Zintuigen, Hersenen & Beweging III – Overzichtjes
Naomi Janssen
Oogheelkunde
Begrippen
Begrip Uitleg
Visus = gezichtsscherpte
Vermogen om twee punten van elkaar te onderscheiden
Eenheid: Dioptrie (Dpt=1/f) → f= brandpuntsafstand in meters
Normaal: 1.0 →optotypen op 6m afstand lezen
V=d/D (d: afstand kaart tot pt; D: afstand waarop iemand met 100% visus optotype kan
lezen)
VOD: visus oculus dexter
VOS: visus oculus sinistra
Refractie Lichtbrekende eigenschap van het oog
Door twee lenzen (cornea (traanfilm) (42 Dioptrie) en ooglens (20 Dioptrie))
Stenopeïsche visus Testen maculafunctie met stenopeïsche opening
→mediatroebeling, slechte netvliesfunctie (staar)
Emmetropie Normale refractie: brandpunt valt precies op het netvlies
Tarsus Bindweefsel en kraakbeen ter ondersteuning van de m. orbicularis oculi
Vanaf hier loopt bindweefselrand die aanhecht aan orbitarand
→bestaand uit lig. Palpebrale laterale en mediale: zitten vast aan periorbita (barrière
tussen orbita en buitenwereld)
Loopt aan bovenkant over in septum orbitale (barrière tussen ooglid en inhoud oogkas)
Bevat slijmvlies en slijmcellen
Klieren van Meibom = glandulae tarsales
In de tarsus, spelen rol bij kwaliteit traanfilm
Produceren lipidenlaag van traanfilm
Conjunctiva Slijmvlies aan buitenkant oog
- Conjunctiva palpebrae
Loopt over ooglid heen
- Conjunctiva bulbi
Loopt via omslagplooi door over oogbol
→door omslagplooi kan contactlens niet naar achter in de orbita
→conjunctivitis (viraal: erg besmettelijk, waterig, branderig, bilateraal; bacterieel: pus)
Cornea Deel van sclera
Breking licht (48 Dioptrie)
Bestaat uit epitheel (10%), membraan van Bowman, stroma (90%), membraan van
Descemet, endotheel (helderheid)
→dubieuze membraan van dua is 6e laag cornea (tussen stroma en membraan van
Descemet)
Bevat geen bloedvaten → geen immuuncellen →immune privileged: je kunt het
tranplanteren zonder dat er rejectie kan optreden
Pupil Gat in de iris
, Werkt als diafragma om meer/minder licht binnen te laten → scherper/minder scherp
zien
Vagina bulbi = kapsel van Tenon
Fascie om de oogbal
Anulus tendineus Waar rectusspieren oog vastzitten aan gemeenschappelijke ringvormige pees achter in
communis de orbita
Loopt over fissura orbitalis superior (hierdoor lopen n. 3, 4, en 6 orbita in)
Conus De kegelvorm van de rectusspieren
- Smalle deel: achterin de orbita
- Mediale orbitawanden lopen parallel
- Laterale orbitawanden staan loodrecht
Buiten conus Binnen conus
- n. trochlearis (n.4) - n. nasociliaris
- n. frontalis - n. oculomotorius (n.3)
- n. lacrimalis - n. abducens (n.4)
→buiten conus: Like To Fart
Glandula lacrimalis = traanklier
Buiten, boven orbita. Productie traanvocht
Punctum lacrimale is opening canaliculus lacrimalis bij het oog
→overtollig vocht komt via ductus nasolacrimalis in neusholte in meatus nasi inferior
Drainage tranen in volgorde:
1. glandula lacrimalis
2. canaliculus lacrimalis
3. saccus lacrimalis
4. ductus nasolacrimalis
5. meatus nasi inferior
Saccus lacrimalis Verbinding tussen ductus nasolacrimalis en canaliculus lacrimalis
Voorste oogkamer Voor de iris
