Dierenzorg
erfdieren
Samenvatting
Hannelore Kriek
HOGESCHOOL GENT
,Inhoud
1 Watervogels............................................................................................................. 4
1.1 Taxonomie......................................................................................................... 4
1.2 Anatomie en fysiologie....................................................................................... 4
1.3 Huisvesting........................................................................................................ 5
1.4 Voeding.............................................................................................................. 5
1.5 Vangen en transport.......................................................................................... 5
1.6 Klinisch onderzoek............................................................................................. 5
1.7 Bijkomende onderzoeken................................................................................... 6
1.8 Hospitalisatie..................................................................................................... 6
1.9 Aandoeningen.................................................................................................... 7
1.9.1 Traumata..................................................................................................... 7
1.9.2 Ontwikkelingsstoornissen............................................................................ 7
1.9.3 Infectieuze aandoeningen............................................................................8
1.9.4 Loodvergiftiging........................................................................................... 8
1.9.5 Botulisme..................................................................................................... 8
1.9.6 Wet feather.................................................................................................. 9
1.9.7 Olieslachtoffers............................................................................................ 9
1.10 EHBO.............................................................................................................. 10
1.10.1 Intensive care voeding............................................................................. 10
1.10.2 Bloedname............................................................................................... 10
1.11 Casussen........................................................................................................ 11
2 Loopvogels............................................................................................................. 13
2.1 Taxonomie....................................................................................................... 13
2.2 Anatomie en fysiologie..................................................................................... 13
2.3 Huisvesting...................................................................................................... 15
2.4 Voeding............................................................................................................ 15
2.5 Vangen en transport........................................................................................ 16
2.6 Veterinaire assistentie..................................................................................... 16
2.7 Bijkomende onderzoeken................................................................................. 16
2.8 Hospitalisatie................................................................................................... 17
2.9 Aandoeningen.................................................................................................. 17
2.9.1 Spijsverteringsstoornissen.........................................................................17
~1~
, 2.9.2 Musculoskeletale aandoeningen................................................................17
2.9.3 Intoxicaties................................................................................................ 18
2.9.4 Trauma...................................................................................................... 18
2.9.5 Infectieuze aandoeningen..........................................................................19
2.9.6 Vaccinaties loopvogels............................................................................... 19
2.10 Casussen........................................................................................................ 20
3 Hobbypluimvee...................................................................................................... 21
3.1 Taxonomie....................................................................................................... 21
3.2 Anatomie en fysiologie..................................................................................... 21
3.3 Huisvesting...................................................................................................... 22
3.4 Voeding............................................................................................................ 23
3.5 Vangen en transport........................................................................................ 23
3.6 Veterinaire assistentie..................................................................................... 23
3.7 Bijkomende onderzoeken................................................................................. 24
3.8 Hospitalisatie................................................................................................... 25
3.9 Aandoeningen.................................................................................................. 25
3.9.1 Traumata................................................................................................... 25
3.9.2 Bumblefoot................................................................................................ 26
3.9.3 Ontwikkelingsstoornissen..........................................................................26
3.9.4 Infectieuze aandoeningen..........................................................................26
3.9.5 Rode vogelmijt........................................................................................... 27
3.9.6 Blackhead.................................................................................................. 27
3.9.7 Vaccinaties hobbypluimvee.......................................................................28
3.10 Casussen........................................................................................................ 29
4 Industriële konijnenhouderij................................................................................... 30
4.1 Biologie en fysiologie van het konijn................................................................30
4.1.1 Biologie...................................................................................................... 30
4.1.2 Voortplantingsfysiologie............................................................................. 31
4.1.3 Spijsvertering............................................................................................. 32
4.2 Industriële konijnenhouderij............................................................................. 33
4.2.1 Konijnenhouderijen over de wereld............................................................33
4.2.2 Productietechnieken.................................................................................. 34
4.2.3 Reproductie................................................................................................ 37
4.2.4 Konijnenvoeder.......................................................................................... 39
~2~
, 4.3 Konijnenhouderij in België................................................................................ 39
5 Meest voorkomende aandoeningen bij industrieel gehouden konijnen en pluimvee
.................................................................................................................................. 40
5.1 Ziekten bij industrieel gehouden konijnen.......................................................40
5.1.1 Diagnose.................................................................................................... 40
5.1.2 Darmproblemen......................................................................................... 40
5.1.3 Ademhalingsproblemen............................................................................. 41
5.1.4 Myxomatose............................................................................................... 41
5.1.5 RHD............................................................................................................ 42
5.2 Ziekten bij de pluimveehouderij.......................................................................42
5.2.1 Diagnostische technieken..........................................................................43
~3~
,1 Watervogels
1.1 Taxonomie
Orde anseriformes
o Familie anhimidae
o Familie anseranatidae
o Familie anatidae ganzen, zwanen en eenden
100 species
5 subfamilies
1.2 Anatomie en fysiologie
Aanpassingen aan het waterleven
o Zwemvliezen
o Vederkleed
Lucht vangen tussen veren
Waterafstotende laag was uropygiale klier drijfvermogen
o Holle beenderen
o Luchtzakken
Aanpassing aan zeer koude omstandigheden poten bevriezen niet op ijs
o Countercurrency systeem!!
