WARENKENNIS
HOOFDSTUK 1 - FRUIT
HOOFDSTUK 2 - GROENTEN
HOOFDSTUK 3 - VERWERKTE GROENTEN EN FRUIT
HOOFDSTUK 4 - VLEES
HOOFDSTUK 5 - WATER
HOOFDSTUK 6 - EIEREN
HOOFDSTUK 7 - VIS
HOOFDSTUK 8 - SCHAAL EN SCHELPDIEREN
HOOFDSTUK 9 - NOTEN, ZADEN EN PITTEN
HOOFDSTUK 10 - ALGEN EN WIEREN
HOOFDSTUK 11 - PADDENSTOELEN
HOOFDSTUK 12 - VOEDSELVERLIES
1
,HOOFDSTUK 1: FRUIT
1. INLEIDING
Fruit:
- Is een verzamelnaam voor vruchten die in het algemeen rauw worden gegeten en een
aangenaam zoete en of zure smaak hebben
- een vrucht is plantkundig gezien het vruchtbeginsel van een bloem dat ook de zaden bevat (ook
groeten kunnen vruchten zijn zoals: tomaat, komkommer, pompoen, …)
- zaden ontwikkelen zich in de vrucht
De vrucht:
- Is in de strengste betekenis het rijp geworden vruchtbeginsel van een bloem en bevat in het
algemeen de na bevruchting uit de zaadknoppen ontwikkelde zaden. Ook andere delen kunnen
echter meegroeien, die men dan ook tot de vrucht rekent. De eerste noemt men dan "echte"
vruchten, maar bij de ”schijnvruchten" vormen andere delen dan het vruchtbeginsel het
hoofdbestanddeel.
Het verschil tussen groenten en fruit:
- Berust technisch gezien op een botanisch onderscheid. Vruchten zijn de plantendelen die het
zaad omringen. Zij zijn gegroeid uit het vruchtbeginsel of vanuit de basis van de bloem. Alle
andere eetbare plantendelen zoals stengels, wortels en bladeren worden aangeduid als
groenten.
- Op deze botanische definitie bestaan echter uitzonderingen.
- Tomaten worden meestal als groenten beschouwd terwijl ze plantkundige bekeken duidelijk
vruchten zijn. Andere uitzonderingen zijn paprika’s, doperwten, komkommers, aubergines en
maïskorrels. Ondanks het feit dat zij anatomisch vruchten zijn, noemen we ze toch groenten.
De twee grootste verschillen tussen groenten en fruit:
- Culinaire verschillend:
o Fruit meestal rauw
o Groenten: rauw of bereid
- Voedingskundig:
o Fruit is doorgaans zoeter (meer caloriëen - meer enkelvoudige suikers)
o Zoetzuur verhouding van fruit is belangrijk
2
,2. FRUITSOORTEN
Fruitsoorten:
- Zeer groot aantal fruitsoorten
- indeling op basis van praktische overeenkomsten - indeling is niet plantkundig correct
De 4 grote groepen:
1. Pitvruchten
2. Citrusvruchten
3. Bessen en besvruchten
4. Steenvruchten
Welke 10 soorten fruit worden het meest gegeten in Vlaanderen:
1. Banaan
2. Appel
3. Appelsien
4. Mandarijn
5. Meloen
6. Peer
7. Druiven
8. Kiwi
9. Aardbei
10. Citroen
1. PITVRUCHTEN
Pitvruchten:
- Appel en peer = categorie hard fruit
- Appelen en peren worden beschouwd als 'hard' fruit, maar niet in de betekenis van:
tegengesteld aan zacht. Hard is hier synoniem voor sterk en duurzaam: het is fruit dat je langer
kan bewaren en dat bij het transport beter tegen een stootje kan, in tegenstelling tot de zachte
fruitsoorten, zoals bessen of aardbeien, die erg fragiel zijn en een korte bewaartijd hebben.
Pitvruchten appel:
- Zeer veel appelrassen en zeer veel appelrassen door kruisingen
- Variatie in vorm, kleur, smaak en consistentie
- Hoogstam rassen zijn vervangen door laagstam
- Laagstam gemakkelijker in verzorging en oogst
- Handappels en moesappels (= moesappels)
Handappel:
- Jonagold = meest gegeten
- 2e = gala
- Nieuwe populaire rasse: pink lady, kanzi, belgica
- Pink lady = uit Australië!!
Peer:
- Stoofperen: Hard en weinig sappig en oude perenrassen
- Handperen
- Conference = 2/3e van de markt
- Doyenné du cormice (dikke peer) = 14% van de markt
- Nashipeer
3
, AFBEELDINGEN PITVRUCHTEN
2. CITRUSVRUCHTEN
Citrusvruchten:
- Groeien in subtropische gebieden
- Leerachtige schil die etherische oliën bevat
- Vluchtige, aromatische olie die kenmerkend is voor die plant
- Essentiële olie of essence
- Zeer schimmelgevoelig
- Veel soorten ontstaan door kruisingen waardoor een juiste benaming vaak moeilijk is!
