HANDELINGSPLANNING VANUIT HET
QUALITY OF LIFE DENKEN
LES 6 : COMPETENTIEMODEL SLOT & SPANJAARD
1. HISTORIEK
- Ontstaan in de jaren ‘70 als reactie op:
1. Stoornissenmodel: problemen van jongeren en gezinnen zijn een vorm van
psychopathologie
o De focus lag op de beperking/stoornis behandelen aan de hand van
psychotherapie
2. Gedragstherapeutische interventies werden te veel gebruikt om stoornissen te
verminderen en te weinig om nieuw, adequaat gedrag te leren…
o Bv. interventies worden te veel gebruikt om een kind te doen stoppen met slaan
leer het kind om op een sociaal aanvaardbare manier te uiten hoe hij zich voelt
o Bv. Stimulus – respons – consequentie
Stimulus: Jantje eet graag snoep
Respons: op zoek naar alternatieven bv. snoep stelen
Consequentie: opgenomen worden door de politie (komt in aanraking met
politie)
o Afleren van ongewenst gedrag aanleren van nieuw adequaat gedrag
o Aanleren van vaardigheden
1.1. COMPETENTIEMODEL
- Aan de grondslag van de competentievergroting ligt het competentiemodel
Wat is competentie vergroten?
o We willen mensen sterker en weerbaarder maken, we willen ze empoweren in het
hanteren van alledaagse situaties
o Beter voorbereiden op taken die voorkomen in het alle daagse leven bv.
werkhouding, leerhouding, zelfredzaam zijn, vrienden maken… door het
uitbreiden van vaardigheden
o Competentievergroting door mensen te versterken en meer vaardigheden aanleren
om alledaagse taken (ontwikkelingstaken) te kunnen uitvoeren
- gebaseerd op:
1. Leertheorieën
o Gedrag aanleren of afleren
2. Ontwikkelingspsychologie
o Wat kan je van het kind verwachten op een bepaalde leeftijd? Hoe ontwikkelt
iemand?
o Spreken over sociaal competentiemodel (=Aanleren van sociale vaardigheden)
vaak ligt hierop de focus
Bv. Jongere gericht aanleren om op tijd thuis te zijn, zich aan afspraken
houden
- Kracht van competentiemodel: het richt zich op het versterken van potentiële krachten die er al zijn bij
de jongere en hier voortdurend op aanspreken
, Leuk om aangesproken te worden op dingen die je al kan!
Bv. Delinquent gedrag is een gevolg van een gebrek aan sociale vaardigheden
2. COMPETENTIEGERICHT WERKEN VOOR WIE OF WAAR?
- Ambulant en (semi-) residentieel: o.a.
Jeugdinrichtingen
o Bv. bijzondere jeugdbijstand
o Jongeren begeleiden en bepaalde vaardigheden aanleren
Psychiatrie
o Versterken en ondersteunen van de gezonde kant, rehabilitatie
Kamerbegeleiding
o Aanleren van zelfstandig koken, voor zichzelf zorgen, woning onderhouden…
Begeleid wonen
Justitieel werk
o Voorbeeld van alternatieve sancties
o Bv. werken met leerstraffen, taakstraffen je leert hier dingen uit
o Bv. vandalisme
Jeugddelinquenten
Personen met verstandelijke beperking
o Bepaalde competenties/vaardigheden aanleren
Personen met autisme
o Richten op sociale vaardigheden
…
- Kan gebruikt worden individueel of in groep
- Kan gebruikt worden bij kinderen maar ook bij ouders en gezinnen
- Richten op vergroten van vaardigheden
Sociale, probleemoplossende, emotionele… vaardigheden
- Moet competentiegericht geformuleerd worden
2.1. UIT ONDERZOEK SLOT EN SPANJAARD
- Agressie, delinquentie en probleemgedrag zijn moeilijk te veranderen
- Gedragstherapeutisch HV is de meest succesvolle
- Meest succesvolle programma’s zijn gericht op het aanleren van vaardigheden die jongeren in staat
stellen beter te functioneren in het alledaagse leven
