Samenvatting Elementaire kennis
bedrijfseconomie Hoofstuk 1
t/m 9
Hoofstuk 1
Organisatie
Een organisatie is een groep mensen die samenwerken om een bepaald doet te bereiken.
Bedrijf
Een bedrijf is een economisch zelfstandige organisatie die zich toelegt op de productie van
goederen en diensten.
Onderneming
Een onderneming is een bedrijf dat naar winst streeft en naar voortbestaan op lange termijn.
Een onderneming is dus altijd een bedrijf, maar een bedrijf is niet altijd een onderneming.
Missie
Een organisatie moet vaststellen waar zij voor staat. Dat is de missie. Bij het beschrijven van
een missie gaat het onder meer om vragen als:
- Waarom bestaan wij?
- Wat kunnen wij voor onze belanghebbenden doen?
- Wat zijn onze waarden, normen en overtuigingen?
Visie
Een onderneming moet een aansprekend toekomstbeeld bieden. Dat is de visie. Bij het
beschrijven van een visie is de kernvraag: Wat willen we bereiken?
Triple P
- People (mensen)
- Planet (planeet)
- Profit (winst)
Belanghebbende
Een groep (personen) die belang heeft bij het goed functioneren van een onderneming.
Brutowinst
Verschil tussen verkoopprijs en inkoopprijs.
Nettowinst
Brutowinst verminderd met de bedrijfskosten.
Van verkoopprijs naar nettowinst
1
, Primair
Bedrijven in de primaire sector winnen hun producten uit de natuur. Voorbeelden zijn
mijnbouw, landbouw, veeteelt, bosbouw en visserij.
Secundair
Bedrijven in de secundaire sector verwerken grondstoffen en natuurproducten uit de
primaire sector en maken daar eindproducten van. Bijvoorbeeld meubelfabrieken.
Tertiaire sector
Bedrijven in de tertiaire sector zijn dienstverlenende bedrijven. Dit zijn altijd
ondernemingen, omdat ze naar winst streven. Een andere naam voor deze sector is de
commerciële dienstensector.
Quartaire sector
Bedrijven in de quartaire sector zijn ook dienstverlenende bedrijven, maar ze streven niet
naar winst. Een andere naam is dan ook de niet-commerciële dienstensector.
Bedrijfskolom
Weg die een product aflegt van oer producent tot consument.
Veranderingen in de bedrijfskolom
Om verschillende redenen kunnen bedrijfskolommen veranderen. Deze veranderingen
hebben bijvoorbeeld te maken met nieuwe productietechnieken, andere grondstoffen,
bedrijven die samengaan of bedrijven die zich opsplitsen. Er zijn vier vormen:
Integratie
Als een bedrijf wordt samengevoegd met een ander bedrijf uit de bedrijfstak in dezelfde
bedrijfskolom, is er sprake van integratie. Dit kan gebeuren als een leverancier en een
afnemer samengaan of dat een handelaar in graan dit zelf gaat malen en als meel verkoopt.
Een bedrijfskolom wordt door integratie korter.
Differentiatie
Als een bedrijf wordt opgesplitst in twee fasen in dezelfde bedrijfskolom is dat differentiatie.
Bijvoorbeeld als bakkers die zelf brood bakken en verkopen besluiten brood in te kopen bij
grote broodbakkerijen en te verkopen. Een bedrijfskolom wordt door differentiatie langer.
Parallellisatie
Als een bedrijf uit de ene bedrijfskolom een bedrijf uit een andere bedrijfskolom overneemt,
is er sprake van parallellisatie. Bijvoorbeeld een tankstation dat een kleine supermarkt
begint. Of een bakker die een kaaswinkel overneemt. Een bedrijfskolom wordt door
parallellisatie breder.
Specialisatie
Bij specialisatie richt een bedrijf zich uitsluitend op een deel van de activiteiten in een
bedrijfstak. Bijvoorbeeld een bakker die besluit zich alleen te richten op luxe gebak en het
bakken van brood overlaat aan een gewone bakker. Je kunt dan zeggen dat een
bedrijfskolom door specialisatie smaller wordt.