ALLE SOORTEN UITLEGGEN
Appelsien:
- Persappelsien
o Taai vlies rond de vruchtsegmenten
- Eetappelsien
o Bloed of wijnappelsien
o Geelrode carotenoïden + paarsrode anthocyanen
- Navelsinaasappelen: onder de schil een op een vrucht lijkende vergroeiing
Mandarijn:
- Kleiner dan appelsien
- Makkelijk pelbaar
- Zoeter
- Clementine is een soort mandarijn
- Satsuma is een mandarijn van oorspronkelijk Japanse oorsprong (afgeplatte vorm, soms groen
van schil)
4
HOOFDSTUK 1 - FRUIT
HOOFDSTUK 2 - GROENTEN
HOOFDSTUK 3 - VERWERKTE GROENTEN EN FRUIT
HOOFDSTUK 4 - VLEES
HOOFDSTUK 5 - WATER
HOOFDSTUK 6 - EIEREN
HOOFDSTUK 7 - VIS
HOOFDSTUK 8 - SCHAAL EN SCHELPDIEREN
HOOFDSTUK 9 - NOTEN, ZADEN EN PITTEN
HOOFDSTUK 10 - ALGEN EN WIEREN
HOOFDSTUK 11 - PADDENSTOELEN
HOOFDSTUK 12 - VOEDSELVERLIES
1
,HOOFDSTUK 1: FRUIT
1. INLEIDING
Fruit:
- Is een verzamelnaam voor vruchten die in het algemeen rauw worden gegeten en een
aangenaam zoete en of zure smaak hebben
- een vrucht is plantkundig gezien het vruchtbeginsel van een bloem dat ook de zaden bevat (ook
groeten kunnen vruchten zijn zoals: tomaat, komkommer, pompoen, …)
- zaden ontwikkelen zich in de vrucht
De vrucht:
- Is in de strengste betekenis het rijp geworden vruchtbeginsel van een bloem en bevat in het
algemeen de na bevruchting uit de zaadknoppen ontwikkelde zaden. Ook andere delen kunnen
echter meegroeien, die men dan ook tot de vrucht rekent. De eerste noemt men dan "echte"
vruchten, maar bij de ”schijnvruchten" vormen andere delen dan het vruchtbeginsel het
hoofdbestanddeel.
Het verschil tussen groenten en fruit:
- Berust technisch gezien op een botanisch onderscheid. Vruchten zijn de plantendelen die het
zaad omringen. Zij zijn gegroeid uit het vruchtbeginsel of vanuit de basis van de bloem. Alle
andere eetbare plantendelen zoals stengels, wortels en bladeren worden aangeduid als
groenten.
- Op deze botanische definitie bestaan echter uitzonderingen.
- Tomaten worden meestal als groenten beschouwd terwijl ze plantkundige bekeken duidelijk
vruchten zijn. Andere uitzonderingen zijn paprika’s, doperwten, komkommers, aubergines en
maïskorrels. Ondanks het feit dat zij anatomisch vruchten zijn, noemen we ze toch groenten.
De twee grootste verschillen tussen groenten en fruit:
- Culinaire verschillend:
o Fruit meestal rauw
o Groenten: rauw of bereid
- Voedingskundig:
o Fruit is doorgaans zoeter (meer caloriëen - meer enkelvoudige suikers)
o Zoetzuur verhouding van fruit is belangrijk
2
,2. FRUITSOORTEN
Fruitsoorten:
- Zeer groot aantal fruitsoorten
- indeling op basis van praktische overeenkomsten - indeling is niet plantkundig correct
De 4 grote groepen:
1. Pitvruchten
2. Citrusvruchten
3. Bessen en besvruchten
4. Steenvruchten
Welke 10 soorten fruit worden het meest gegeten in Vlaanderen:
1. Banaan
2. Appel
3. Appelsien
4. Mandarijn
5. Meloen
6. Peer
7. Druiven
8. Kiwi
9. Aardbei
10. Citroen
1. PITVRUCHTEN
Pitvruchten:
- Appel en peer = categorie hard fruit
- Appelen en peren worden beschouwd als 'hard' fruit, maar niet in de betekenis van:
tegengesteld aan zacht. Hard is hier synoniem voor sterk en duurzaam: het is fruit dat je langer
kan bewaren en dat bij het transport beter tegen een stootje kan, in tegenstelling tot de zachte
fruitsoorten, zoals bessen of aardbeien, die erg fragiel zijn en een korte bewaartijd hebben.
Pitvruchten appel:
- Zeer veel appelrassen en zeer veel appelrassen door kruisingen
- Variatie in vorm, kleur, smaak en consistentie
- Hoogstam rassen zijn vervangen door laagstam
- Laagstam gemakkelijker in verzorging en oogst
- Handappels en moesappels (= moesappels)
Handappel:
- Jonagold = meest gegeten
- 2e = gala
- Nieuwe populaire rasse: pink lady, kanzi, belgica
- Pink lady = uit Australië!!
Peer:
- Stoofperen: Hard en weinig sappig en oude perenrassen
- Handperen
- Conference = 2/3e van de markt
- Doyenné du cormice (dikke peer) = 14% van de markt
- Nashipeer
3
, AFBEELDINGEN PITVRUCHTEN
2. CITRUSVRUCHTEN
Citrusvruchten:
- Groeien in subtropische gebieden
- Leerachtige schil die etherische oliën bevat
- Vluchtige, aromatische olie die kenmerkend is voor die plant
- Essentiële olie of essence
- Zeer schimmelgevoelig
- Veel soorten ontstaan door kruisingen waardoor een juiste benaming vaak moeilijk is!
ALLE SOORTEN UITLEGGEN
Appelsien:
- Persappelsien
o Taai vlies rond de vruchtsegmenten
- Eetappelsien
o Bloed of wijnappelsien
o Geelrode carotenoïden + paarsrode anthocyanen
- Navelsinaasappelen: onder de schil een op een vrucht lijkende vergroeiing
Mandarijn:
- Kleiner dan appelsien
- Makkelijk pelbaar
- Zoeter
- Clementine is een soort mandarijn
- Satsuma is een mandarijn van oorspronkelijk Japanse oorsprong (afgeplatte vorm, soms groen
van schil)
4
