Ondernemingsrecht
Het begrip onderneming heeft binnen het vermogensrecht geen vaste definitie. Onderneming
heeft meerdere definities in verschillende wetten.
In artikel 1 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) wordt het begrip gedefinieerd als:
Het Handelsregisterbesluit definieert een onderneming in art 2 als volgt:
Het voegt daaraan toe in lid 2:
In het boek wordt over drijven van een onderneming, wordt inderdaad een commerciële,
winstgerichte organisatie bedoeld. Echter wanneer het gaat om ondernemingsrecht wordt de
definitie van de WOR gehanteerd.
Rechtspersonen
Ondernemingsrecht valt onder privaatrecht en is geregeld in meerdere wetten.
Er is onderscheid tussen 2 categorieën
1. De rechtspersonen
2. De niet-rechtspersonen
Dit onderscheid is van belang vanwege de gevolgen die het zijn van rechtspersoon heeft.
Rechtssubject: dragen van rechten en plichten
Drager van rechten:
Dat een natuurlijk persoon of een rechtspersoon dragen van rechten is, betekent simpelweg
dat hij zaken in eigendom kan hebben, dat het recht erkent dat zaken van hem kunnen zijn en
dat hij schulden kan hebben.
Drager van plichten:
Anderzijds betekent dit dat hem als drager van plichten verplichtingen kunnen worden
toegerekend en dat het recht ervan uitgaat dat deze lasten door hem moeten worden voldaan
en zo nodig door de schuldeiser op zijn vermogen kunnen worden verhaald.
Rechtsobject:
Datgene waarop een rechtssubject recht kan hebben bijvoorbeeld goederen, honden en huizen.
,Rechtspersoonlijkheid:
Ondernemingen hebben volgens art. 2:3 BW ook vorm van persoonlijkheid namelijk
rechtspersoonlijkheid en daarom worden zij rechtspersonen genoemd.
Rechtspersonen worden op grond van art.2:5 BW gelijkgesteld met natuurlijke personen voor
wat het vermogensrecht betreft. Echter, een rechtspersoon kan niet trouwen, stemmen of en
testament opstellen en is daarom het personen en familierecht boek 1 BW voor deze
rechtssubjecten niet aan de orde. Voor hen is na boek 2 in beginsel slechts het vermogensrecht
een rol. Het vermogensrecht staat in boek 3,5 en 6 BW.
Rechtsbevoegd: bevoegd en vrij tot het genot van burgerlijke recht. Deze term van art. 1:1
BW ziet op de mogelijkheid van rechtssubjecten om in hun rechten en plichten verandering te
brengen door het verrichten van handelingen en daden.
Rechtsbevoegdheid heeft dus betrekking op de mogelijkheid om rechtshandelingen te
verrichten, overeenkomsten te sluiten, goederen in ontvangst te nemen, schulden aan te gaan,
vorderingen te innen, onrechtmatige daden te begaan enzovoort.
Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen is als rechtssubject vervolgens rechtsbevoegd
Naast rechtspersonen bestaan er in Nederland ook personenvennootschappen, zoals de
maatschap en de vennootschap onder firma (vof), en is er de veelvoorkomende eenmanszaak.
Geen van de bovengenoemde vormen zijn rechtssubjecten.
De personenvennootschappen en de eenmanszaak zijn geen rechtspersonen of natuurlijke
personen en hebben ook geen rechtsbevoegdheid. De functionarissen binnen deze
rechtsvormen zijn uiteraard als natuurlijke personen wel rechtssubject, en zullen zodoende in
beginsel gezamenlijk de rechten en plichten binnen de onderneming dragen.
Rechtspersonen zijn rechtssubjecten en worden daardoor vermogensrechtelijk gelijkgesteld
met natuurlijke personen, maar zullen altijd door middel van natuurlijke personen dienen te
functioneren.
De rol van functionarissen is uiteraard sterker bij rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid,
aangezien de onderneming dan geen zelfstandig dragen van rechten en plichten is en dus
vereenzelvigd wordt met haar functionarissen.
Als een functionaris van een eenmanszaak overlijdt, is daarmee in beginsel de eenmanszaak
ook ten einde, dat is niet zo bij een bv.
Functionarissen binnen rechtsvormen
3. Bestuurders bij rechtspersonen
4. Vennoten bij personenvennootschappen
5. Maten bij personenvennootschappen
6. Commissarissen met name bij grote rechtspersnonen
7. Procuratiehouder bij rechtspersonen
8. Eigenaar bij eenmanszaak
, Als er wordt gesproken over rechtspersonen, dan worden de privaatrechtelijke rechtspersonen
bedoeld. Er zijn 6 privaatrechtelijke personen:
1. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bv)
2. De naamloze vennootschap (nv)
3. De vereniging (uitgesplitst in twee soorten)
4. De stichting
5. De onderlinge waarborgmaatschappij (OWM)
6. De coöperatie
De bekendste en de meest voorkomende onderneming is de bv. Deze lijkt veel op den nv
alleen dan wat beslotener karakter. Buitenstaanders kunnen minder makkelijk invloed krijgen
op de bv, iets wat bij de nv makkelijker is.
