FISCAAL RECHT 2021-2022
Inhoudsopgave
Inleiding........................................................................................................................................................ 3
Begrip belasting....................................................................................................................................................3
Principes van belastingheffing..............................................................................................................................5
Inleiding: de fiscale aspecten van de zesde staatshervorming (vanaf p. 1375 in handboek)...........................11
Krachtlijnen van de fiscale bevoegdheidsverdeling vóór de zesde staatshervorming........................................11
Algemeen.........................................................................................................................................................11
Overzicht van financieringstechnieken (TOT 6de staatshervorming)..............................................................12
Fiscale bevoegdheden.....................................................................................................................................12
Overzicht impact zesde staatshervorming op financiering van de gemeenschappen en de gewesten.............13
Grondwet........................................................................................................................................................13
Bijz. Financieringswet (16/1/1989, wijz. Art. 1 § 1 en 2, gew. Bijz. Wet 6/1/2014) en Wet Fin. Duitst.Gem.
31/12/1983, gew. Wet 19/4/2014).................................................................................................................13
Krachtlijnen van de fiscale bevoegdheidsverdeling na de zesde staatshervorming...........................................13
Algemeen.........................................................................................................................................................13
Autonome fiscale bevoegdheid op grond van art. 170 §2 Gw.......................................................................14
Fiscale bevoegdheden op basis van de Bijzondere Financieringswet............................................................14
Het algemeen normatief kader van de fiscale autonomie van de gewesten als geregeld in de nieuwe BFW...15
Algemene beginselen......................................................................................................................................15
Deel 1: Inkomstenbelastingen...................................................................................................................... 16
inleiding...............................................................................................................................................................16
TITEL 1: PERSONENBELASTING...........................................................................................................................17
Hoofdstuk 1: Algemeen overzicht...................................................................................................................17
Personenbelasting: een gedeelde en een samengevoegde belasting........................................................17
De fiscale autonomie van de gewesten......................................................................................................17
De fiscale bevoegdheden van de gewesten inzake de personenbelasting.................................................18
Berekening van de personenbelasting........................................................................................................22
Hoofdstuk 1: Belastingplichtigen en territorialiteit........................................................................................22
Hoofdstuk 2: Grondslag van de belasting: netto-inkomen.............................................................................23
Algemene bepaling van het belastbare inkomen.......................................................................................23
Inkomen uit onroerende goederen.............................................................................................................23
Inkomen uit roerende goederen en kapitalen............................................................................................25
Beroepsinkomsten......................................................................................................................................30
Diverse inkomsten.......................................................................................................................................38
Aftrekken van het totale netto-inkomen....................................................................................................40
Gemeenschappelijke aanslag echtgenoten en wettelijk samenwonenden...............................................40
Hoofdstuk 5: Berekening van de belasting.....................................................................................................41
Gewoon stelsel van aanslag........................................................................................................................41
Bijzondere stelsels van aanslag...................................................................................................................48
Bonificatie voor voorafbetaling van de belasting.......................................................................................48
Titel III: Vennootschapsbelasting........................................................................................................................49
Inleiding...........................................................................................................................................................49
Hoofdstuk 1: Aan de belasting onderworpen vennootschappen...................................................................50
Algemeen.....................................................................................................................................................50
Uitsluitingen (ookal voldoen ze aan de 3 voorwaarden)............................................................................50
Coöperatieve vennootschappen erkend als sociale onderneming.............................................................51
Vennootschappen erkend als landbouwonderneming...............................................................................51
Economische samenwerkingsverbanden....................................................................................................51
1
,FISCAAL RECHT 2021-2022
Administratiekosten....................................................................................................................................51
Bijzonderheden...........................................................................................................................................51
Beslissingsboom..........................................................................................................................................52
Hoofdstuk 2: Grondslag van de belasting.......................................................................................................52
Algemene bepalingen..................................................................................................................................52
Fiscaal resultaat en bewerkingen (administratieve benadering)................................................................56
Belastinggrondslag......................................................................................................................................57
Vrijgestelde inkomsten................................................................................................................................61
Vaststelling netto-inkomen.........................................................................................................................64
Ontbinding en vereffening..........................................................................................................................73