Diepte: 3 mm
Afvoer kamerwater in kamerhoek via trabekelsysteem
→wanneer afvoer en productie niet in balans: oogdrukverhoging
Achterste oogkamer = camera vitrea = glasvochtholte
Grootste ruimte in de oogbol
Bevat glasvocht (corpus vitreum)
Houdt oog in stand en zorgt voor voedingsstoffen
Glasvocht Water, hyaluronzuur en collageen
Zit vast aan retina
Wordt bij veroudering minder stroperig, kan krimpen
→hierdoor kan ablatio retinae
Lens = fakos/phakos
Vergelijkbaar met smartie
Ectoderm
Scherp zien door breking van licht (12 Dioptrie)
Onderdelen:
- Kapsel (=lenszakje): bindweefsellaagje om de lens
- Cortex: schors, buitenkant lens
, - Nucleus: kern, binnenkant lens
Actieve stofwisseling, eiwitrijk
Opgehangen aan corpus ciliare met zonulavezels →voor accommodatie
Normaal: helder; cataract: troebel
Ouder worden: lens wordt stugger →minder accommodatievermogen
Avasculair, wel deling mogelijk
- Faak: eigen lens
- Afaak: zonder lens
- Pseudofaak: met kunstlens
Corpus ciliare = kamerhoek
Hier wordt kamervocht geproduceerd
Kamervocht gaat van achterste →voorste oogkamer
Wordt afgevoerd in de iridocorneale hoek (op scheidingslijn tussen cornea en sclera) via
kanaal van Schlemm (sinus venosus sclerae)
Kanaal van Schlemm Kamerwater komt via hier in de bloedcirculatie
Traanfilm Functies:
- cornea helder houden
- oog beschermen tegen uitdrogen
- verwijderen van bacteriën
Van buiten→binnen:
- lipidenlaagje →bestaat uit klieren van Meibom (oppervlaktespanning water)
- waterig laag →geproduceerd door traanklier
- mucinelaag → geproduceerd door slijmbekercellen van de conjunctiva
Traanvocht Water, talg en eiwitten
→water en talg komen uit oogleden, zorgen ervoor dat het langer op oog blijft liggen
Uvea Bestaat uit choroïdea, corpus ciliare en iris
Choroïdea 3 lagen:
- lamina vasculosa →buitenste vaten-uvea
- lamina choriocapillaris →binnenste vaten-netvlies, fovea
- membraan van Bruch →basaalmembraan pigmentblad
Corpus ciliare Naast de iris
Bevat m. ciliaris (circulaire spier voor accommodatie lens)
Functies:
- lens boller/platter maken
- productie kamerwater (stroomt door pupil naar de kamerhoek
→balans aanmaak en afvoer kamerwater bepaalt de oogdruk
Iris Pigmentblad waar geen licht doorheen kan
Hierin ligt de pupil
Spieren:
- m. sphincter pupillae (parasympatisch)
, - m. dilatator pupillae (sympathisch)
Miosis Te nauwe pupil
Mydriasis Te wijde pupil
Anisocorie Verschil in grootte tussen linker en rechter pupil
Anisometropie Verschil in refractie-afwijkingen
→oorzaak voor deprivatie amblyopie
Retina Embryologisch neuraal weefsel
Pigmentlaag (licht gaat hier niet doorheen) en neurale laag
Licht passeert eerst gangliare cellen → bipolaire cellen →fotoreceptoren
Fovea ligt centraal (fotoreceptoren)
Hierin zit rodopsine pigment (absorbeert licht)
Oplossend vermogen is centraal hoger dan perifeer
Membraan van Bruch (pigmentepitheel) functies:
- licht absorberen
- uitwisseling warmte en zuurstof met choroïdea
- metabolisme vitamine A
- fagocytose fotoreceptoren
- bloed-retina barrière
Je kunt alleen veilig een naald steken in het pars clana (deel waar geen retina zit→geen
