Week 5
Te bestuderen:
!) - Handboek Sociale Psychiatrie - Hoofdstuk 4
!) - Een theoretisch model voor transculturele psychiatrie. Tijdschrift voor psychiatrie, 53(6), 355-
364. Link
Handboek Sociale Psychiatrie - Hoofdstuk 4 – Sociaal-maatschappelijke
oorzaken van psychiatrische stoornissen bij migranten en vluchtelingen
Problemen inherent aan migratie-onderzoeken:
- Migranten zijn geen representatieve weerspiegeling van een bevolking, maar een
positieve selectie.
- Het diagnostisch proces kan in het land van herkomst anders zijn dan in het
gastland.
- Onbetrouwbare bevolkingscijfers kunnen tot een vertekening van het ziekterisico
leiden.
Gezonde-migranteneffect
Het feit dat gezonde mensen vaker migreren dan zieke.
Epidemie
Een zeer opvallende bevinding bij migranten is een sterk verhoogde incidentie van
psychotische stoornissen, zodat er zelfs gesproken kan worden van een epidemie.
Erfelijkheid
De erfelijkheid van non-affectieve psychotische stoornissen bedraagt 80 tot 85 procent.
Interactie
De interactie tussen een genetische factor en een omgevingsfactor (gen
omgevingsinteractie) betekent dat genetische factoren de gevoeligheid voor een
bepaalde omgevingsfactor bepalen.
Het axioma dat de incidentie van psychotische stoornissen wereldwijd uniform is, ongeacht de
omgeving waarin iemand opgroeit, is gesneuveld, onder meer door de bevindingen dat migranten
een verhoogd risico hebben op deze stoornissen.
Huidskleur
Meta-analyse heeft aangetoond dat groepen tevens variëren in risico op basis van huidskleur.
De bevinding dat migranten een hoger risico hebben op een psychotische stoornis, acht men
inmiddels zeer robuust, omdat zij gerepliceerd is in diverse migrantengroepen en in verschillende
gastlanden, voor zowel de eerste als de tweede generatie.
Misdiagnostiek
Volgens sommige critici is er sprake van misdiagnostiek onder etnische minderheden: gedragingen
en uitspraken kunnen als psychotisch worden bestempeld terwijl deze wel passend zijn binnen hun
cultuur.
Voordat men sociaal-maatschappelijke factoren als potentiële oorzaken kan aanwijzen, moet
uitgesloten worden dat de bevolking in het land van herkomst een hoger risico op een psychotische
stoornis heeft. Wanner dit niet zo blijkt, pleit dit tegen een etnisch verschil in genetische belasting
voor het ontwikkelen van een psychose en benadrukt het de rol van de omgeving.
Risicofactoren op individueel niveau
- Etnische identiteit
- Discriminatie
- Leeftijd bij migratie
- Social defeat (vernedering en sociale uitsluiting).
Te bestuderen:
!) - Handboek Sociale Psychiatrie - Hoofdstuk 4
!) - Een theoretisch model voor transculturele psychiatrie. Tijdschrift voor psychiatrie, 53(6), 355-
364. Link
Handboek Sociale Psychiatrie - Hoofdstuk 4 – Sociaal-maatschappelijke
oorzaken van psychiatrische stoornissen bij migranten en vluchtelingen
Problemen inherent aan migratie-onderzoeken:
- Migranten zijn geen representatieve weerspiegeling van een bevolking, maar een
positieve selectie.
- Het diagnostisch proces kan in het land van herkomst anders zijn dan in het
gastland.
- Onbetrouwbare bevolkingscijfers kunnen tot een vertekening van het ziekterisico
leiden.
Gezonde-migranteneffect
Het feit dat gezonde mensen vaker migreren dan zieke.
Epidemie
Een zeer opvallende bevinding bij migranten is een sterk verhoogde incidentie van
psychotische stoornissen, zodat er zelfs gesproken kan worden van een epidemie.
Erfelijkheid
De erfelijkheid van non-affectieve psychotische stoornissen bedraagt 80 tot 85 procent.
Interactie
De interactie tussen een genetische factor en een omgevingsfactor (gen
omgevingsinteractie) betekent dat genetische factoren de gevoeligheid voor een
bepaalde omgevingsfactor bepalen.
Het axioma dat de incidentie van psychotische stoornissen wereldwijd uniform is, ongeacht de
omgeving waarin iemand opgroeit, is gesneuveld, onder meer door de bevindingen dat migranten
een verhoogd risico hebben op deze stoornissen.
Huidskleur
Meta-analyse heeft aangetoond dat groepen tevens variëren in risico op basis van huidskleur.
De bevinding dat migranten een hoger risico hebben op een psychotische stoornis, acht men
inmiddels zeer robuust, omdat zij gerepliceerd is in diverse migrantengroepen en in verschillende
gastlanden, voor zowel de eerste als de tweede generatie.
Misdiagnostiek
Volgens sommige critici is er sprake van misdiagnostiek onder etnische minderheden: gedragingen
en uitspraken kunnen als psychotisch worden bestempeld terwijl deze wel passend zijn binnen hun
cultuur.
Voordat men sociaal-maatschappelijke factoren als potentiële oorzaken kan aanwijzen, moet
uitgesloten worden dat de bevolking in het land van herkomst een hoger risico op een psychotische
stoornis heeft. Wanner dit niet zo blijkt, pleit dit tegen een etnisch verschil in genetische belasting
voor het ontwikkelen van een psychose en benadrukt het de rol van de omgeving.
Risicofactoren op individueel niveau
- Etnische identiteit
- Discriminatie
- Leeftijd bij migratie
- Social defeat (vernedering en sociale uitsluiting).
