Basisdeel Sportleider als trainer-coach (AngerenStein sport en bewegen)
ISBN: 978 90 3722 645 4
Leereenheid 1 1.1 Prestatiebepalende factoren
Als trainer-coach werk je bij:
- Sportverenigingen
- Fitnesscentra
- Sport- en bewegingscentra
- Buitensportondernemingen
- Defensie
Hierbij train je specifieke doelgroepen sporters en individuele sporters. Je komt ook oudere mensen
tegen met een beperking, een chronische aandoening of fysieke klachten.
Het niveau van alle sporten is de laatste jaren enorm gestegen. De belangrijkste oorzaken waardoor
dit is gestegen is:
- Het verbeterde inzicht in trainingsleer
- De technologische ontwikkelingen
- De verbeteringen van sportmateriaal en sportkleding
- Betere hulpmiddelen bij trainingen (computers en krachtapparatuur)
- Verbeterde mentale begeleiding bij (top) sporters
- Verbeterde sociaal-maatschappelijke omstandigheden (geld en werk)
Prestatiebepalende factoren: alle factoren die de sportprestaties bepalen
Door naar de prestatiebepalende factoren te kijken kom je erachter wat nodig is om de
sportprestatie te verbeteren. De trainer-coach stelt de trainingen dan zo samen dat de
prestatiebepalende factoren positief beïnvloed worden en de prestaties van de sporters verbeteren.
Het analyseren van deze factoren is complex. Bij een teamsport is dit nog complexer, hier gaat het
niet alleen om de prestaties van de individuele sporter, maar om de prestaties van het hele team.
De 5 prestatiebepalende factoren:
- Bewegingseigenschappen (CLUKS)
- Psychische of mentale eigenschappen
- Techniek en tactiek
- Aanleg en gezondheid
- Overige factoren (weersomstandigheden, kleding en materiaal)
Bewegingseigenschappen
Sportprestatie is voor een groot deel afhankelijk van de 5 lichamelijke bewegingseigenschappen:
- Coördinatie
, - Lenigheid
- Uithoudingsvermogen
- Kracht
- Snelheid
De eerste letter vormen de CLUKS.
Psychische of mentale eigenschappen
Sportprestatie wordt niet alleen door lichamelijke bewegingseigenschappen bepaald. Je moet ook
denken aan factoren als karakter en instelling. Dit gaat dan over psychische of mentale
eigenschappen:
- Inzet
- Doorzettingsvermogen
- Concentratie
- Incasseringsvermogen
- Beheersing
Techniek en tactiek
Technisch en tactische uitvoeringen zijn ook van belang voor de uiteindelijke sportprestatie. Dit kan
je omschrijven als:
- Techniek: de vaardigheid om effectief en efficiënt te bewegen
- Tactiek: de strategie die je gebruikt om je vaardigheden met het hoogst haalbare resultaat
toe te passen
Techniek: effectief en efficiënt bewegen. Het is efficiënt als het weinig energie kost. Het gaat om de
juiste bewegingsvaardigheid (kracht, balans, snelheid, coördinatie en timing). Een technische
uitvoering is gekoppeld aan conditie.
Tactiek: een strategie om te winnen. Het gaat om slim bewegen of sporten (teamsporten). Je moet
reageren op wat anderen doen. Tactisch spelen betekent dat je de ander kan uitspelen en kan
scoren. Dit is ook van toepassing bij individuele sporters.
Aanleg en gezondheid
Aanleg: het gaat hierbij om hoe je in elkaar steekt. Hierin schuilt vaak verborgen talent. Gezondheid
heeft hier ook mee te maken. Sommige sporters zijn bijv. meer of minder vatbaar voor infecties. Het
is een belangrijke prestatiebepalende factor. Het beïnvloedt ook de keuze voor een sport. Bij aanleg
moet je denken aan:
- Talent
- Lichaamsbouw
- Spiervezeltype
- Vatbaarheid voor infecties
- Geslacht
- Leeftijd
ISBN: 978 90 3722 645 4
Leereenheid 1 1.1 Prestatiebepalende factoren
Als trainer-coach werk je bij:
- Sportverenigingen
- Fitnesscentra
- Sport- en bewegingscentra
- Buitensportondernemingen
- Defensie
Hierbij train je specifieke doelgroepen sporters en individuele sporters. Je komt ook oudere mensen
tegen met een beperking, een chronische aandoening of fysieke klachten.