pigment)
Naomi Janssen
Oogheelkunde
Begrippen
Begrip Uitleg
Visus = gezichtsscherpte
Vermogen om twee punten van elkaar te onderscheiden
Eenheid: Dioptrie (Dpt=1/f) → f= brandpuntsafstand in meters
Normaal: 1.0 →optotypen op 6m afstand lezen
V=d/D (d: afstand kaart tot pt; D: afstand waarop iemand met 100% visus optotype kan
lezen)
VOD: visus oculus dexter
VOS: visus oculus sinistra
Refractie Lichtbrekende eigenschap van het oog
Door twee lenzen (cornea (traanfilm) (42 Dioptrie) en ooglens (20 Dioptrie))
Stenopeïsche visus Testen maculafunctie met stenopeïsche opening
→mediatroebeling, slechte netvliesfunctie (staar)
Emmetropie Normale refractie: brandpunt valt precies op het netvlies
Tarsus Bindweefsel en kraakbeen ter ondersteuning van de m. orbicularis oculi
Vanaf hier loopt bindweefselrand die aanhecht aan orbitarand
→bestaand uit lig. Palpebrale laterale en mediale: zitten vast aan periorbita (barrière
tussen orbita en buitenwereld)
Loopt aan bovenkant over in septum orbitale (barrière tussen ooglid en inhoud oogkas)
Bevat slijmvlies en slijmcellen
Klieren van Meibom = glandulae tarsales
In de tarsus, spelen rol bij kwaliteit traanfilm
Produceren lipidenlaag van traanfilm
Conjunctiva Slijmvlies aan buitenkant oog
- Conjunctiva palpebrae
Loopt over ooglid heen
- Conjunctiva bulbi
Loopt via omslagplooi door over oogbol
→door omslagplooi kan contactlens niet naar achter in de orbita
→conjunctivitis (viraal: erg besmettelijk, waterig, branderig, bilateraal; bacterieel: pus)
Cornea Deel van sclera
Breking licht (48 Dioptrie)
Bestaat uit epitheel (10%), membraan van Bowman, stroma (90%), membraan van
Descemet, endotheel (helderheid)
→dubieuze membraan van dua is 6e laag cornea (tussen stroma en membraan van
Descemet)
Bevat geen bloedvaten → geen immuuncellen →immune privileged: je kunt het
tranplanteren zonder dat er rejectie kan optreden
Pupil Gat in de iris
, Werkt als diafragma om meer/minder licht binnen te laten → scherper/minder scherp
zien
Vagina bulbi = kapsel van Tenon
Fascie om de oogbal
Anulus tendineus Waar rectusspieren oog vastzitten aan gemeenschappelijke ringvormige pees achter in
communis de orbita
Loopt over fissura orbitalis superior (hierdoor lopen n. 3, 4, en 6 orbita in)
Conus De kegelvorm van de rectusspieren
- Smalle deel: achterin de orbita
- Mediale orbitawanden lopen parallel
- Laterale orbitawanden staan loodrecht
Buiten conus Binnen conus
- n. trochlearis (n.4) - n. nasociliaris
- n. frontalis - n. oculomotorius (n.3)
- n. lacrimalis - n. abducens (n.4)
→buiten conus: Like To Fart
Glandula lacrimalis = traanklier
Buiten, boven orbita. Productie traanvocht
Punctum lacrimale is opening canaliculus lacrimalis bij het oog
→overtollig vocht komt via ductus nasolacrimalis in neusholte in meatus nasi inferior
Drainage tranen in volgorde:
1. glandula lacrimalis
2. canaliculus lacrimalis
3. saccus lacrimalis
4. ductus nasolacrimalis
5. meatus nasi inferior
Saccus lacrimalis Verbinding tussen ductus nasolacrimalis en canaliculus lacrimalis
Voorste oogkamer Voor de iris
Diepte: 3 mm