Brievenbusmaatschappijen:
Bedrijven die veelal niet letterlijk werken vanuit Nederland, maar zijn hier wel gevestigd en
ontlopen zo hogere winstbelasting in hun eigen land.
Rechtsvormen:
Europese rechtsvormen: EESV, SE & SGE
Niet wettelijke geregelde ondernemingsvorm: eenmanszaak
Personenvennootschappen Boek 7A en WvK: Vof, maatschap stil/openbaar, Cv
Rechtspersonen Boek2: Bv, Nv, stichting en vereniging formeel/informeel. Onder vereniging
formeel/informeel valt coöperatie en OWM.
Besloten vennootschap (bv)
Bv is een rechtspersoon met een eigen kapitaal, dat d.m.v. het uitgeven van aandelen is
verkregen. Bv dient opgericht te worden met een notariële akte, waarin statuten worden
opgenomen. De bv heeft sinds 2012 geen minimumoprichtskapitaal meer. De bv heeft een
besloten karakter er kunnen enkel aandelen op naam worden uitgegeven, geen aandelen aan
toonder. De bv kan in beginsel ook de gang naar de beurs maken met haar aandelen op naam.
Het uitgangspunt van het besloten karakter van de bv zorgt ervoor dat zelden wordt gedaan.
Aandeelhouders krijgen aandelen na het storten van geld in de bv, in ruil waarvoor ze het
recht krijgen om over besluitingsvorming binnen de bv mee te kunnen stemmen en/of een
deel van de winst te kunnen ontvangen. Er bestaat een stem- of winstrecht loze aandelen.
Moet zich inschrijven bij de KvK
Naamloze vennootschap (nv)
De nv is net als de bv een kapitaalsvennootschap met beperkte aansprakelijkheid, maar de nv
heeft wel verplicht minimumoprichtingskapitaal. De aandelen kunnen op naam of toonder
zijn, en kunnen op een aandeelbeurs verhandeld worden. Dat noemen we beursgenoteerde nv
of beurs-nv. Er bestaat geen stem- of winstrecht loze aandelen. Moet zich inschrijven bij de
KvK.
Vereniging (formeel en informeel)
Een vereniging is een rechtspersoon die niet gericht is op winst. Ze mag behaalde winst niet
uitkeren aan leden. Een vereniging kan met een notariële akte worden opgericht waardoor ze
formele vereniging is met volledige rechtsbevoegdheid. Als de zonder notariële akte is
opgericht, is de vereniging informeel en daarmee beperkt rechtsbevoegd. Inschrijving bij de
Kvk is optioneel.
Het begrip onderneming heeft binnen het vermogensrecht geen vaste definitie. Onderneming
heeft meerdere definities in verschillende wetten.
In artikel 1 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) wordt het begrip gedefinieerd als:
Het Handelsregisterbesluit definieert een onderneming in art 2 als volgt:
Het voegt daaraan toe in lid 2:
In het boek wordt over drijven van een onderneming, wordt inderdaad een commerciële,
winstgerichte organisatie bedoeld. Echter wanneer het gaat om ondernemingsrecht wordt de
definitie van de WOR gehanteerd.
Rechtspersonen
Ondernemingsrecht valt onder privaatrecht en is geregeld in meerdere wetten.
Er is onderscheid tussen 2 categorieën
1. De rechtspersonen
2. De niet-rechtspersonen
Dit onderscheid is van belang vanwege de gevolgen die het zijn van rechtspersoon heeft.
Rechtssubject: dragen van rechten en plichten
Drager van rechten:
Dat een natuurlijk persoon of een rechtspersoon dragen van rechten is, betekent simpelweg
dat hij zaken in eigendom kan hebben, dat het recht erkent dat zaken van hem kunnen zijn en
dat hij schulden kan hebben.
Drager van plichten:
Anderzijds betekent dit dat hem als drager van plichten verplichtingen kunnen worden
toegerekend en dat het recht ervan uitgaat dat deze lasten door hem moeten worden voldaan
en zo nodig door de schuldeiser op zijn vermogen kunnen worden verhaald.
Rechtsobject:
Datgene waarop een rechtssubject recht kan hebben bijvoorbeeld goederen, honden en huizen.
,Rechtspersoonlijkheid:
Ondernemingen hebben volgens art. 2:3 BW ook vorm van persoonlijkheid namelijk
rechtspersoonlijkheid en daarom worden zij rechtspersonen genoemd.
Rechtspersonen worden op grond van art.2:5 BW gelijkgesteld met natuurlijke personen voor
wat het vermogensrecht betreft. Echter, een rechtspersoon kan niet trouwen, stemmen of en
testament opstellen en is daarom het personen en familierecht boek 1 BW voor deze
rechtssubjecten niet aan de orde. Voor hen is na boek 2 in beginsel slechts het vermogensrecht
een rol. Het vermogensrecht staat in boek 3,5 en 6 BW.
Rechtsbevoegd: bevoegd en vrij tot het genot van burgerlijke recht. Deze term van art. 1:1
BW ziet op de mogelijkheid van rechtssubjecten om in hun rechten en plichten verandering te
brengen door het verrichten van handelingen en daden.
