Geschiedeniswerkplaats 2e editie Tweede Fase
Examenkatern Historische contexten
Duitsland vwo
antwoorden
Geschiedeniswerkplaats examenkatern 2015 vwo
Hoofdstuk 2 Het Duitse keizerrijk (1871-1919) antwoorden
Introductie
De Dag van Potsdam
1 a Bijvoorbeeld: 1919 Verdrag van Versailles: Door ondermeer in te spelen op de
voor Duitsers vernederende bepalingen van dat verdrag wist Hitler grote
aantallen stemmen te trekken.
1929 Beurskrach in VS: Hierdoor ontstond ook in Duitsland een economische
depressie met grote werkloosheid. Omdat de regeringen van de democratische
Weimarrepubliek die niet wisten op te lossen, vielen veel kiezers voor de beloften
van Hitler.
b Bijvoorbeeld: Tekst: Potsdam was de plek waar de Pruisische koningen en
Duitse keizers hun paleizen hadden gehad en hun officieren trouw aan hen
hadden gezworen. Tijdens de ceremonie groette Hindenburg met zijn staf de lege
troon van de keizer. Afbeelding: Hitler buigt voor Hindenburg, zijn meerdere in
rang.
c Bijvoorbeeld: Twee dagen later stemde de Rijksdag voor een wet die Hitler het
recht gaf buiten het parlement om te regeren. Ook de keizer moest weinig
hebben van democratie. Hij liet zich weinig gelegen liggen aan het parlement.
d Bijvoorbeeld: De grootmachten Frankrijk (ten westen van Duitsland) en Rusland
(ten oosten) hadden een bondgenootschap gesloten. Een aanval van beide
landen tegelijk zou betekenen dat Duitsland op twee fronten tegelijk moest
vechten. Mede daarom was een bondgenootschap met Oostenrijk-Hongarije, de
andere grote buur, van levensbelang.
§ 2.1 Het Duitse keizerrijk (1871-1919)
Op zoek naar de kern
Het ontstaan van het keizerrijk
2 a 1 De Franse bevolking groeide langzaam, de Pruisische bevolking snel. 2 De
Franse industrie ontwikkelde zich traag, de industrialisatie in Pruisen vanaf 1850
ging razendsnel. Daardoor kon het ook een sterk leger en een sterke
wapenindustrie opbouwen. (3 Pruisen breidde zijn grondgebied flink uit naar het
westen.)
b Bijvoorbeeld: In 1870 wakkerde De Pruisische kanselier Bismarck het
nationalisme aan door oorlog met Frankrijk uit te lokken. De andere Duitse staten
hadden door het enthousiasme onder de bevolking geen andere keus dan mee te
vechten. Frankrijk werd verpletterend verslagen. Terwijl het Duitse leger Parijs
omsingeld hield, liet Bismarck de Duitse vorsten naar Versailles komen. Daar
riepen ze op 18 januari 1871 het Duitse keizerrijk uit en kroonden de koning van
Pruisen tot keizer Wilhelm I.
1
, Geschiedeniswerkplaats 2e editie Tweede Fase
Examenkatern Historische contexten
Duitsland vwo
antwoorden
Duitsland onder Bismarck
3 a Bijvoorbeeld: De rijkskanselier was tevreden met de bestaande grenzen en
was zich ervan bewust dat Duitsland omringd was door andere sterke
mogendheden.
b Bijvoorbeeld: Toen een conflict ontstond over het bezit van de monding van de
rivier de Congo in Afrika, trad Bismarck op als ‘eerlijke makelaar’. Afgesproken
werd dat de koning van België in het hart van Afrika een grote kolonie mocht
stichten. Maar hij moest de Congo-monding delen met Frankrijk. Groot-Brittannië
mocht de monding van de Niger hebben. Ook werden afspraken gemaakt over
het in bezit nemen van nieuwe gebieden aan de Afrikaanse kusten. Zo bleef de
vrede en het machtsevenwicht gewaard.
c Bijvoorbeeld: Bismarck hield zowel Oostenrijk-Hongarije als Rusland te vriend.
