Biologie p3 samenvatting
H12.1 - eigenschappen doorgeven
→ Chromosomen: een soort 'draad of streng' wat in de celkern ligt. Chromosomen
bevatten voor een groot deel de stof: DNA. En in die DNA zitten al onze erfelijke
eigenschappen in vastgesteld, zoals de kleur van je ogen en je bloedgroep.
→ Chromosoompaar: elk chromosoom komt dan 2 keer voor. Elk cel heeft 23
chromosomenparen. En dat zijn dus 46 chromosomen bij elkaar opgeteld.
→ Een gen: een klein stukje van het chromosoom. Het is een stukje DNA met
informatie van 1 van je erfelijk eigenschap die meebepaalt hoe je eruitziet.
→ Allel: de verschillende varianten van een gen. Het allel voor de oogkleur kan
bijvoorbeeld bruin, maar ook blauw zijn.
→ Genotype: informatie van de 2 allelen voor een eigenschap; je noteert het
genotype met 2 letters (de verzameling van alle erfelijke informatie).
,Je ziet in de bovenstaande foto hoe de genen voor oogkleur worden doorgegeven. In de
lichaamscellen van beide ouders zitten 2 chromosomen (een chromosomenpaar) met
allelen voor oogkleur:
→ De moeder heeft 2 allelen voor blauwe ogen
→ De vader heeft 2 allelen voor bruine ogen
De moeder geeft via haar eicel 1 chromosoom met het allel voor blauwe ogen door. De
vader geeft via zijn zaadcel 1 chromosoom met het allel voor bruine ogen door. De
bevruchte eicel bevat weer 2 chromosomen met allelen voor oogkleur.
Voor elke eigenschap heb je in je lichaamscellen dus 2 allelen: 1 van je moeder en 1 van
je vader. Of te wel; het genotype voor een eigenschap bestaat steeds uit twee allelen.
In de bovenstaande foto geldt:
→ Het genotype van moeder is blauw / blauw
→ Het genotype van vader is bruin / bruin
→ Het genotype van het kind is bruin / blauw
,In de bovenstaande foto zie je dat de moeder & de vader elk 2 gelijke allelen hebben: de
moeder 2maal voor blauw en de vader 2maal voor bruin. Als de 2 allelen gelijk aan
elkaar zijn, heet dat homozygoot.
→ Homozygoot: 2 gelijke allelen voor een eigenschap (als 2 allelen gelijk aan elkaar
zijn)
In de bevruchte eicel zitten 2 verschillende allelen: eenmaal voor bruin en eenmaal voor
blauw. Als de 2 allelen verschillend zijn, noem je dat heterozygoot.
→ Heterozygoot: 2 verschillende allelen voor een eigenschap
, In de bovenstaande bron kun je zien welke oogkleur de kinderen van ouders met blauwe
ogen krijgen. De ouders hebben 2 allelen voor blauwe ogen in hun cellen, zij zijn dus
homozygoot. In de zaadcel en eicel zit dus altijd het allel voor blauwe ogen.
Daardoor ontstaan uit ouders met blauwe ogen alleen maar kinderen met blauwe ogen,
en kunnen geen kinderen ontstaan met bruine ogen.
H12.1 - eigenschappen doorgeven
→ Chromosomen: een soort 'draad of streng' wat in de celkern ligt. Chromosomen
bevatten voor een groot deel de stof: DNA. En in die DNA zitten al onze erfelijke
eigenschappen in vastgesteld, zoals de kleur van je ogen en je bloedgroep.
→ Chromosoompaar: elk chromosoom komt dan 2 keer voor. Elk cel heeft 23
chromosomenparen. En dat zijn dus 46 chromosomen bij elkaar opgeteld.
→ Een gen: een klein stukje van het chromosoom. Het is een stukje DNA met
informatie van 1 van je erfelijk eigenschap die meebepaalt hoe je eruitziet.
→ Allel: de verschillende varianten van een gen. Het allel voor de oogkleur kan
bijvoorbeeld bruin, maar ook blauw zijn.
→ Genotype: informatie van de 2 allelen voor een eigenschap; je noteert het
genotype met 2 letters (de verzameling van alle erfelijke informatie).
,Je ziet in de bovenstaande foto hoe de genen voor oogkleur worden doorgegeven. In de
lichaamscellen van beide ouders zitten 2 chromosomen (een chromosomenpaar) met
allelen voor oogkleur:
→ De moeder heeft 2 allelen voor blauwe ogen
→ De vader heeft 2 allelen voor bruine ogen
De moeder geeft via haar eicel 1 chromosoom met het allel voor blauwe ogen door. De
vader geeft via zijn zaadcel 1 chromosoom met het allel voor bruine ogen door. De
bevruchte eicel bevat weer 2 chromosomen met allelen voor oogkleur.
Voor elke eigenschap heb je in je lichaamscellen dus 2 allelen: 1 van je moeder en 1 van
je vader. Of te wel; het genotype voor een eigenschap bestaat steeds uit twee allelen.
In de bovenstaande foto geldt:
→ Het genotype van moeder is blauw / blauw
→ Het genotype van vader is bruin / bruin
→ Het genotype van het kind is bruin / blauw
,In de bovenstaande foto zie je dat de moeder & de vader elk 2 gelijke allelen hebben: de
moeder 2maal voor blauw en de vader 2maal voor bruin. Als de 2 allelen gelijk aan
elkaar zijn, heet dat homozygoot.
→ Homozygoot: 2 gelijke allelen voor een eigenschap (als 2 allelen gelijk aan elkaar
zijn)
In de bevruchte eicel zitten 2 verschillende allelen: eenmaal voor bruin en eenmaal voor
blauw. Als de 2 allelen verschillend zijn, noem je dat heterozygoot.
→ Heterozygoot: 2 verschillende allelen voor een eigenschap
, In de bovenstaande bron kun je zien welke oogkleur de kinderen van ouders met blauwe
ogen krijgen. De ouders hebben 2 allelen voor blauwe ogen in hun cellen, zij zijn dus
homozygoot. In de zaadcel en eicel zit dus altijd het allel voor blauwe ogen.
Daardoor ontstaan uit ouders met blauwe ogen alleen maar kinderen met blauwe ogen,
en kunnen geen kinderen ontstaan met bruine ogen.
