning
 Hartminuutvolume ↓
 Hartfrequentie ↓
 Slagvolume ↓
 Afname van maximale HMV met leeftijd toe te schrijven
aan
 Afname van regulatie van zenuwcellen
 Afname van regulatie hormonen
 Verminderde vulling van hart
 Verhoogde vaatweerstand
 Afname maximale HF
 Voornamelijk dit
- Maximale hartfrequentie
o HF bij maximale inspanning neemt lineair af met leeftijd
 1 slag per jaar, beginnend op 10- tot 15-jarige leeftijd
 Duurt langer voordat hartfrequentie maximale waarde bereikt

,  Verschillende factoren kunnen hiervoor verantwoordelijk
zijn
 Verminderde reactie op bèta-adrenerge prikkeling
 Afname van pacemakercellen van hart
 Invloed van deze individuele factoren op HFmax is
echter onduidelijk
o Schatting van gemiddelde HFmax-waarde op bepaalde leeftijd
 HFmax = 208 – (0,7 x leeftijd in jaren)
 = Formule van Tanaka
 Geen onderscheid tussen mannen en vrouwen


Perifere circulatie:
- Bloedvaten
 veranderingen kunnen zowel gevolg zijn ban natuurlijk
verouderingsprocessen als persoonlijke factoren
o Basale membranen van vaten worden dikker
o Elastische eigenschappen van arteriën verminderen
 Worden kronkeliger en verkalken
o Verhoogde amyloïdose
 = Afzetting van overtollig zetmeelachtig materiaal in vaten
o Eerst proximale vaten, daarna distale vaten
 Distale vaten ondergaan meest ingrijpende veranderingen
o Arteriosclerotische vaatvernauwing
 Bemoeilijkte doorstroming
 functionele beperkingen kunnen ontstaan
 = Belangrijkste verouderingsverschijnsel van circulatie


Respiratoir systeem:
- Longfunctie als gevolg van veroudering opmerkelijk veranderen
o Niet-pathologische pulmonale veroudering
 Verlies van elastisch weefsel
 Afname van alveolaire wanden
 Afname van aantal longcapillairen
 Verminderde circulatie
o Vermindering longvolume
 Verlies van elastisch weefsel
 Spierkrachtvermindering van intercostale musculatuur
 Afname van mobiliteit van thoracale wervelkolom
 Verhoogde calcificatie van ribben
o Functioneel
 Vitale capaciteit neemt af
 Totale volume verplaatsbare lucht in respiratoire systeem
 Restvolume neemt af

,  Expiratoire éénsecondewaarde neemt af
 Pulmonale gasuitwisseling wordt kleiner
 Arteriële zuurstofspanning in rust neemt af
 Onder normale niet-pathologische omstandigheden is
longfunctie nooit beperkende factor tijdens inspanning
 (Niet-leeftijdsgerelateerd) obstructieve aandoeningen
komen vaak voor
 Leeftijdsgerelateerde veranderingen als gevolg van
veroudering hierdoor moeilijk te onderscheiden van
pathologische veranderingen


Spiermetabolisme:
- Afname van spiermassa (sarcopenie)
o Gevolg van afname van aantal spiervezels en afmetingen hiervan
- Afname van dichtheid van capillairen van motorunits
- Verminderde activiteit van myosine ATP-ase
o Resynthese van creatinefosfaat verloopt trager
 Functioneren van ATP-CP-systeem verloopt hierdoor minder
optimaal


Uithoudingsvermogen:
- Systemen van invloed op functionaliteit uithoudingsvermogen
o Centrale circulatie
o Perifere circulatie
o Respiratoir systeem
o Spiermetabolisme
 Als gevolg van veroudering in deze fysiologsiche systemen
functionele en structurele veranderingen
- Mate waarin structurele en fysiologische veranderingen optreden afhankelijk
van genetische en niet-genetische factoren
o Zoals
 Pathologieën
 Mate van fysieke activiteit
 Levensstijl
 Voeding
- Grote variatie bij
o Ouderen versus jongeren
o Ouderen van zelfde leeftijd
- Aerobe functie
o VO2 max  belangrijkste variabele in deze context
 In context van vele hulpvragen kan het als minder specifiek
beoordeeld worden