QUALITY OF LIFE DENKEN
LES 6 : COMPETENTIEMODEL SLOT & SPANJAARD
1. HISTORIEK
- Ontstaan in de jaren ‘70 als reactie op:
1. Stoornissenmodel: problemen van jongeren en gezinnen zijn een vorm van
psychopathologie
o De focus lag op de beperking/stoornis behandelen aan de hand van
psychotherapie
2. Gedragstherapeutische interventies werden te veel gebruikt om stoornissen te
verminderen en te weinig om nieuw, adequaat gedrag te leren…
o Bv. interventies worden te veel gebruikt om een kind te doen stoppen met slaan
leer het kind om op een sociaal aanvaardbare manier te uiten hoe hij zich voelt
o Bv. Stimulus – respons – consequentie
Stimulus: Jantje eet graag snoep
Respons: op zoek naar alternatieven bv. snoep stelen
Consequentie: opgenomen worden door de politie (komt in aanraking met
politie)
o Afleren van ongewenst gedrag aanleren van nieuw adequaat gedrag
o Aanleren van vaardigheden
1.1. COMPETENTIEMODEL
- Aan de grondslag van de competentievergroting ligt het competentiemodel
Wat is competentie vergroten?
o We willen mensen sterker en weerbaarder maken, we willen ze empoweren in het
hanteren van alledaagse situaties
o Beter voorbereiden op taken die voorkomen in het alle daagse leven bv.
werkhouding, leerhouding, zelfredzaam zijn, vrienden maken… door het
uitbreiden van vaardigheden
o Competentievergroting door mensen te versterken en meer vaardigheden aanleren
om alledaagse taken (ontwikkelingstaken) te kunnen uitvoeren
- gebaseerd op:
1. Leertheorieën
o Gedrag aanleren of afleren
2. Ontwikkelingspsychologie
o Wat kan je van het kind verwachten op een bepaalde leeftijd? Hoe ontwikkelt
iemand?
o Spreken over sociaal competentiemodel (=Aanleren van sociale vaardigheden)
vaak ligt hierop de focus
Bv. Jongere gericht aanleren om op tijd thuis te zijn, zich aan afspraken
houden
- Kracht van competentiemodel: het richt zich op het versterken van potentiële krachten die er al zijn bij
de jongere en hier voortdurend op aanspreken
, Leuk om aangesproken te worden op dingen die je al kan!
Bv. Delinquent gedrag is een gevolg van een gebrek aan sociale vaardigheden
2. COMPETENTIEGERICHT WERKEN VOOR WIE OF WAAR?
- Ambulant en (semi-) residentieel: o.a.
Jeugdinrichtingen
o Bv. bijzondere jeugdbijstand
o Jongeren begeleiden en bepaalde vaardigheden aanleren
Psychiatrie
o Versterken en ondersteunen van de gezonde kant, rehabilitatie
Kamerbegeleiding
o Aanleren van zelfstandig koken, voor zichzelf zorgen, woning onderhouden…
Begeleid wonen
Justitieel werk
o Voorbeeld van alternatieve sancties
o Bv. werken met leerstraffen, taakstraffen je leert hier dingen uit
o Bv. vandalisme
Jeugddelinquenten
Personen met verstandelijke beperking
o Bepaalde competenties/vaardigheden aanleren
Personen met autisme
o Richten op sociale vaardigheden
…
- Kan gebruikt worden individueel of in groep
- Kan gebruikt worden bij kinderen maar ook bij ouders en gezinnen
- Richten op vergroten van vaardigheden
Sociale, probleemoplossende, emotionele… vaardigheden
- Moet competentiegericht geformuleerd worden
2.1. UIT ONDERZOEK SLOT EN SPANJAARD
- Agressie, delinquentie en probleemgedrag zijn moeilijk te veranderen
- Gedragstherapeutisch HV is de meest succesvolle
- Meest succesvolle programma’s zijn gericht op het aanleren van vaardigheden die jongeren in staat
stellen beter te functioneren in het alledaagse leven
