Basiskinesitherapie 2:
Samenvatting: Toegevoegd onderzoek
1. Osteokinematische aspecten en terminologie OL
a. Inleiding
b. De Anatomische Positie
c. Aspecten van het lichaam
d. Vlakken en Assen
e. Bewegingen
f. Gewrichtsvormen
g. Graden Van Bewegingsvrijheid (Vrijheidsgraden)
h. (Opdracht)
2. Goniometrie
a. Inleiding
b. Heup
c. Knie
d. Enkel/ Voet
3. Manuele spiertesting
a. Inleiding
b. Heup
c. Knie
d. Enkel/ Voet
e. Tenen
f. Dynamometrie
4. Lengtetesting
a. Inleiding
b. Praktische tips
c. Onderzoek: lengtetests
5. Tractie - translatie onderzoekstechnieken
a. Inleiding
b. Artrokinematica = intra-articulaire bewegingsgedrag
c. Begrippen tractie, translatie en joint-play
d. Tractie-translatierichting
e. Enkele tractie- en translatieonderzoekstechnieken: OL
2e BACHELOR REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2020-2021
, Toegevoegd onderzoek:
Osteokinematische aspecten en terminologie OL
1.1 Inleiding
osteokinematica = beschrijft de vorm van de perifere bewegingsbaan van botstukken in de ruimte
ten opzichte van elkaar
1.2 De Anatomische Positie
= 0° stand
= fictieve stand, waarbij het lichaam zich verticale positie bevindt;
het hoofd rechtop, de voeten plat op de grond en lichtjes uit elkaar; de armen hangen langs
het lichaam met de handpalmen naar voor
1.3 Aspecten van het lichaam
algemeen:
- anterior/ ventraal = voorkant lichaam
- posterior/ dorsaal = achterkant lichaam
- mediaal vs lateraal
- superior, craniaal en cephalic
- inferior
- caudaal
- proximaal
- distaal
voet:
- plantaire zijde = voetzool
- dorsale zijde = voetrug/ bovenzijde voet
been:
- fibulaire zijde
- tibiale zijde
1.4 Vlakken en Assen
Alle angulaire bewegingen vinden plaats rond een bepaalde as en in een specifiek vlak
vereenvoudiging van de realiteit: as verschuift tijdens de beweging continu. Afhankelijk van
het type van gewricht en de uit te voeren beweging zal "dit verschuiven" in meer of mindere
mate plaatsvinden.
vlakken:
- sagittaal vlak = mediane vlak = paramediane vlak
- frontaal vlak = coronale vlak
- transversaal vlak = horizontaal vlak
assen:
- mediaal-laterale as = latero-laterale as = frontale asa = horizontale as = breedte-as
- voor-achterwaartse as = dorso-ventrale as = anterieur-posterieure as = sagittale as =
mediane as
- verticale as = longitudinale = cranio-caudale as = lengte-as
1
,1.5 Bewegingen
→ beschrijven refererend naar de as en het vlak van de beweging
1. flexie vs extensie ( frontale as in sagittale vlak)
2. plantairflexie vs dorsiflexie ( frontale as in sagittale vlak)
3. abductie vs adductie (sagittale as in het frontale vlak)
4. mediale rotatie = interne rotatie = endorotatie
vs laterale rotatie = externe rotatie = exorotatie
5. bekken: anteversie vs retroversie ( latero-laterale as)
6. bekken: laterale tilt = bekkenrotatie rond sagittale as in het frontale vlak
7. circumductie = samengestelde beweging ( enkel in gewrichten met veel vrijheidsgraden)
8. supinatie vs prontatie
9. varus vs valgus
10. inversie vs eversie
1.6 Gewrichtsvormen
1.7 Graden Van Bewegingsvrijheid (Vrijheidsgraden)
→ richtingen waarin bewogen kan worden thv gewricht variëren naargelang de vorm van gewricht
aantal bewegingen in bepaald aantal vlakken rond bepaald aantal assen =
bewegingsvrijheidsgraden
1.8 Opdracht
2
, Goniometrie
2.1 Inleiding
- ROM kunnen bepalen
→ meestal door universele goniometer ( meest betaalbaar)
→ andere mogelijkheden zijn: electrogoniometers, inclinometers...alsook
smartphonetoepassingen
- betrouwbaarheid = doelt op herhaaldbaarheid van de meting onder identieke
omstandigheden
→ hoe consistent is de meting? hoe herhaalbaar zijn de metingen door dezelfde
tester ( inra-testerbetrouwbaarheid) of door verschillende testers
(inter-testerbetrouwbaarheid)?