2
bedrijfseconomie Hoofstuk 1
t/m 9
Hoofstuk 1
Organisatie
Een organisatie is een groep mensen die samenwerken om een bepaald doet te bereiken.
Bedrijf
Een bedrijf is een economisch zelfstandige organisatie die zich toelegt op de productie van
goederen en diensten.
Onderneming
Een onderneming is een bedrijf dat naar winst streeft en naar voortbestaan op lange termijn.
Een onderneming is dus altijd een bedrijf, maar een bedrijf is niet altijd een onderneming.
Missie
Een organisatie moet vaststellen waar zij voor staat. Dat is de missie. Bij het beschrijven van
een missie gaat het onder meer om vragen als:
- Waarom bestaan wij?
- Wat kunnen wij voor onze belanghebbenden doen?
- Wat zijn onze waarden, normen en overtuigingen?
Visie
Een onderneming moet een aansprekend toekomstbeeld bieden. Dat is de visie. Bij het
beschrijven van een visie is de kernvraag: Wat willen we bereiken?
Triple P
- People (mensen)
- Planet (planeet)
- Profit (winst)
Belanghebbende
Een groep (personen) die belang heeft bij het goed functioneren van een onderneming.
Brutowinst
Verschil tussen verkoopprijs en inkoopprijs.
Nettowinst
Brutowinst verminderd met de bedrijfskosten.
Van verkoopprijs naar nettowinst
1
, Primair
Bedrijven in de primaire sector winnen hun producten uit de natuur. Voorbeelden zijn
mijnbouw, landbouw, veeteelt, bosbouw en visserij.
Secundair
Bedrijven in de secundaire sector verwerken grondstoffen en natuurproducten uit de
primaire sector en maken daar eindproducten van. Bijvoorbeeld meubelfabrieken.
Tertiaire sector
Bedrijven in de tertiaire sector zijn dienstverlenende bedrijven. Dit zijn altijd
ondernemingen, omdat ze naar winst streven. Een andere naam voor deze sector is de
commerciële dienstensector.
Quartaire sector
Bedrijven in de quartaire sector zijn ook dienstverlenende bedrijven, maar ze streven niet
naar winst. Een andere naam is dan ook de niet-commerciële dienstensector.
Bedrijfskolom
Weg die een product aflegt van oer producent tot consument.
Veranderingen in de bedrijfskolom
Om verschillende redenen kunnen bedrijfskolommen veranderen. Deze veranderingen
hebben bijvoorbeeld te maken met nieuwe productietechnieken, andere grondstoffen,
bedrijven die samengaan of bedrijven die zich opsplitsen. Er zijn vier vormen:
Integratie
Als een bedrijf wordt samengevoegd met een ander bedrijf uit de bedrijfstak in dezelfde
bedrijfskolom, is er sprake van integratie. Dit kan gebeuren als een leverancier en een
afnemer samengaan of dat een handelaar in graan dit zelf gaat malen en als meel verkoopt.
Een bedrijfskolom wordt door integratie korter.
Differentiatie
Als een bedrijf wordt opgesplitst in twee fasen in dezelfde bedrijfskolom is dat differentiatie.
Bijvoorbeeld als bakkers die zelf brood bakken en verkopen besluiten brood in te kopen bij
grote broodbakkerijen en te verkopen. Een bedrijfskolom wordt door differentiatie langer.
Parallellisatie
Als een bedrijf uit de ene bedrijfskolom een bedrijf uit een andere bedrijfskolom overneemt,
is er sprake van parallellisatie. Bijvoorbeeld een tankstation dat een kleine supermarkt
begint. Of een bakker die een kaaswinkel overneemt. Een bedrijfskolom wordt door
parallellisatie breder.
Specialisatie
Bij specialisatie richt een bedrijf zich uitsluitend op een deel van de activiteiten in een
bedrijfstak. Bijvoorbeeld een bakker die besluit zich alleen te richten op luxe gebak en het
bakken van brood overlaat aan een gewone bakker. Je kunt dan zeggen dat een
bedrijfskolom door specialisatie smaller wordt.
2