Met beide landen sloot hij allianties, waarbij ze beloofden elkaar in een oorlog te
helpen of ten minste neutraal te blijven
Duitsland onder Wilhelm II
4 a Duitsland moest een belangrijker plaats in Europa en op het wereldtoneel
krijgen. Het voerde een weltpolitik, die in eerste instantie was gericht op de
vestiging van een wereldimperium met overzeese kolonies.
b Bijvoorbeeld: Om overzeese kolonies te verwerven en overal ter wereld zijn
belangen te kunnen verdedigen wilde Duitsland een sterke oorlogsvloot hebben.
In 1898 nam de Rijksdag de eerste Vlootwet aan. De vloot werd uitgebreid met
moderne, grote en zwaarbewapende slagschepen. Groot-Brittannië dat de
grootste en sterkste vloot ter wereld had, voelde zich bedreigd, en ging met
succes nog grotere slagschepen bouwen. De Britten wonnen deze
wapenwedloop.
5 a Bijvoorbeeld: - Extreme nationalisten in Duitsland drongen aan op expansie
naar Oost-Europa.
- De sfeer in Duitsland werd ook steeds militaristischer.
- De Duitse economie bleef sterker groeien dan die van andere Europese landen.
b Bijvoorbeeld: Naarmate Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië zich meer
bedreigd voelden, zochten ze meer steun bij elkaar. Zij werden bondgenoten.
Omdat daardoor ook Duitsland en Oostenrijk-Hongarije zich bedreigd voelden,
raakten ook zij nauwer verbonden. Deze landen waren vooral bevreesd voor een
Russische expansie naar het westen.
De Eerste Wereldoorlog
6 a Bijvoorbeeld: 1 Na vijf weken begonnen de Duitsers het offensief dat hen in
Parijs moest brengen. Maar de geallieerde Franse en Britse troepen zetten de
tegenaanval en wisten bij de Marne de Duitsers te stoppen.
2 Doordat Rusland sneller mobiliseerde dan verwacht moesten er direct meer
Duitsers naar het oosten. Zo kreeg Duitsland de tweefrontenoorlog die het had
willen vermijden.
2
Examenkatern Historische contexten
Duitsland vwo
antwoorden
Geschiedeniswerkplaats examenkatern 2015 vwo
Hoofdstuk 2 Het Duitse keizerrijk (1871-1919) antwoorden
Introductie
De Dag van Potsdam
1 a Bijvoorbeeld: 1919 Verdrag van Versailles: Door ondermeer in te spelen op de
voor Duitsers vernederende bepalingen van dat verdrag wist Hitler grote
aantallen stemmen te trekken.
1929 Beurskrach in VS: Hierdoor ontstond ook in Duitsland een economische
depressie met grote werkloosheid. Omdat de regeringen van de democratische
Weimarrepubliek die niet wisten op te lossen, vielen veel kiezers voor de beloften
van Hitler.
b Bijvoorbeeld: Tekst: Potsdam was de plek waar de Pruisische koningen en
Duitse keizers hun paleizen hadden gehad en hun officieren trouw aan hen
hadden gezworen. Tijdens de ceremonie groette Hindenburg met zijn staf de lege
troon van de keizer. Afbeelding: Hitler buigt voor Hindenburg, zijn meerdere in
rang.
c Bijvoorbeeld: Twee dagen later stemde de Rijksdag voor een wet die Hitler het
recht gaf buiten het parlement om te regeren. Ook de keizer moest weinig
hebben van democratie. Hij liet zich weinig gelegen liggen aan het parlement.
d Bijvoorbeeld: De grootmachten Frankrijk (ten westen van Duitsland) en Rusland
(ten oosten) hadden een bondgenootschap gesloten. Een aanval van beide
landen tegelijk zou betekenen dat Duitsland op twee fronten tegelijk moest
vechten. Mede daarom was een bondgenootschap met Oostenrijk-Hongarije, de
andere grote buur, van levensbelang.
