Systeem aarde en natuurgeweld
Begrippen Uitleg
Aardbeving Trilling van de aarde als gevolg van het
plotseling verschijnen van stukken van de
aardkorst of van de eronder liggende
mantel.
Actualiteitsbeginsel Het principe dat ervan uitgaat dat
natuurwetten in het verleden en het heden
dezelfde zijn.
Basalt Stollingsgesteente dat ontstaat door snelle
afkoeling van lava bij een
vulkaanuitbarsting. Oceanische plaats
bestaat uit basalt.
Breukgebergte Gebergte dat ontstaat in een gebied met
sterke breuk activiteit.
Caldeira Een zeer grote vulkaankrater die is
ontstaan door het instorten van het dak van
een leeggelopen magmakamer.
Convectiestroom Stroming van vloeibaar en plastisch
gesteente die in de mantel opwelt, onder de
lithosfeer afkoelt, zijdelings wegstroomt en
uiteindelijk weer daalt.
Convergente plaatgrens Gebied waar twee tektonische platen bij
elkaar komen en botsen.
Diepzeetrog Langgerekte, diepe kloof langs de rand van
duikende oceanische platen.
Divergente plaatgrens Gebied waar twee tektonische platen van
elkaar af bewegen.
Effusieve uitbarsting Rustige vulkaanuitbarsting.
Eruptie Vulkaanuitbarsting
Explosieve uitbarsting Heftige vulkaanuitbarsting van taaie lava,
vulkaan bommen en as.
,Geologische tijdschaal Indeling van de 4,6 miljard jaren
omvattende geologische geschiedenis van
de aarde.
Graniet Stollingsgesteente dat ontstaat door
langzame afkoeling van lava bij een
vulkaanuitbarsting. Continentale plaat
bestaat uit graniet.
Horst Hoger gelegen gebied tussen twee
breuken.
Hotspot De hete plek in de asthenosfeer en
lithosfeer boven de mantelpluim.
Lithosfeer De buitenste schil van de aarde, bestaande
uit de aardkorst en het vaste, buitenste
gedeelte van de aardmantel.
Mid-oceanische rug Onderzeese gebergteketen die ontstaan is
doordat mantelmateriaal midden in de
oceanen over een grote lengte omhoog
gedrukt wordt.
Platentektoniek De processen waardoor platen ontstaan,
bewegen en verdwijnen.
Plooiingsgebergte Gebergte dat is ontstaan door de plooiing
van de aardkorst.
Samengestelde vulkaan Zie stratovulkaan.
Schaal van Richter Schaal waarmee de kracht van een
aardbeving wordt aangegeven.
Schildvulkaan Vulkaan met een brede basis en zeer
flauwe hellingen die uit dunne, vloeibare
lava is ontstaan.
Slenk Langgerekt gedeelte van de aardkorst dat
langs breuken relatief gedaald is ten
opzichte van de omgeving.
Stratovulkaan Vulkaantype met steile hellingen waarvan
de kegel is opgebouwd uit afwisselend as-
en lava lagen. Heet ook samengestelde
vulkaan.
Subductie Het wegduiken van een oceanische plaat
onder de andere plaat.
,Transforme plaatgrens Grens waar de platen langs elkaar
schuiven.
Tsunami Hoge golf bij de kust die ontstaat door een
aardbeving in de oceanische lithosfeer.
,
Begrippen Uitleg
Aardbeving Trilling van de aarde als gevolg van het
plotseling verschijnen van stukken van de
aardkorst of van de eronder liggende
mantel.
Actualiteitsbeginsel Het principe dat ervan uitgaat dat
natuurwetten in het verleden en het heden
dezelfde zijn.
Basalt Stollingsgesteente dat ontstaat door snelle
afkoeling van lava bij een
vulkaanuitbarsting. Oceanische plaats
bestaat uit basalt.
Breukgebergte Gebergte dat ontstaat in een gebied met
sterke breuk activiteit.
Caldeira Een zeer grote vulkaankrater die is
ontstaan door het instorten van het dak van
een leeggelopen magmakamer.
Convectiestroom Stroming van vloeibaar en plastisch
gesteente die in de mantel opwelt, onder de
lithosfeer afkoelt, zijdelings wegstroomt en
uiteindelijk weer daalt.
Convergente plaatgrens Gebied waar twee tektonische platen bij
elkaar komen en botsen.
Diepzeetrog Langgerekte, diepe kloof langs de rand van
duikende oceanische platen.
Divergente plaatgrens Gebied waar twee tektonische platen van
elkaar af bewegen.
Effusieve uitbarsting Rustige vulkaanuitbarsting.
Eruptie Vulkaanuitbarsting
Explosieve uitbarsting Heftige vulkaanuitbarsting van taaie lava,
vulkaan bommen en as.
,Geologische tijdschaal Indeling van de 4,6 miljard jaren
omvattende geologische geschiedenis van
de aarde.
Graniet Stollingsgesteente dat ontstaat door
langzame afkoeling van lava bij een
vulkaanuitbarsting. Continentale plaat
bestaat uit graniet.
Horst Hoger gelegen gebied tussen twee
breuken.
Hotspot De hete plek in de asthenosfeer en
lithosfeer boven de mantelpluim.
Lithosfeer De buitenste schil van de aarde, bestaande
uit de aardkorst en het vaste, buitenste
gedeelte van de aardmantel.
Mid-oceanische rug Onderzeese gebergteketen die ontstaan is
doordat mantelmateriaal midden in de
oceanen over een grote lengte omhoog
gedrukt wordt.
Platentektoniek De processen waardoor platen ontstaan,
bewegen en verdwijnen.
Plooiingsgebergte Gebergte dat is ontstaan door de plooiing
van de aardkorst.
Samengestelde vulkaan Zie stratovulkaan.
Schaal van Richter Schaal waarmee de kracht van een
aardbeving wordt aangegeven.
Schildvulkaan Vulkaan met een brede basis en zeer
flauwe hellingen die uit dunne, vloeibare
lava is ontstaan.
Slenk Langgerekt gedeelte van de aardkorst dat
langs breuken relatief gedaald is ten
opzichte van de omgeving.
Stratovulkaan Vulkaantype met steile hellingen waarvan
de kegel is opgebouwd uit afwisselend as-
en lava lagen. Heet ook samengestelde
vulkaan.
Subductie Het wegduiken van een oceanische plaat
onder de andere plaat.
,Transforme plaatgrens Grens waar de platen langs elkaar
schuiven.
Tsunami Hoge golf bij de kust die ontstaat door een
aardbeving in de oceanische lithosfeer.
,