Het niveau van alle sporten is de laatste jaren enorm gestegen. De belangrijkste oorzaken waardoor
dit is gestegen is:
- Het verbeterde inzicht in trainingsleer
- De technologische ontwikkelingen
- De verbeteringen van sportmateriaal en sportkleding
- Betere hulpmiddelen bij trainingen (computers en krachtapparatuur)
- Verbeterde mentale begeleiding bij (top) sporters
- Verbeterde sociaal-maatschappelijke omstandigheden (geld en werk)
Prestatiebepalende factoren: alle factoren die de sportprestaties bepalen
Door naar de prestatiebepalende factoren te kijken kom je erachter wat nodig is om de
sportprestatie te verbeteren. De trainer-coach stelt de trainingen dan zo samen dat de
prestatiebepalende factoren positief beïnvloed worden en de prestaties van de sporters verbeteren.
Het analyseren van deze factoren is complex. Bij een teamsport is dit nog complexer, hier gaat het
niet alleen om de prestaties van de individuele sporter, maar om de prestaties van het hele team.
De 5 prestatiebepalende factoren:
- Bewegingseigenschappen (CLUKS)
- Psychische of mentale eigenschappen
- Techniek en tactiek
- Aanleg en gezondheid
- Overige factoren (weersomstandigheden, kleding en materiaal)
Bewegingseigenschappen
Sportprestatie is voor een groot deel afhankelijk van de 5 lichamelijke bewegingseigenschappen:
- Coördinatie
, - Lenigheid
- Uithoudingsvermogen
- Kracht
- Snelheid
De eerste letter vormen de CLUKS.
Psychische of mentale eigenschappen
Sportprestatie wordt niet alleen door lichamelijke bewegingseigenschappen bepaald. Je moet ook
denken aan factoren als karakter en instelling. Dit gaat dan over psychische of mentale
eigenschappen:
- Inzet
- Doorzettingsvermogen
- Concentratie
- Incasseringsvermogen
- Beheersing
Techniek en tactiek
Technisch en tactische uitvoeringen zijn ook van belang voor de uiteindelijke sportprestatie. Dit kan
je omschrijven als:
- Techniek: de vaardigheid om effectief en efficiënt te bewegen
- Tactiek: de strategie die je gebruikt om je vaardigheden met het hoogst haalbare resultaat
toe te passen
Techniek: effectief en efficiënt bewegen. Het is efficiënt als het weinig energie kost. Het gaat om de
juiste bewegingsvaardigheid (kracht, balans, snelheid, coördinatie en timing). Een technische
uitvoering is gekoppeld aan conditie.
Tactiek: een strategie om te winnen. Het gaat om slim bewegen of sporten (teamsporten). Je moet
reageren op wat anderen doen. Tactisch spelen betekent dat je de ander kan uitspelen en kan
scoren. Dit is ook van toepassing bij individuele sporters.
Aanleg en gezondheid
Aanleg: het gaat hierbij om hoe je in elkaar steekt. Hierin schuilt vaak verborgen talent. Gezondheid
heeft hier ook mee te maken. Sommige sporters zijn bijv. meer of minder vatbaar voor infecties. Het
is een belangrijke prestatiebepalende factor. Het beïnvloedt ook de keuze voor een sport. Bij aanleg
moet je denken aan:
- Talent
- Lichaamsbouw
- Spiervezeltype
- Vatbaarheid voor infecties
- Geslacht
- Leeftijd
