Minor Rechtspsychologie
HOORCOLLEGE 10: LIEGEN EN LEUGENDETECTIE
Onderwerpen:
Liegen;
Het herkennen van leugens;
Emoties herkennen;
Verkeerd detecteren van leugens;
Tips met betrekking tot liegen;
De polygraaf;
Afsluiting.
Liegen
Het college van vandaag en volgende week gaat over leugendetectie. Leugendetectie is belangrijk
want er zijn getuigen en verdachten die liegen. De belangen zijn groot en dus moet je helaas vrezen,
dat mensen in deze context (in strafrechtelijk onderzoek) zullen liegen om hun belangen te
versterken. Dit gebeurt in 27% van de (86) gevallen blijkt uit de tabel van Saks en Koehler.
Eerst de definitie van liegen om beter te begrijpen waar we het over hebben in dit college:
Liegen: een handeling die als bedoeling heeft om – zonder waarschuwing – in een ander persoon een
voorstelling van zaken te doen ontstaan waarvan de leugenaar aanneemt dat die onjuist is. Hij moet
dus denken dat het niet klopt, dat is een onderscheid met een pseudo-herinnering. Bij een pseudo-
herinnering heeft hij zelf niet in de gaten dat het niet klopt, en daarom is het geen liegen. Er staat
‘zonder waarschuwing’ bij in verband met entertainment, zoals bij goochelaars en bij het circus.
Vormen van liegen:
Onwaarheid vertellen;
Overdrijving;
Verzwijging (iets niet zeggen, kan ook liegen zijn).
Algemene gegevens:
Gemiddeld 1,5 leugen per dag;
Liegen kan vanaf 4 jaar. Liegen vereist namelijk vaardigheden: je moet je kunnen inleven in
de persoon tegen wie je liegt. Hele jonge kinderen kunnen zich niet inleven. Denk aan het
Sally-Anne Experiment. Dit wordt ook wel de Theory of Mind (ToM) genoemd. Kinderen
hebben deze ToM nog niet ontwikkeld;
Tijdens de eerste date: ‘big money – good looking deal’;
Studenten liegen het meest tegen hun moeder;
80% van de sollicitanten liegt;
Vrouwen liegen vaker dan mannen;
Motieven: hedonistisch (om er zelf beter van te worden) vs. altruïstisch (om iemand anders
te helpen, ‘leugentje om bestwil’).
1
HOORCOLLEGE 10: LIEGEN EN LEUGENDETECTIE
Onderwerpen:
Liegen;
Het herkennen van leugens;
Emoties herkennen;
Verkeerd detecteren van leugens;
Tips met betrekking tot liegen;
De polygraaf;
Afsluiting.
Liegen
Het college van vandaag en volgende week gaat over leugendetectie. Leugendetectie is belangrijk
want er zijn getuigen en verdachten die liegen. De belangen zijn groot en dus moet je helaas vrezen,
dat mensen in deze context (in strafrechtelijk onderzoek) zullen liegen om hun belangen te
versterken. Dit gebeurt in 27% van de (86) gevallen blijkt uit de tabel van Saks en Koehler.
Eerst de definitie van liegen om beter te begrijpen waar we het over hebben in dit college:
Liegen: een handeling die als bedoeling heeft om – zonder waarschuwing – in een ander persoon een
voorstelling van zaken te doen ontstaan waarvan de leugenaar aanneemt dat die onjuist is. Hij moet
dus denken dat het niet klopt, dat is een onderscheid met een pseudo-herinnering. Bij een pseudo-
herinnering heeft hij zelf niet in de gaten dat het niet klopt, en daarom is het geen liegen. Er staat
‘zonder waarschuwing’ bij in verband met entertainment, zoals bij goochelaars en bij het circus.
Vormen van liegen:
Onwaarheid vertellen;
Overdrijving;
Verzwijging (iets niet zeggen, kan ook liegen zijn).
Algemene gegevens:
Gemiddeld 1,5 leugen per dag;
Liegen kan vanaf 4 jaar. Liegen vereist namelijk vaardigheden: je moet je kunnen inleven in
de persoon tegen wie je liegt. Hele jonge kinderen kunnen zich niet inleven. Denk aan het
Sally-Anne Experiment. Dit wordt ook wel de Theory of Mind (ToM) genoemd. Kinderen
hebben deze ToM nog niet ontwikkeld;
Tijdens de eerste date: ‘big money – good looking deal’;
Studenten liegen het meest tegen hun moeder;
80% van de sollicitanten liegt;
Vrouwen liegen vaker dan mannen;
Motieven: hedonistisch (om er zelf beter van te worden) vs. altruïstisch (om iemand anders
te helpen, ‘leugentje om bestwil’).
1