Afvoer kamerwater in kamerhoek via trabekelsysteem
→wanneer afvoer en productie niet in balans: oogdrukverhoging
Achterste oogkamer = camera vitrea = glasvochtholte
Grootste ruimte in de oogbol
Bevat glasvocht (corpus vitreum)
Houdt oog in stand en zorgt voor voedingsstoffen
Glasvocht Water, hyaluronzuur en collageen
Zit vast aan retina
Wordt bij veroudering minder stroperig, kan krimpen
→hierdoor kan ablatio retinae
Lens = fakos/phakos
Vergelijkbaar met smartie
Ectoderm
Scherp zien door breking van licht (12 Dioptrie)
Onderdelen:
- Kapsel (=lenszakje): bindweefsellaagje om de lens
- Cortex: schors, buitenkant lens
, - Nucleus: kern, binnenkant lens
Actieve stofwisseling, eiwitrijk
Opgehangen aan corpus ciliare met zonulavezels →voor accommodatie
Normaal: helder; cataract: troebel
Ouder worden: lens wordt stugger →minder accommodatievermogen
Avasculair, wel deling mogelijk
- Faak: eigen lens
- Afaak: zonder lens
- Pseudofaak: met kunstlens
Corpus ciliare = kamerhoek
Hier wordt kamervocht geproduceerd
Kamervocht gaat van achterste →voorste oogkamer
Wordt afgevoerd in de iridocorneale hoek (op scheidingslijn tussen cornea en sclera) via
kanaal van Schlemm (sinus venosus sclerae)
Kanaal van Schlemm Kamerwater komt via hier in de bloedcirculatie
Traanfilm Functies:
- cornea helder houden
- oog beschermen tegen uitdrogen
- verwijderen van bacteriën
Van buiten→binnen:
- lipidenlaagje →bestaat uit klieren van Meibom (oppervlaktespanning water)
- waterig laag →geproduceerd door traanklier
- mucinelaag → geproduceerd door slijmbekercellen van de conjunctiva
Traanvocht Water, talg en eiwitten
→water en talg komen uit oogleden, zorgen ervoor dat het langer op oog blijft liggen
Uvea Bestaat uit choroïdea, corpus ciliare en iris
Choroïdea 3 lagen:
- lamina vasculosa →buitenste vaten-uvea
- lamina choriocapillaris →binnenste vaten-netvlies, fovea
- membraan van Bruch →basaalmembraan pigmentblad
Corpus ciliare Naast de iris
Bevat m. ciliaris (circulaire spier voor accommodatie lens)
Functies:
- lens boller/platter maken
- productie kamerwater (stroomt door pupil naar de kamerhoek
→balans aanmaak en afvoer kamerwater bepaalt de oogdruk
Iris Pigmentblad waar geen licht doorheen kan
Hierin ligt de pupil
Spieren:
- m. sphincter pupillae (parasympatisch)
, - m. dilatator pupillae (sympathisch)
Miosis Te nauwe pupil
Mydriasis Te wijde pupil
Anisocorie Verschil in grootte tussen linker en rechter pupil
Anisometropie Verschil in refractie-afwijkingen
→oorzaak voor deprivatie amblyopie
Retina Embryologisch neuraal weefsel
Pigmentlaag (licht gaat hier niet doorheen) en neurale laag
Licht passeert eerst gangliare cellen → bipolaire cellen →fotoreceptoren
Fovea ligt centraal (fotoreceptoren)
Hierin zit rodopsine pigment (absorbeert licht)
Oplossend vermogen is centraal hoger dan perifeer
Membraan van Bruch (pigmentepitheel) functies:
- licht absorberen
- uitwisseling warmte en zuurstof met choroïdea
- metabolisme vitamine A
- fagocytose fotoreceptoren
- bloed-retina barrière
Je kunt alleen veilig een naald steken in het pars clana (deel waar geen retina zit→geen
pigment)
