Erfrecht samenvatting
Week 1
Erfrecht= overgang eigendom na overlijden
2 manieren overgang:
- onder algemene titel
- onder bijzondere titel
verschil: bij overgang onder bijzondere titel gaan geen schulden over, onder algemene
titel wel
3 manieren overgang onder algemene titel
1. trouwen zonder huwelijksvoorwaarden ->gemeenschap van goederen. 1:94
2. fusie van rechtspersonen 3:309
3. erfrecht. (bepaalde handelingen gaan niet over bv arbeidsovereenkomst)
boek 4 = erfrecht
art 1:
2 manieren erfopvolging
1. bij versterf = enkel op op grond van de wet
2. krachtens uiterste wilsbeschikking (erfstelling of onterving)
versterferfrecht= als je niet bij testament bepaald wie je erfgenamen zijn, bepaald de
wet wie dat zijn. ->namelijk bloedverwantschap en partner.
Als je geregistreerd partner bent, heb je hoofdprijs. Als je niet geregistreerd bent en niet
getrouwd krijg je helemaal niks bij versterf!! Moet testament zijn!
erfstelling= uitbreiden erfopvolging art 4:115
onterving = beperking erfopvolging
geen erfgenamen> staat verkrijgt onder algemene titel nalatenschap 4:189
erfopvolging->nalatenschap= rechten en verplichtingen
rechtsgrond verkrijging= krachtens erfrecht
legaat (art 4:117)= erflater kent met een uiterste wilsbeschikking een vorderingsrecht
toe aan 1/> personen
art 2:
wie is er als eerste overleden?
Commorientenregel= indien de volgorde van overlijden niet duidelijk is, dan wordt
geacht dat de personen gelijktijdig te zijn overleden en valt aan de een geen voordeel uit
de nalatenschap van de ander toe.
(scheelt in belasting)
art 3:
onwaardigheid om te erven( je mag geen enig voordeel uit nalatenschap halen)
handelingsbekwaamheid=mensen zijn over het algemeen handelingsbekwaam, tenzij
anders krachtens de wet (bv minderjarigen)
handelingsbevoegdheid = 1:88. Als je getrouwd bent kun je niet zonder toestemming
van de ander een hypotheek op huis bevestigen. Ook al ben
je handelingsbekwaam. Toestemming = bevoegdheid.
art 1:1: elk natuurlijk persoon heeft bevoegdheid om in erfenis als erfgenaam op te
treden. Art 2:30 vereningen zonder statuur dus niet!!
,bepaalde personen kunnen uitgesloten zijn bij bepaalde nalatenschappen -
>onwaardigheid, dus niet handelingsonbekwaam
5 onwaardigheden
1. moord (plan, poging, doen)
2. misdrijf tegen erflater
3. laster: lasterlijke beschuldiging van een feit met max 4 jaar straf(wat je zou
kunnen krijgen als straf)
4. gedwongen/belet uiterste wilsbeschikking te maken (uwb)
5. fraude uwb
->bewijs nodig!
lid 2: derdenbescherming. Totdat de onwaardigheid definitief is komen vast te staan is de
betrokkenen volwaardig erfgenaam. Derdenbescherming voor de handelingen die hij in
die tijd verricht.
Lid 3 ->vergeving, wanneer onwaardigheid weer wordt ingetrokken. (als erflater
erfgenaam heeft vergeven) Bewijs weer nodig
Notaris heeft geen toegang tot justitiële documentatie om te kijken naar de rechtelijke
vonnissen van de erfgenamen. Notaris is dus afhankelijk van de andere erfgenamen.
Art 4:
Rechtshandelingen die de strekking hebben een persoon te belemmeren in de
uitoefening van erfrechtelijke bevoegdheden zijn nietig.
Lid 2: geen rechtshandelingen kan sluiten over nog niet opengevallen nalatenschap (niet
helemaal waar) gaat alleen op als je toekomstig erfgenaam bent. Je kan niet als
toekomstig erfgenaam over mijn erfdeel beschikken, wel bv bij overeenkomst van dat
iemand schilderij krijgt als ik nalatenschap krijg. (bestanddelen wel)
Art 5
Betalingsregeling: kan in 1 x, in termijnen (evt bepalen rente)
->geld voor het heel boek 4
art 6
Waarde van de nalatenschap= waarde van goederen op het tijdstip onmiddellijk na het
overlijden. Geen rekening houden met erfrechtelijk vruchtgebruik. Erfrechtelijke
vruchtgebruiker moet bij waardering worden weggedacht.