Hoofdstuk 3: Berekening van de belasting.....................................................................................................74
Gewoon stelsel van aanslag........................................................................................................................74
Afzonderlijke aanslagen..............................................................................................................................75
Titel IV: Rechtspersonenbelasting.......................................................................................................................76
Titel V: Belasting niet-inwoners..........................................................................................................................76
Titel VI: Aan de vier belastingen gemene bepalingen (zie supra).......................................................................76
Titel VII: Vestiging en inning van de belastingen in kort bestek.........................................................................76
Hoofstuk 1 en 2: algemene bepalingen en aangifte.......................................................................................76
Hoofdstuk 3: onderzoeks- en controlerechten administratie.........................................................................77
DEEL II: MET DE INKOMSTENBELASTINGEN GELIJKGESTELDE BELASTINGEN: NIET KENNEN............................78
DEEL III: INDIRECTE BELASTINGEN................................................................................................................ 78
BELASTINGEN OP HET RECHTSVERKEER.............................................................................................................78
Hoofdstuk 1: belasting over de toegevoegde waarde (btw)..........................................................................78
Inleiding.......................................................................................................................................................78
Belastbare handelingen...............................................................................................................................80
Belastingplichtigen......................................................................................................................................84
Maatstaf van heffing...................................................................................................................................85
Tarief van de BTW.......................................................................................................................................86
Vrijstellingen van BTW................................................................................................................................86
Aftrekregeling..............................................................................................................................................87
Innings-en controlemaatregelen (in kort bestek).......................................................................................88
Bijzondere regelingen..................................................................................................................................88
Hoofdstuk 2: Registratierechten/regristatiebelasting....................................................................................90
Bepaling.......................................................................................................................................................90
Soorten........................................................................................................................................................91
Registratiebepaling......................................................................................................................................91
Fundamentale heffingsregels......................................................................................................................92
Bijzondere tarieven en heffingsgrondslagen..............................................................................................92
Formele aspecten (GROTE LIJNEN).............................................................................................................97
Hoofdstuk 5: Succesierechten/erfbelasting (Vlaams Gewest)........................................................................98
Bepaling.......................................................................................................................................................98
Belaste overgangen.....................................................................................................................................98
Belastbare grondslag...................................................................................................................................98
Aangifte van de nalatenschap.....................................................................................................................99
Tarief van de rechten..................................................................................................................................99
Verplichten aan derden.............................................................................................................................102
Bewijsmiddelen.........................................................................................................................................102
Formele aspecten......................................................................................................................................102
Jaarlijkse taks tot vergoeding van de successierechten............................................................................102
2
,FISCAAL RECHT 2021-2022
Inleiding
BEGRIP BELASTING
Onderscheid tussen IB, belasting op besteding, belasting op vermogen en belasting op vermogenstransferten
Belasting op inkomen:
PB: meer herverdelend (indien progressief = hoe hoger inkomen, hoe hoger belasting) (
Venn.Bel.: mobiliteit is beperkt internationale concurrentie
Belasting op besteding:
BTW (6/12/21%):
- Proportioneel (niet progressief) minder herverdelend iedereen heeft een minimum
nodig aan comsumptie
- Tijdstip (ogenblik van uitgave)
Accijnzen/ registratierechten (verlaging van 6% naar 3% in 2022)/Beurst aksen…
Belasting op vermogen (s.s.):
Bv. jaarlijkse taks ter vergoeding van de successierechten (VZW’s en Private stichtingen)
Gericht op de grote vermogens
Belasting op effectenrekening (niet gezien als belasting op vermogen maar komt dicht in de buurt)
Niet in België
Belasting op vermogenstransferten:
Bv. Schenkingsrechten (tijdens leven) en erfbelasting (bij overlijden)
In België: in hoofdzaak gewestelijke bevoegdheid (zie infra)
Begrip Belasting
Er wordt van u iets gevraagd maar je krijgt er niks voor in ruil
Opbrengst wordt gebruikt voor de uitgaven van de staat
Privévermogen voor nodig olielanden hebben/hadden geen belastingen nodig om te kunnen
functioneren soms zelfs een uitkering ipv een belasting (komt niet vaak voor)
Belasting wordt u opgelegd (dwang)
Militaire staat geld nodig om dit te kunnen financieren vrijwillig kan je dit niet doen (“freerider”)
Bv brandbeveiliging individuele dienst betaald door belastingen negatieve externe effecten
geen drempel om brandweer te bellen om uitslaande branden te vermijden
Bv onderwijs gefinancierd met belastinggeld leerplicht tot 18j: “gratis” naar school
voorbereiding arbeidsmarkt: goede opleiding
Bv verplichte autoverzekering niet gefinancierd met belastinggeld: autogebruiker moet zelf betalen
Je kan iets gebieden of verbieden
Iets aanmoedigen fiscaal voordeel voorwerp politiek debat
Kenmerken
Dwingend
Allerlei vormen/diensten
Geen tegenprestatie >< retributie – art. 173 Gw. (bv plaatsing op BS: monopolie ivm
tegenstelbaarheid)
Aflijning van andere overheidsheffingen/vergoedingen
Bv retributie
Belasting >< Parafiscale heffing (sociale bijdragen gaan naar de RSZ) van
verzekeringsmechanisme naar solidariteitsmechanisme nog zin om gescheiden te houden?