Arterie en venen liggen dicht bij elkaar in de poot
Warmte overdracht dicht tegen het lichaam
Minder warmte overdracht tussen poot en ijs
Voortplanting
o Geslachtsrijpheid
Eend op 1 jaar
Gans op 2 jaar
Zwaan op 5 jaar
o Geslachtsbepaling
Geslachtsdimorfisme
sommige soorten
Krulletje boven de staart bij mannelijke eenden
Felle kleuren bij mannelijke eenden
Cloaca (zie figuur)
o Copulatie in het water
o Baltsgedrag pre- en post copulatoir
o Nestplaats varieert soortspecifiek
o Nestgrootte en incubatieperiode
Variabel: tussen 3 en 12 eieren
Tussen 25 en 35 dagen (rond 1 maand)
o Nestvlieders direct in staat om rond te lopen, eten,
…
o Verstoord nest heeft mest na opschrikken moeder
~4~
, 1.3 Huisvesting
Volière
o Afscheiding van wilde vogels om ziekten te voorkomen
o Predatoren (bv. vos) tegenhouden
Land
o Grasland grassen uittrekken, foerageren
o Bomen, struikgewas, schuilplaatsen en schaduw
o Stenen of cement pododermatitis
Makkelijk te reinigen
Aantasting van de voetzolen
Water
o Poel diepte aangepast aan de soort
Jonge eendjes kunnen verdrinken
Vlotjes maken, trapjes installeren, …
o Minstens grote teil wassen
1.4 Voeding
Onderhoudsvoer
o Weide (gras trekken) en waterplanten
o Supplementeren met graan of korrels voor watervogels
van herfst tot lente
o Oesterschelpen calcium makkelijk op te nemen
o Piscivoren viseters
1.5 Vangen en transport
Op het land vangen
o Met net
o Bij vasthouden vleugels tegen het lichaam drukken
o Bij zwaan nek vasthouden en ondersteunen
Carrier zonder mazen en met doek op bodem
o Mazen gevaarlijk
Kop erdoor steken
Lichtinval geeft stress
o Geen water
Verdrinkingsgevaar bij verzwakte dieren
Bij lang transport regelmatig stoppen en laten drinken
Opletten voor ontsnappen
1.6 Klinisch onderzoek
Rustige omgeving
o Gedrag, vleugels en gang onderzoeken
Goed nakijken
o Kop: ogen, neus en mondholte (ook onder de tong)
o Verenkleed wondjes
o Vleugels
~5~
erfdieren
Samenvatting
Hannelore Kriek
HOGESCHOOL GENT
,Inhoud
1 Watervogels............................................................................................................. 4
1.1 Taxonomie......................................................................................................... 4
1.2 Anatomie en fysiologie....................................................................................... 4
1.3 Huisvesting........................................................................................................ 5
1.4 Voeding.............................................................................................................. 5
1.5 Vangen en transport.......................................................................................... 5
1.6 Klinisch onderzoek............................................................................................. 5
1.7 Bijkomende onderzoeken................................................................................... 6
1.8 Hospitalisatie..................................................................................................... 6
1.9 Aandoeningen.................................................................................................... 7
1.9.1 Traumata..................................................................................................... 7
1.9.2 Ontwikkelingsstoornissen............................................................................ 7
1.9.3 Infectieuze aandoeningen............................................................................8
1.9.4 Loodvergiftiging........................................................................................... 8
1.9.5 Botulisme..................................................................................................... 8
1.9.6 Wet feather.................................................................................................. 9
1.9.7 Olieslachtoffers............................................................................................ 9
1.10 EHBO.............................................................................................................. 10
1.10.1 Intensive care voeding............................................................................. 10
1.10.2 Bloedname............................................................................................... 10
1.11 Casussen........................................................................................................ 11
2 Loopvogels............................................................................................................. 13
2.1 Taxonomie....................................................................................................... 13
2.2 Anatomie en fysiologie..................................................................................... 13
2.3 Huisvesting...................................................................................................... 15
2.4 Voeding............................................................................................................ 15
2.5 Vangen en transport........................................................................................ 16
2.6 Veterinaire assistentie..................................................................................... 16
2.7 Bijkomende onderzoeken................................................................................. 16
2.8 Hospitalisatie................................................................................................... 17
2.9 Aandoeningen.................................................................................................. 17
2.9.1 Spijsverteringsstoornissen.........................................................................17
~1~
, 2.9.2 Musculoskeletale aandoeningen................................................................17
2.9.3 Intoxicaties................................................................................................ 18
2.9.4 Trauma...................................................................................................... 18
2.9.5 Infectieuze aandoeningen..........................................................................19
2.9.6 Vaccinaties loopvogels............................................................................... 19
2.10 Casussen........................................................................................................ 20
3 Hobbypluimvee...................................................................................................... 21
3.1 Taxonomie....................................................................................................... 21