- validiteit = meet de test wat ze moet meten?
→wordt (bij goniometrie) de werkelijke hoek gevormd tussen 2 botstukken gemeten?
- meetmethodes voor OL:
- SFTR-methode
- AAOS-methode
- aandachtspunten voor goniometrische tests:
- Punten worden altijd pas aangeduid nadat eerst de testbeweging is
aangenomen. Duid je punten opnieuw aan als je van bv. een meting in buiklig
naar een meting in ruglig gaat
- Alle tests worden 3 X gemeten (en dit zowel /a/ als /p/) en daarvan neem je
het gemiddelde en dit gemiddelde vergelijk je met het gemiddelde van de
gezonde zijde
- Zorg dat je SFTRmethode en de AAOSmethode kan toepassen op het OL
2.2 Heup
→ let goed op de beweging en/ of fixatie van het bekken
1. Flexie art. coxae
- houding: ruglig; heup 0° abd., add. en rotatie, knie gebogen (lengte van mm
hamstrings mag de meting niet beïnvloeden)
- stabilisatie: van pelvis voorkomt rotatie en achterwaartse bekkenkanteling en
zorgt ervoor dat de beweging enkel in het art. coxae gebeurt
- segmenten:
- vast: bekken (romp)
- bewegend: bovenbeen
- merktekens:
- romp: lengteas van de romp (evenwijdig met de tafelrand)
- been: laterale epicondyl (aanduiden met knie in flexie-stand)
- as: door het midden van de femurkop
→ d.w.z. 4,5 cm. craniaal van het meest lateraal uitstekend deel van de grote
trochanter
opgelet: duid je punten opnieuw aan als je van bv. een meting in ruglig (heupflexie)
naar een meting in buiklig (heupextensie) gaat. Punten worden ook altijd pas
aangeduid nadat eerst de testbeweging is aangenomen.
3
Samenvatting: Toegevoegd onderzoek
1. Osteokinematische aspecten en terminologie OL
a. Inleiding
b. De Anatomische Positie
c. Aspecten van het lichaam
d. Vlakken en Assen
e. Bewegingen
f. Gewrichtsvormen
g. Graden Van Bewegingsvrijheid (Vrijheidsgraden)
h. (Opdracht)
2. Goniometrie
a. Inleiding
b. Heup
c. Knie
d. Enkel/ Voet
3. Manuele spiertesting
a. Inleiding
b. Heup
c. Knie
d. Enkel/ Voet
e. Tenen
f. Dynamometrie
4. Lengtetesting
a. Inleiding
b. Praktische tips
c. Onderzoek: lengtetests
5. Tractie - translatie onderzoekstechnieken
a. Inleiding
b. Artrokinematica = intra-articulaire bewegingsgedrag
c. Begrippen tractie, translatie en joint-play
d. Tractie-translatierichting
e. Enkele tractie- en translatieonderzoekstechnieken: OL
2e BACHELOR REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2020-2021
, Toegevoegd onderzoek:
Osteokinematische aspecten en terminologie OL
1.1 Inleiding
osteokinematica = beschrijft de vorm van de perifere bewegingsbaan van botstukken in de ruimte
ten opzichte van elkaar
1.2 De Anatomische Positie
= 0° stand
= fictieve stand, waarbij het lichaam zich verticale positie bevindt;
het hoofd rechtop, de voeten plat op de grond en lichtjes uit elkaar; de armen hangen langs
het lichaam met de handpalmen naar voor
1.3 Aspecten van het lichaam
algemeen:
- anterior/ ventraal = voorkant lichaam
- posterior/ dorsaal = achterkant lichaam
- mediaal vs lateraal
- superior, craniaal en cephalic
- inferior
- caudaal
- proximaal
- distaal
voet:
- plantaire zijde = voetzool
- dorsale zijde = voetrug/ bovenzijde voet
been:
- fibulaire zijde
- tibiale zijde
1.4 Vlakken en Assen
Alle angulaire bewegingen vinden plaats rond een bepaalde as en in een specifiek vlak
vereenvoudiging van de realiteit: as verschuift tijdens de beweging continu. Afhankelijk van
het type van gewricht en de uit te voeren beweging zal "dit verschuiven" in meer of mindere
mate plaatsvinden.
