Samenvatting ziekteleer onderste lidmaat: voet + enkel

Enkeldistorsio = enkel verzwikking

Inleiding

 Een van de meest voorkomende letsels




Oorzaken

 Het mechanisme is eigenlijk altijd een inversietrauma

 Inversie = voet naar binnen  Laterale structuren komen op rek




Lateraal bandapparaat

 Het laterale bandapparaat bestaat uit het talofibulaire ligament. We splitsen deze

nogmaals op in 3 afzonderlijke banden:

 Anterieur Tibiofibulair Ligament (ATFL)

 Calcaneofibulair ligament (CFL)

 Posterieur Tibiofibulair Ligament (PTFL)

 Dit is de belangrijkste stabilisator van het bovenste spronggewricht




Classificatie

 Graad 1 = oprekking laterale bandapparaat

 Graad 2 = partiële ruptuur van bandapparaat

 Graad 3 = volledige ruptuur van bandapparaat

 In realiteit heeft graad 2 niet veel nut, een partiële ruptuur komt zelden voor

 Geen verschil in behandeling tussen graad 2 en 3

,Praktische onderverdeling:

 Eerst altijd enkelfractuur uitsluiten!

 Dan kijken voor eenvoudige sprain of enkelbandruptuur

 Eenvoudige sprain (verrekking)  Meestal is steunname wel mogelijk

 Pijn is wisselend, beperkte zwelling

 Geen laksiteit

 Enkelbandruptuur

 Belangrijke zwelling, ecchymose en pijn

 Verhoogde laksiteit (want de banden zijn door)

 Steunname is pijnlijk of onmogelijk




Klinisch onderzoek

 In de eerste 48u weinig betrouwbaar voor onderscheid elongatie – ruptuur

 Ook zeer pijnlijk om onmiddellijk klinisch onderzoek te doen (na 4-5dagen wel)

 Pijn diffuus: vaak is de ergste pijn pas meerdere uren na het trauma wanneer de

zwelling toeneemt

 Pijn is meestal vlak voor de malleolus lateralis

 Ligamenten nog niet te testen onmiddellijk na het oplopen van het letsel: ook hier

kunnen we een voorste schuiflade test doen.  Voet en onderbeen vastnemen en

voet naar voren duwen. Of tibia naar achter duwen.

 CAVE: “hoge” sprain: tibiofibulair syndesmoseletsel (=enkelbandruptuur waarbij de

syndesmose ook geraakt is: tibia en fibula komen los)

 Er is drukpijn tibiofibulair  Zeker bij ernstige distorsio’s dient de fibula over zijn

gehele lengte gepalpeerd te worden

,Mechanisme van syndesmoseletsel

Wanneer de tibia en fibula loskomen en er nog een fibulakopfractuur is spreken we van een

maissoneuvefractuur.

Je moet dit altijd bekijken indien er sprake is van een enkelbandruptuur



Het wordt vaak/altijd veroorzaakt door externe rotatiekracht en/of hyperdorsiflexie



Herhaald klinisch onderzoek:

 Na minstens 4-5 dagen!

 Palpatiepijn is meer gelokaliseerd over ATFL

 Eventueel hematose – ecchymose

 Voorste schuifladetest uitvoeren!

 Deze heeft voor ruptuur een zeer goede specificiteit en sensitiviteit

 De squeeze test: Tibia en fibula tegen elkaar knijpen, als je dit doet heeft P. pijn in de

enkel

 De Cotton test = dwarse schuifladetest  Medio-laterale verhoogde translatie van

de voet




Röntgenonderzoek

Fractuur uitsluiten, zeker bij:

 Belasting = pijnlijk of onmogelijk

 Pijn bij palpatie op dorsale zijde van 1 of beide malleoli

 OTTAWA ANKLE RULES

, Acute aanpak

Eenvoudige sprain – verrekking:

 Steunname is mogelijk, op geleide van de pijn

 RICE gedurende 1-3 dagen



Enkelbandruptuur:

 Steunname is pijnlijk of moeilijk

 Korte periode van immobilisatie

(onderbeengips of aircaist  Soort brace die inversie en eversie tegenhouden)

 Vroegtijdig functioneel (kinesitherapie)

 Tapebandage of enkelbrace gedurende 6 weken




Praktisch: enkeldistorsie

Steunname ok:

 Steunverband, RICE

Steunname moeilijk, belangrijke functio laesa:

 Fractuur uitsluiten (=foto nemen)

 Onderbeengipsspalk: verbetert comfort

 Na enkele dagen opnieuw onderzoeken:

 Steunname ok, weinig of geen zwelling, geen ecchymose : functioneel

 Steunname pijnlijk, ecchymose, zwelling

 Loopgips max 2 weken of onmiddellijk brace 6 weken