3.2 Anatomie en fysiologie..................................................................................... 21
3.3 Huisvesting...................................................................................................... 22
3.4 Voeding............................................................................................................ 23
3.5 Vangen en transport........................................................................................ 23
3.6 Veterinaire assistentie..................................................................................... 23
3.7 Bijkomende onderzoeken................................................................................. 24
3.8 Hospitalisatie................................................................................................... 25
3.9 Aandoeningen.................................................................................................. 25
3.9.1 Traumata................................................................................................... 25
3.9.2 Bumblefoot................................................................................................ 26
3.9.3 Ontwikkelingsstoornissen..........................................................................26
3.9.4 Infectieuze aandoeningen..........................................................................26
3.9.5 Rode vogelmijt........................................................................................... 27
3.9.6 Blackhead.................................................................................................. 27
3.9.7 Vaccinaties hobbypluimvee.......................................................................28
3.10 Casussen........................................................................................................ 29
4 Industriële konijnenhouderij................................................................................... 30
4.1 Biologie en fysiologie van het konijn................................................................30
4.1.1 Biologie...................................................................................................... 30
4.1.2 Voortplantingsfysiologie............................................................................. 31
4.1.3 Spijsvertering............................................................................................. 32
4.2 Industriële konijnenhouderij............................................................................. 33
4.2.1 Konijnenhouderijen over de wereld............................................................33
4.2.2 Productietechnieken.................................................................................. 34
4.2.3 Reproductie................................................................................................ 37
4.2.4 Konijnenvoeder.......................................................................................... 39
~2~
, 4.3 Konijnenhouderij in België................................................................................ 39
5 Meest voorkomende aandoeningen bij industrieel gehouden konijnen en pluimvee
.................................................................................................................................. 40
5.1 Ziekten bij industrieel gehouden konijnen.......................................................40
5.1.1 Diagnose.................................................................................................... 40
5.1.2 Darmproblemen......................................................................................... 40
5.1.3 Ademhalingsproblemen............................................................................. 41
5.1.4 Myxomatose............................................................................................... 41
5.1.5 RHD............................................................................................................ 42
5.2 Ziekten bij de pluimveehouderij.......................................................................42
5.2.1 Diagnostische technieken..........................................................................43
~3~
,1 Watervogels
1.1 Taxonomie
Orde anseriformes
o Familie anhimidae
o Familie anseranatidae
o Familie anatidae ganzen, zwanen en eenden
100 species
5 subfamilies
1.2 Anatomie en fysiologie
Aanpassingen aan het waterleven
o Zwemvliezen
o Vederkleed
Lucht vangen tussen veren
Waterafstotende laag was uropygiale klier drijfvermogen
o Holle beenderen
o Luchtzakken
Aanpassing aan zeer koude omstandigheden poten bevriezen niet op ijs
o Countercurrency systeem!!
Arterie en venen liggen dicht bij elkaar in de poot
Warmte overdracht dicht tegen het lichaam
Minder warmte overdracht tussen poot en ijs
Voortplanting
o Geslachtsrijpheid
Eend op 1 jaar
Gans op 2 jaar
Zwaan op 5 jaar
o Geslachtsbepaling
Geslachtsdimorfisme
sommige soorten
Krulletje boven de staart bij mannelijke eenden
Felle kleuren bij mannelijke eenden
Cloaca (zie figuur)
o Copulatie in het water
o Baltsgedrag pre- en post copulatoir
o Nestplaats varieert soortspecifiek
o Nestgrootte en incubatieperiode
Variabel: tussen 3 en 12 eieren
Tussen 25 en 35 dagen (rond 1 maand)
o Nestvlieders direct in staat om rond te lopen, eten,
…
o Verstoord nest heeft mest na opschrikken moeder
~4~
, 1.3 Huisvesting
Volière
o Afscheiding van wilde vogels om ziekten te voorkomen
o Predatoren (bv. vos) tegenhouden
Land
o Grasland grassen uittrekken, foerageren
o Bomen, struikgewas, schuilplaatsen en schaduw
o Stenen of cement pododermatitis
Makkelijk te reinigen
Aantasting van de voetzolen
Water
o Poel diepte aangepast aan de soort
Jonge eendjes kunnen verdrinken
Vlotjes maken, trapjes installeren, …
o Minstens grote teil wassen
1.4 Voeding
Onderhoudsvoer
o Weide (gras trekken) en waterplanten
o Supplementeren met graan of korrels voor watervogels
van herfst tot lente
o Oesterschelpen calcium makkelijk op te nemen
o Piscivoren viseters
1.5 Vangen en transport
Op het land vangen
o Met net
o Bij vasthouden vleugels tegen het lichaam drukken
o Bij zwaan nek vasthouden en ondersteunen
Carrier zonder mazen en met doek op bodem
o Mazen gevaarlijk
Kop erdoor steken
Lichtinval geeft stress
o Geen water
Verdrinkingsgevaar bij verzwakte dieren
Bij lang transport regelmatig stoppen en laten drinken
Opletten voor ontsnappen
1.6 Klinisch onderzoek
Rustige omgeving
o Gedrag, vleugels en gang onderzoeken
Goed nakijken
o Kop: ogen, neus en mondholte (ook onder de tong)
o Verenkleed wondjes
o Vleugels
~5~