vlakken:
- sagittaal vlak = mediane vlak = paramediane vlak
- frontaal vlak = coronale vlak
- transversaal vlak = horizontaal vlak
assen:
- mediaal-laterale as = latero-laterale as = frontale asa = horizontale as = breedte-as
- voor-achterwaartse as = dorso-ventrale as = anterieur-posterieure as = sagittale as =
mediane as
- verticale as = longitudinale = cranio-caudale as = lengte-as
1
,1.5 Bewegingen
→ beschrijven refererend naar de as en het vlak van de beweging
1. flexie vs extensie ( frontale as in sagittale vlak)
2. plantairflexie vs dorsiflexie ( frontale as in sagittale vlak)
3. abductie vs adductie (sagittale as in het frontale vlak)
4. mediale rotatie = interne rotatie = endorotatie
vs laterale rotatie = externe rotatie = exorotatie
5. bekken: anteversie vs retroversie ( latero-laterale as)
6. bekken: laterale tilt = bekkenrotatie rond sagittale as in het frontale vlak
7. circumductie = samengestelde beweging ( enkel in gewrichten met veel vrijheidsgraden)
8. supinatie vs prontatie
9. varus vs valgus
10. inversie vs eversie
1.6 Gewrichtsvormen
1.7 Graden Van Bewegingsvrijheid (Vrijheidsgraden)
→ richtingen waarin bewogen kan worden thv gewricht variëren naargelang de vorm van gewricht
aantal bewegingen in bepaald aantal vlakken rond bepaald aantal assen =
bewegingsvrijheidsgraden
1.8 Opdracht
2
, Goniometrie
2.1 Inleiding
- ROM kunnen bepalen
→ meestal door universele goniometer ( meest betaalbaar)
→ andere mogelijkheden zijn: electrogoniometers, inclinometers...alsook
smartphonetoepassingen
- betrouwbaarheid = doelt op herhaaldbaarheid van de meting onder identieke
omstandigheden
→ hoe consistent is de meting? hoe herhaalbaar zijn de metingen door dezelfde
tester ( inra-testerbetrouwbaarheid) of door verschillende testers
(inter-testerbetrouwbaarheid)?
- validiteit = meet de test wat ze moet meten?
→wordt (bij goniometrie) de werkelijke hoek gevormd tussen 2 botstukken gemeten?
- meetmethodes voor OL:
- SFTR-methode
- AAOS-methode
- aandachtspunten voor goniometrische tests:
- Punten worden altijd pas aangeduid nadat eerst de testbeweging is
aangenomen. Duid je punten opnieuw aan als je van bv. een meting in buiklig
naar een meting in ruglig gaat
- Alle tests worden 3 X gemeten (en dit zowel /a/ als /p/) en daarvan neem je
het gemiddelde en dit gemiddelde vergelijk je met het gemiddelde van de
gezonde zijde
- Zorg dat je SFTRmethode en de AAOSmethode kan toepassen op het OL
2.2 Heup
→ let goed op de beweging en/ of fixatie van het bekken
1. Flexie art. coxae
- houding: ruglig; heup 0° abd., add. en rotatie, knie gebogen (lengte van mm
hamstrings mag de meting niet beïnvloeden)
- stabilisatie: van pelvis voorkomt rotatie en achterwaartse bekkenkanteling en
zorgt ervoor dat de beweging enkel in het art. coxae gebeurt
- segmenten:
- vast: bekken (romp)
- bewegend: bovenbeen
- merktekens:
- romp: lengteas van de romp (evenwijdig met de tafelrand)
- been: laterale epicondyl (aanduiden met knie in flexie-stand)
- as: door het midden van de femurkop
→ d.w.z. 4,5 cm. craniaal van het meest lateraal uitstekend deel van de grote
trochanter
opgelet: duid je punten opnieuw aan als je van bv. een meting in ruglig (heupflexie)
naar een meting in buiklig (heupextensie) gaat. Punten worden ook altijd pas
aangeduid nadat eerst de testbeweging is aangenomen.
3