Art 7 lid 1 geeft aan welke schulden, schulden van de nalatenschap zijn
Wat valt daar onder:
a. schulden van erflater zelf, met uitzondering van mortis causa(geschonken)
- b tot en met i moeten ook door erfgenaam gedaan worden, maar zijn niet
overgegaan van erflater
c. kosten van vereffening: afwikkeling van nalatenschap(boedelnotaris etc)
d. kosten van de executeur: zorgen dat testament goed wordt uitgevoerd
e. successieswet schulden: alles wat iemand op grond van verkrijging van erfenis
aan de fiscus schuldig is. NU AFGESCHAFT
i: schulden mortis causa: schulden uit giften (je geeft alles, maar na overlijden) ->
ontwijken vormvereiste testament = quasi-legaat!!. 7:177 lid 1 zulke schenkingen
vervallen bij overleden, tenzij hij het voor overlijden heeft uitgevoerd of bij notariele
akte zijn opgeslagen.
(i is beetje illegale dus)
, Saisineregel(art 4:182 lid 1)= met het overlijden van de erflater volgen zijn erfgenamen
van rechtswege op in zijn voor overgang vatbare rechten en in zijn bezit en
houderschap.
Wanneer meerdere erfgenamen erven van erflater ->afgescheiden vermogen door
bijzondere gemeenschap 3:189 jo 4:184 lid 1. Treed slechts 1 persoon als zuiver
aanvaard erfgenaam op dan vermengt nalatenschap zich meteen met het eigen
vermogen van de erfgenaam.
Boek 4 is niet alleen voor gehuwde maar ook voor geregistreerd partnerschap
Overgangsrecht= Er zijn wettelijke wijzigingen gemaakt. Het nieuwe versterferfrecht
niet van toepassing op nalatenschappen die voor de inwerkingtreding van de wet zijn
opengevallen + geen terugwerkende kracht.
Bestaanseis = om als erfgenaam bij versterf te kunnen optreden, moet men bestaan op
het ogenblik dat de nalatenschap openvalt. (art 4:9).
ook kind waarvan vrouw zwanger is
2 manieren erven ->niet testamentair
1. uit eigen hoofde = indien hij erft op grond van de plaats die hij zelf in de ordening
inneemt
2. plaatsvervulling =plaats innemen die in beginsel voor een ander is gereserveerd
(niet na 6e graad) art 4:12 als bv onwaardig is. Persoon is dan staaksgewijze
parentelenstelsel= stelsel met volgorde nalatenschap uit eigen hoofde art 4:10-
>familierechtelijke betrekkingen
1. de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot van de erflater tezamen met diens
kinderen
2. de ouders van de erflater tezamen met diens broers en zusters
3. de grootouders van de erflater
4. de overgrootouders van de erflater
->verder dan 6e graad niet geërfd.
Erfdelen -> art 4:11
Binnen 2e groep, ieder krijgt hetzelfde, maar de ouders minstens ¼!!
Werkgroep:
Als iemand overleden is staat deze niet meer in Gba= gemeentelijk basis administratie,
maar in de burgerlijke stand.
Uitwerking stamboom:
B= uit eigen hoofde art 4:10 lid 1 sub a erft ¼
Plaatsvervulling door art 10 lid 2. Voor HXFGJ
Artikel 4:12 lid 1 en lid 2 voor plaatsvervulling
Dan artikel 4:11 lid 1, in beginsel iedereen ¼, maar door plaatsvervanging 1/8 voor
HXFG en ¼ voor J
Nooit meteen ouders een kwart geven, alle stappen uitwerken!!