Rechtsbevoegdheid heeft dus betrekking op de mogelijkheid om rechtshandelingen te
verrichten, overeenkomsten te sluiten, goederen in ontvangst te nemen, schulden aan te gaan,
vorderingen te innen, onrechtmatige daden te begaan enzovoort.
Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen is als rechtssubject vervolgens rechtsbevoegd
Naast rechtspersonen bestaan er in Nederland ook personenvennootschappen, zoals de
maatschap en de vennootschap onder firma (vof), en is er de veelvoorkomende eenmanszaak.
Geen van de bovengenoemde vormen zijn rechtssubjecten.
De personenvennootschappen en de eenmanszaak zijn geen rechtspersonen of natuurlijke
personen en hebben ook geen rechtsbevoegdheid. De functionarissen binnen deze
rechtsvormen zijn uiteraard als natuurlijke personen wel rechtssubject, en zullen zodoende in
beginsel gezamenlijk de rechten en plichten binnen de onderneming dragen.
Rechtspersonen zijn rechtssubjecten en worden daardoor vermogensrechtelijk gelijkgesteld
met natuurlijke personen, maar zullen altijd door middel van natuurlijke personen dienen te
functioneren.
De rol van functionarissen is uiteraard sterker bij rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid,
aangezien de onderneming dan geen zelfstandig dragen van rechten en plichten is en dus
vereenzelvigd wordt met haar functionarissen.
Als een functionaris van een eenmanszaak overlijdt, is daarmee in beginsel de eenmanszaak
ook ten einde, dat is niet zo bij een bv.
Functionarissen binnen rechtsvormen
3. Bestuurders bij rechtspersonen
4. Vennoten bij personenvennootschappen
5. Maten bij personenvennootschappen
6. Commissarissen met name bij grote rechtspersnonen
7. Procuratiehouder bij rechtspersonen
8. Eigenaar bij eenmanszaak
, Als er wordt gesproken over rechtspersonen, dan worden de privaatrechtelijke rechtspersonen
bedoeld. Er zijn 6 privaatrechtelijke personen:
1. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bv)
2. De naamloze vennootschap (nv)
3. De vereniging (uitgesplitst in twee soorten)
4. De stichting
5. De onderlinge waarborgmaatschappij (OWM)
6. De coöperatie
De bekendste en de meest voorkomende onderneming is de bv. Deze lijkt veel op den nv
alleen dan wat beslotener karakter. Buitenstaanders kunnen minder makkelijk invloed krijgen
op de bv, iets wat bij de nv makkelijker is.
Brievenbusmaatschappijen:
Bedrijven die veelal niet letterlijk werken vanuit Nederland, maar zijn hier wel gevestigd en
ontlopen zo hogere winstbelasting in hun eigen land.
Rechtsvormen:
Europese rechtsvormen: EESV, SE & SGE
Niet wettelijke geregelde ondernemingsvorm: eenmanszaak
Personenvennootschappen Boek 7A en WvK: Vof, maatschap stil/openbaar, Cv
Rechtspersonen Boek2: Bv, Nv, stichting en vereniging formeel/informeel. Onder vereniging
formeel/informeel valt coöperatie en OWM.
Besloten vennootschap (bv)
Bv is een rechtspersoon met een eigen kapitaal, dat d.m.v. het uitgeven van aandelen is
verkregen. Bv dient opgericht te worden met een notariële akte, waarin statuten worden
opgenomen. De bv heeft sinds 2012 geen minimumoprichtskapitaal meer. De bv heeft een
besloten karakter er kunnen enkel aandelen op naam worden uitgegeven, geen aandelen aan
toonder. De bv kan in beginsel ook de gang naar de beurs maken met haar aandelen op naam.
Het uitgangspunt van het besloten karakter van de bv zorgt ervoor dat zelden wordt gedaan.
Aandeelhouders krijgen aandelen na het storten van geld in de bv, in ruil waarvoor ze het
recht krijgen om over besluitingsvorming binnen de bv mee te kunnen stemmen en/of een
deel van de winst te kunnen ontvangen. Er bestaat een stem- of winstrecht loze aandelen.
Moet zich inschrijven bij de KvK
Naamloze vennootschap (nv)
De nv is net als de bv een kapitaalsvennootschap met beperkte aansprakelijkheid, maar de nv
heeft wel verplicht minimumoprichtingskapitaal. De aandelen kunnen op naam of toonder
zijn, en kunnen op een aandeelbeurs verhandeld worden. Dat noemen we beursgenoteerde nv
of beurs-nv. Er bestaat geen stem- of winstrecht loze aandelen. Moet zich inschrijven bij de
KvK.
Vereniging (formeel en informeel)
Een vereniging is een rechtspersoon die niet gericht is op winst. Ze mag behaalde winst niet
uitkeren aan leden. Een vereniging kan met een notariële akte worden opgericht waardoor ze
formele vereniging is met volledige rechtsbevoegdheid. Als de zonder notariële akte is
opgericht, is de vereniging informeel en daarmee beperkt rechtsbevoegd. Inschrijving bij de
Kvk is optioneel.
