Samenvatting - Biologie - hoofdstuk 1 : regeling - VWO 5 - Biologie voor jou

HOMEOSTASE
 Normwaarde = waarde waar bepaalde factoren rond gehouden worden
 Dynamisch evenwicht = activiteiten die er voor zorgen dat de lichaamstemperatuur steeds verandert
 Homeostase = het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het inwendige milieu




REGELING EN
REGELKRINGEN
 Negatieve terugkoppeling = als een toename van het resultaat een remming van het proces veroorzaakt
 Positieve terugkoppeling = een regelkring waarin een toename van het resultaat het proces versterkt
 Uitwendige milieu = de omgeving
 Inwendige milieu = bloed en weefselvloeistof van een organisme

, HORMONEN DE WERKING VAN HORMONEN
 Signaalmoleculen = zorgen voor communicatie binnen  Hormoon-receptorcomplex = ontstaat als een hormoon in
organismen het cytoplasma komt
 Hormonen = signaalmoleculen die de cellen van hormoonklieren  Het hormoon-receptorcomplex komt in kernplasma en kan
afgeven dan bepaalde genen in het DNA aan- of uitzetten
 Endocriene klieren = klieren die stoffen afgeven aan het bloed  Er kan een second messenger worden gevormd die het
 Exocriene klieren = klieren met een afvoerbuis signaal in de cel doorgeeft
 Het signaal van een hormoon dat bindt aan een receptor op
DOELWITORGANEN
het celmembraan kan in de cel worden versterkt
 Doelwitorganen = orgaan waarvan de cellen receptoren bezitten  Signaalcascade = als een signaal via meerdere schakels in
waaraan het hormoon kan binden de cel wordt doorgegeven
 Hormoonspiegel = de hormoonconcentratie
 Een hormoon kan processen in meerdere doelwitorganen SPIJSVERTERINGSKLIEREN
regelen
 Hormonen blijven lang in het bloed waardoor de effecten lang  Kliercellen in de alvleesklier en maag- en darmwand
aanhouden produceren spijsverteringshormonen die spijsvertering
beïnvloeden

HORMONALE
HYPOFYSE NIEREN EN BIJNIEREN
 Hypofyse ligt in het midden van het hoofd en  Nieren produceren epo als ze onvoldoende zuurstof krijgen  productie rode
produceert verschillende hormonen bloedcellen bijniermerg produceert adrenaline  glycogeen omgezet in
 Neurosecretie = als hormonen door neuronen glucose
worden gevormd  neurohormonen  Cortisol komt vrij bij iedere vorm van stress  stresshormoon
 Neuronen geven inhibiting hormonen (IH) en
releasing hormonen af (RH)
 IH : zorgen ervoor dat er geen hormonen SCHILDKLIER
worden geproduceerd (bijv. groeihormoon)
 Schildklieren produceert thyroxine  beïnvloed de stofwisseling en groei en
 RH : zorgt ervoor dat hypofyse bepaalde
ontwikkeling
hormonen produceren
 Thyroxine remt de productie en secretie van TSH
 Als de schildklier veel thyroxine produceert neemt de intensiteit van de
HYPOFYSEHORMONEN stofwisseling toe

 ACTH wordt geproduceerd bij stress
 GH regelt de groei en ontwikkeling EILANDJES VAN LANGERHANS
 Prolactine stimuleert de productie van melk  Eilandjes van Langerhans liggen verspreid in de alvleesklier  bevatten
 Oxytocine zorgt voor weeën glucagon en insuline
 ADH regelt de resorptie van water in de nieren  Bloedsuikerspiegel tussen de 4,0 en 8,0 mmol/L
bij de vorming van urine  Koolhydraten worden tot glucose verteerd