ZIEKTEN VAN VOGELS EN BIJZONDERE DIEREN
HOOFDSTUK 1
INLEIDING
- Galliformes – kip
- Passeriformes – kanarievogels
Basisprincipes:
- Aangepast om te kunnen vliegen
Verschillen tussen zoogdieren en vogels:
- Luchtzakken
- Veren
- Holle beenderen gevuld met lucht
- Vleugels ipv voorpoten
- Snavel
- Cloaca
- Urinezuur eindproduct van stikstofmetabolisme (geen urineblaas, is waterbesparend)
- Eieren
ANATOMIE EN FYSIOLOGIE VD VOGELS
HUID EN VEREN
Huid:
Dunne en brosse huid, niet zo elastisch
- Injectie: wonde niet goed sluiten, makkelijk abces vorming
- Hechten: minder tractie op uitoefenen
Geen zweetklieren snel hittestress
- Gaan hijgen/met de mond open hijgen
- Poten gespreid, vleugels gespreid
Stuitklier
- Belangrijkste epitheliale klier
- Craniodorsaal vd staart
- Geelromige vloeistof verspreiden over de veren waterafstotend
,Veren
- Contourveren
o De meeste
o Vorm van de vogel bepalen
o Functie: Bescherming, isolatie, vliegen
o Slagpennen (belangrijkst om te vliegen), vleugeldekveren, staartpennen,
lichaamscontourveren
- Poederdonsveren
o Talg
o Waterdichtheid en verzorging vederkleed
- Haarveren
o Proprioceptie
Uittrekken van veren = pijnlijk, dier kan door de pijn gemakkelijk in hittestress ook kan het
uitrekken van groeiende pennen leiden tot ernstige bloedingen.
Vederverlies
- Fysiologisch:
o de rui
Seizoensgebonden bij de kanarie, hoenders
Continu bij bvb de grasparkiet en de kaketoes
o Broedpatch
Tijdens het broedseizoen
- Pathologisch
o Lokalisatie + uitzicht veren (vederafwijkingen)
o Pikken (secundair)
(dubbelgroei: wanneer een onderliggend ziekteproces veel energie kost)
(bloedpennen: slechte conditie)
Poten
- Huid vd poten is geschubd
, - Anatomie vd poten is zeer verschillend bij verschillende vogelsoorten
- Parkieten, papegaaien en roogvogels
o Zygodactiel: twee tenen naar achter en twee naar voren (dienen om te kunnen
grijpen)
- Duiven en zangvogels
o Anyzodactiel: 1 teen naar achter en drie naar voren
- Loopvogels
o Verlies van tenen: drie naar voren
- Watervogels
o Zwemvliezen tussen de tenen
Altijd de nagels en voetzolen goed inspecteren bij lichamelijk onderzoek van vogels!
- Linksboven en Linksonder:
o leasies aan de voetzool
o Slechte bodembedekking
o Slechte stokken
o pododermatitis
- rechts
o hyperkeratotische uitsteeksels
o pootschurft
, MUSCULOSKELETAAL SYSTEEM
Vogels hebben een heel licht skelet
- wel heel hard
- weinig vet
- bij fracturen vaak splinterfracturen
- lichtheid wordt gecreerd doordat er uitlopers van de luchtzakken doorlopen naar
bepaalde beenderen
o humerus *vleugelbeen
o borstbeen, ruggenwervel
spieren
borstspier is de belangrijkste spier zorgt voor de neer en opwaartse beweging van de
vleugels
- m. pectoralis (oppervlakkige borstspier)
o ligt ventraal aan de humerus
- m. supracoracoideus (diepe borstspier)
o dorsaal vasthechten aan de humerus
o via het foramen tre-oseum naar boven naar dorsaal op de humerus
- borstspieren = 20% LG
rugspieren
- moet een rechte as zijn om te kunnen vliegen
- niet zwaar
HOOFDSTUK 1
INLEIDING
- Galliformes – kip
- Passeriformes – kanarievogels
Basisprincipes:
- Aangepast om te kunnen vliegen
Verschillen tussen zoogdieren en vogels:
- Luchtzakken
- Veren
- Holle beenderen gevuld met lucht
- Vleugels ipv voorpoten
- Snavel
- Cloaca
- Urinezuur eindproduct van stikstofmetabolisme (geen urineblaas, is waterbesparend)
- Eieren
ANATOMIE EN FYSIOLOGIE VD VOGELS
HUID EN VEREN
Huid:
Dunne en brosse huid, niet zo elastisch
- Injectie: wonde niet goed sluiten, makkelijk abces vorming
- Hechten: minder tractie op uitoefenen
Geen zweetklieren snel hittestress
- Gaan hijgen/met de mond open hijgen
- Poten gespreid, vleugels gespreid
Stuitklier
- Belangrijkste epitheliale klier
- Craniodorsaal vd staart
- Geelromige vloeistof verspreiden over de veren waterafstotend
,Veren
- Contourveren
o De meeste
o Vorm van de vogel bepalen
o Functie: Bescherming, isolatie, vliegen
o Slagpennen (belangrijkst om te vliegen), vleugeldekveren, staartpennen,
lichaamscontourveren
- Poederdonsveren
o Talg
o Waterdichtheid en verzorging vederkleed
- Haarveren
o Proprioceptie
Uittrekken van veren = pijnlijk, dier kan door de pijn gemakkelijk in hittestress ook kan het
uitrekken van groeiende pennen leiden tot ernstige bloedingen.
Vederverlies
- Fysiologisch:
o de rui
Seizoensgebonden bij de kanarie, hoenders
Continu bij bvb de grasparkiet en de kaketoes
o Broedpatch
Tijdens het broedseizoen
- Pathologisch
o Lokalisatie + uitzicht veren (vederafwijkingen)
o Pikken (secundair)
(dubbelgroei: wanneer een onderliggend ziekteproces veel energie kost)
(bloedpennen: slechte conditie)
Poten
- Huid vd poten is geschubd
, - Anatomie vd poten is zeer verschillend bij verschillende vogelsoorten
- Parkieten, papegaaien en roogvogels
o Zygodactiel: twee tenen naar achter en twee naar voren (dienen om te kunnen
grijpen)
- Duiven en zangvogels
o Anyzodactiel: 1 teen naar achter en drie naar voren
- Loopvogels
o Verlies van tenen: drie naar voren
- Watervogels
o Zwemvliezen tussen de tenen
Altijd de nagels en voetzolen goed inspecteren bij lichamelijk onderzoek van vogels!
- Linksboven en Linksonder:
o leasies aan de voetzool
o Slechte bodembedekking
o Slechte stokken
o pododermatitis
- rechts
o hyperkeratotische uitsteeksels
o pootschurft
, MUSCULOSKELETAAL SYSTEEM
Vogels hebben een heel licht skelet
- wel heel hard
- weinig vet
- bij fracturen vaak splinterfracturen
- lichtheid wordt gecreerd doordat er uitlopers van de luchtzakken doorlopen naar
bepaalde beenderen
o humerus *vleugelbeen
o borstbeen, ruggenwervel
spieren
borstspier is de belangrijkste spier zorgt voor de neer en opwaartse beweging van de
vleugels
- m. pectoralis (oppervlakkige borstspier)
o ligt ventraal aan de humerus
- m. supracoracoideus (diepe borstspier)
o dorsaal vasthechten aan de humerus
o via het foramen tre-oseum naar boven naar dorsaal op de humerus
- borstspieren = 20% LG
rugspieren
- moet een rechte as zijn om te kunnen vliegen
- niet zwaar