Komt waarschijnlijk terug op tentamen
MOEDER RECHTS VADER LINKS
Plaatsvervulling voor C= E (heeft alleen nalatenschap C verworpen en C is al overleden…
je kan alleen iets verwerpen als persoon dood is, niet als deze nog leeft)
Week 1
Erfrecht= overgang eigendom na overlijden
2 manieren overgang:
- onder algemene titel
- onder bijzondere titel
verschil: bij overgang onder bijzondere titel gaan geen schulden over, onder algemene
titel wel
3 manieren overgang onder algemene titel
1. trouwen zonder huwelijksvoorwaarden ->gemeenschap van goederen. 1:94
2. fusie van rechtspersonen 3:309
3. erfrecht. (bepaalde handelingen gaan niet over bv arbeidsovereenkomst)
boek 4 = erfrecht
art 1:
2 manieren erfopvolging
1. bij versterf = enkel op op grond van de wet
2. krachtens uiterste wilsbeschikking (erfstelling of onterving)
versterferfrecht= als je niet bij testament bepaald wie je erfgenamen zijn, bepaald de
wet wie dat zijn. ->namelijk bloedverwantschap en partner.
Als je geregistreerd partner bent, heb je hoofdprijs. Als je niet geregistreerd bent en niet
getrouwd krijg je helemaal niks bij versterf!! Moet testament zijn!
erfstelling= uitbreiden erfopvolging art 4:115
onterving = beperking erfopvolging
geen erfgenamen> staat verkrijgt onder algemene titel nalatenschap 4:189
erfopvolging->nalatenschap= rechten en verplichtingen
rechtsgrond verkrijging= krachtens erfrecht
legaat (art 4:117)= erflater kent met een uiterste wilsbeschikking een vorderingsrecht
toe aan 1/> personen
art 2:
wie is er als eerste overleden?
Commorientenregel= indien de volgorde van overlijden niet duidelijk is, dan wordt
geacht dat de personen gelijktijdig te zijn overleden en valt aan de een geen voordeel uit
de nalatenschap van de ander toe.
(scheelt in belasting)
art 3:
onwaardigheid om te erven( je mag geen enig voordeel uit nalatenschap halen)
handelingsbekwaamheid=mensen zijn over het algemeen handelingsbekwaam, tenzij
anders krachtens de wet (bv minderjarigen)
handelingsbevoegdheid = 1:88. Als je getrouwd bent kun je niet zonder toestemming
van de ander een hypotheek op huis bevestigen. Ook al ben
je handelingsbekwaam. Toestemming = bevoegdheid.
art 1:1: elk natuurlijk persoon heeft bevoegdheid om in erfenis als erfgenaam op te
treden. Art 2:30 vereningen zonder statuur dus niet!!
,bepaalde personen kunnen uitgesloten zijn bij bepaalde nalatenschappen -
>onwaardigheid, dus niet handelingsonbekwaam
5 onwaardigheden
1. moord (plan, poging, doen)
2. misdrijf tegen erflater
3. laster: lasterlijke beschuldiging van een feit met max 4 jaar straf(wat je zou
kunnen krijgen als straf)
4. gedwongen/belet uiterste wilsbeschikking te maken (uwb)
5. fraude uwb
->bewijs nodig!
lid 2: derdenbescherming. Totdat de onwaardigheid definitief is komen vast te staan is de
betrokkenen volwaardig erfgenaam. Derdenbescherming voor de handelingen die hij in
die tijd verricht.
Lid 3 ->vergeving, wanneer onwaardigheid weer wordt ingetrokken. (als erflater
erfgenaam heeft vergeven) Bewijs weer nodig
Notaris heeft geen toegang tot justitiële documentatie om te kijken naar de rechtelijke
vonnissen van de erfgenamen. Notaris is dus afhankelijk van de andere erfgenamen.
Art 4:
Rechtshandelingen die de strekking hebben een persoon te belemmeren in de
uitoefening van erfrechtelijke bevoegdheden zijn nietig.
Lid 2: geen rechtshandelingen kan sluiten over nog niet opengevallen nalatenschap (niet
helemaal waar) gaat alleen op als je toekomstig erfgenaam bent. Je kan niet als
toekomstig erfgenaam over mijn erfdeel beschikken, wel bv bij overeenkomst van dat
iemand schilderij krijgt als ik nalatenschap krijg. (bestanddelen wel)
Art 5
Betalingsregeling: kan in 1 x, in termijnen (evt bepalen rente)
->geld voor het heel boek 4
art 6
Waarde van de nalatenschap= waarde van goederen op het tijdstip onmiddellijk na het
overlijden. Geen rekening houden met erfrechtelijk vruchtgebruik. Erfrechtelijke
vruchtgebruiker moet bij waardering worden weggedacht.