§ 2.1 Het Duitse keizerrijk (1871-1919)
Op zoek naar de kern
Het ontstaan van het keizerrijk
2 a 1 De Franse bevolking groeide langzaam, de Pruisische bevolking snel. 2 De
Franse industrie ontwikkelde zich traag, de industrialisatie in Pruisen vanaf 1850
ging razendsnel. Daardoor kon het ook een sterk leger en een sterke
wapenindustrie opbouwen. (3 Pruisen breidde zijn grondgebied flink uit naar het
westen.)
b Bijvoorbeeld: In 1870 wakkerde De Pruisische kanselier Bismarck het
nationalisme aan door oorlog met Frankrijk uit te lokken. De andere Duitse staten
hadden door het enthousiasme onder de bevolking geen andere keus dan mee te
vechten. Frankrijk werd verpletterend verslagen. Terwijl het Duitse leger Parijs
omsingeld hield, liet Bismarck de Duitse vorsten naar Versailles komen. Daar
riepen ze op 18 januari 1871 het Duitse keizerrijk uit en kroonden de koning van
Pruisen tot keizer Wilhelm I.
1
, Geschiedeniswerkplaats 2e editie Tweede Fase
Examenkatern Historische contexten
Duitsland vwo
antwoorden
Duitsland onder Bismarck
3 a Bijvoorbeeld: De rijkskanselier was tevreden met de bestaande grenzen en
was zich ervan bewust dat Duitsland omringd was door andere sterke
mogendheden.
b Bijvoorbeeld: Toen een conflict ontstond over het bezit van de monding van de
rivier de Congo in Afrika, trad Bismarck op als ‘eerlijke makelaar’. Afgesproken
werd dat de koning van België in het hart van Afrika een grote kolonie mocht
stichten. Maar hij moest de Congo-monding delen met Frankrijk. Groot-Brittannië
mocht de monding van de Niger hebben. Ook werden afspraken gemaakt over
het in bezit nemen van nieuwe gebieden aan de Afrikaanse kusten. Zo bleef de
vrede en het machtsevenwicht gewaard.
c Bijvoorbeeld: Bismarck hield zowel Oostenrijk-Hongarije als Rusland te vriend.
Met beide landen sloot hij allianties, waarbij ze beloofden elkaar in een oorlog te
helpen of ten minste neutraal te blijven
Duitsland onder Wilhelm II
4 a Duitsland moest een belangrijker plaats in Europa en op het wereldtoneel
krijgen. Het voerde een weltpolitik, die in eerste instantie was gericht op de
vestiging van een wereldimperium met overzeese kolonies.
b Bijvoorbeeld: Om overzeese kolonies te verwerven en overal ter wereld zijn
belangen te kunnen verdedigen wilde Duitsland een sterke oorlogsvloot hebben.
In 1898 nam de Rijksdag de eerste Vlootwet aan. De vloot werd uitgebreid met
moderne, grote en zwaarbewapende slagschepen. Groot-Brittannië dat de
grootste en sterkste vloot ter wereld had, voelde zich bedreigd, en ging met
succes nog grotere slagschepen bouwen. De Britten wonnen deze
wapenwedloop.
5 a Bijvoorbeeld: - Extreme nationalisten in Duitsland drongen aan op expansie
naar Oost-Europa.
- De sfeer in Duitsland werd ook steeds militaristischer.
- De Duitse economie bleef sterker groeien dan die van andere Europese landen.
b Bijvoorbeeld: Naarmate Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië zich meer
bedreigd voelden, zochten ze meer steun bij elkaar. Zij werden bondgenoten.
Omdat daardoor ook Duitsland en Oostenrijk-Hongarije zich bedreigd voelden,
raakten ook zij nauwer verbonden. Deze landen waren vooral bevreesd voor een
Russische expansie naar het westen.
De Eerste Wereldoorlog
6 a Bijvoorbeeld: 1 Na vijf weken begonnen de Duitsers het offensief dat hen in
Parijs moest brengen. Maar de geallieerde Franse en Britse troepen zetten de
tegenaanval en wisten bij de Marne de Duitsers te stoppen.
2 Doordat Rusland sneller mobiliseerde dan verwacht moesten er direct meer
Duitsers naar het oosten. Zo kreeg Duitsland de tweefrontenoorlog die het had
willen vermijden.
2