Art 7 lid 1 geeft aan welke schulden, schulden van de nalatenschap zijn
Wat valt daar onder:
a. schulden van erflater zelf, met uitzondering van mortis causa(geschonken)
- b tot en met i moeten ook door erfgenaam gedaan worden, maar zijn niet
overgegaan van erflater
c. kosten van vereffening: afwikkeling van nalatenschap(boedelnotaris etc)
d. kosten van de executeur: zorgen dat testament goed wordt uitgevoerd
e. successieswet schulden: alles wat iemand op grond van verkrijging van erfenis
aan de fiscus schuldig is. NU AFGESCHAFT
i: schulden mortis causa: schulden uit giften (je geeft alles, maar na overlijden) ->
ontwijken vormvereiste testament = quasi-legaat!!. 7:177 lid 1 zulke schenkingen
vervallen bij overleden, tenzij hij het voor overlijden heeft uitgevoerd of bij notariele
akte zijn opgeslagen.
(i is beetje illegale dus)
, Saisineregel(art 4:182 lid 1)= met het overlijden van de erflater volgen zijn erfgenamen
van rechtswege op in zijn voor overgang vatbare rechten en in zijn bezit en
houderschap.
Wanneer meerdere erfgenamen erven van erflater ->afgescheiden vermogen door
bijzondere gemeenschap 3:189 jo 4:184 lid 1. Treed slechts 1 persoon als zuiver
aanvaard erfgenaam op dan vermengt nalatenschap zich meteen met het eigen
vermogen van de erfgenaam.
Boek 4 is niet alleen voor gehuwde maar ook voor geregistreerd partnerschap
Overgangsrecht= Er zijn wettelijke wijzigingen gemaakt. Het nieuwe versterferfrecht
niet van toepassing op nalatenschappen die voor de inwerkingtreding van de wet zijn
opengevallen + geen terugwerkende kracht.
Bestaanseis = om als erfgenaam bij versterf te kunnen optreden, moet men bestaan op
het ogenblik dat de nalatenschap openvalt. (art 4:9).
ook kind waarvan vrouw zwanger is
2 manieren erven ->niet testamentair
1. uit eigen hoofde = indien hij erft op grond van de plaats die hij zelf in de ordening
inneemt
2. plaatsvervulling =plaats innemen die in beginsel voor een ander is gereserveerd
(niet na 6e graad) art 4:12 als bv onwaardig is. Persoon is dan staaksgewijze
parentelenstelsel= stelsel met volgorde nalatenschap uit eigen hoofde art 4:10-
>familierechtelijke betrekkingen
1. de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot van de erflater tezamen met diens
kinderen
2. de ouders van de erflater tezamen met diens broers en zusters
3. de grootouders van de erflater
4. de overgrootouders van de erflater
->verder dan 6e graad niet geërfd.
Erfdelen -> art 4:11
Binnen 2e groep, ieder krijgt hetzelfde, maar de ouders minstens ¼!!
Werkgroep:
Als iemand overleden is staat deze niet meer in Gba= gemeentelijk basis administratie,
maar in de burgerlijke stand.
Uitwerking stamboom:
B= uit eigen hoofde art 4:10 lid 1 sub a erft ¼
Plaatsvervulling door art 10 lid 2. Voor HXFGJ
Artikel 4:12 lid 1 en lid 2 voor plaatsvervulling
Dan artikel 4:11 lid 1, in beginsel iedereen ¼, maar door plaatsvervanging 1/8 voor
HXFG en ¼ voor J
Nooit meteen ouders een kwart geven, alle stappen uitwerken!!
Komt waarschijnlijk terug op tentamen
MOEDER RECHTS VADER LINKS
Plaatsvervulling voor C= E (heeft alleen nalatenschap C verworpen en C is al overleden…
je kan alleen iets verwerpen als persoon dood is, niet als deze nog leeft)