Functies
Financieel staatskas spijzen systeem ontwikkelen dat het geld in de staatskas komt (p 10
handboek):
- Geregelde opbrengst risico verspreiden bewegend genoeg zijn
- Eenvoudig
- Snel hoe sneller in de staatskas hoe beter timegap: meer weerstand
- Goedkoop (belasting niet meer kosten dat hij opbracht)
- Niet overdrijven
Economisch tewerkstelling aanmoedigen (bv fiscale premies), investeringen aanmoedigen (bv enkel
milieuvriendelijk/digitalisering) bepaalt gedrag te prikkelen
Sociaal herverdeling naar draagkracht (bv levensnoodzakelijke goederen: 6% BTW, onder bepaald
minimum geen belastingen meer betalen)
3
, FISCAAL RECHT 2021-2022
4
Inhoudsopgave
Inleiding........................................................................................................................................................ 3
Begrip belasting....................................................................................................................................................3
Principes van belastingheffing..............................................................................................................................5
Inleiding: de fiscale aspecten van de zesde staatshervorming (vanaf p. 1375 in handboek)...........................11
Krachtlijnen van de fiscale bevoegdheidsverdeling vóór de zesde staatshervorming........................................11
Algemeen.........................................................................................................................................................11
Overzicht van financieringstechnieken (TOT 6de staatshervorming)..............................................................12
Fiscale bevoegdheden.....................................................................................................................................12
Overzicht impact zesde staatshervorming op financiering van de gemeenschappen en de gewesten.............13
Grondwet........................................................................................................................................................13
Bijz. Financieringswet (16/1/1989, wijz. Art. 1 § 1 en 2, gew. Bijz. Wet 6/1/2014) en Wet Fin. Duitst.Gem.
31/12/1983, gew. Wet 19/4/2014).................................................................................................................13
Krachtlijnen van de fiscale bevoegdheidsverdeling na de zesde staatshervorming...........................................13
Algemeen.........................................................................................................................................................13
Autonome fiscale bevoegdheid op grond van art. 170 §2 Gw.......................................................................14
Fiscale bevoegdheden op basis van de Bijzondere Financieringswet............................................................14
Het algemeen normatief kader van de fiscale autonomie van de gewesten als geregeld in de nieuwe BFW...15
Algemene beginselen......................................................................................................................................15
Deel 1: Inkomstenbelastingen...................................................................................................................... 16
inleiding...............................................................................................................................................................16
TITEL 1: PERSONENBELASTING...........................................................................................................................17
Hoofdstuk 1: Algemeen overzicht...................................................................................................................17
Personenbelasting: een gedeelde en een samengevoegde belasting........................................................17
De fiscale autonomie van de gewesten......................................................................................................17
De fiscale bevoegdheden van de gewesten inzake de personenbelasting.................................................18
Berekening van de personenbelasting........................................................................................................22
Hoofdstuk 1: Belastingplichtigen en territorialiteit........................................................................................22
Hoofdstuk 2: Grondslag van de belasting: netto-inkomen.............................................................................23
Algemene bepaling van het belastbare inkomen.......................................................................................23
Inkomen uit onroerende goederen.............................................................................................................23
Inkomen uit roerende goederen en kapitalen............................................................................................25
Beroepsinkomsten......................................................................................................................................30
Diverse inkomsten.......................................................................................................................................38
Aftrekken van het totale netto-inkomen....................................................................................................40
Gemeenschappelijke aanslag echtgenoten en wettelijk samenwonenden...............................................40
Hoofdstuk 5: Berekening van de belasting.....................................................................................................41
Gewoon stelsel van aanslag........................................................................................................................41
Bijzondere stelsels van aanslag...................................................................................................................48
Bonificatie voor voorafbetaling van de belasting.......................................................................................48
Titel III: Vennootschapsbelasting........................................................................................................................49
Inleiding...........................................................................................................................................................49
Hoofdstuk 1: Aan de belasting onderworpen vennootschappen...................................................................50
Algemeen.....................................................................................................................................................50
Uitsluitingen (ookal voldoen ze aan de 3 voorwaarden)............................................................................50
Coöperatieve vennootschappen erkend als sociale onderneming.............................................................51
Vennootschappen erkend als landbouwonderneming...............................................................................51
Economische samenwerkingsverbanden....................................................................................................51
1
,FISCAAL RECHT 2021-2022
Administratiekosten....................................................................................................................................51
Bijzonderheden...........................................................................................................................................51
Beslissingsboom..........................................................................................................................................52
Hoofdstuk 2: Grondslag van de belasting.......................................................................................................52
Algemene bepalingen..................................................................................................................................52
Fiscaal resultaat en bewerkingen (administratieve benadering)................................................................56
Belastinggrondslag......................................................................................................................................57
Vrijgestelde inkomsten................................................................................................................................61
Vaststelling netto-inkomen.........................................................................................................................64
Ontbinding en vereffening..........................................................................................................................73
Hoofdstuk 3: Berekening van de belasting.....................................................................................................74
Gewoon stelsel van aanslag........................................................................................................................74
Afzonderlijke aanslagen..............................................................................................................................75
Titel IV: Rechtspersonenbelasting.......................................................................................................................76
Titel V: Belasting niet-inwoners..........................................................................................................................76
Titel VI: Aan de vier belastingen gemene bepalingen (zie supra).......................................................................76
Titel VII: Vestiging en inning van de belastingen in kort bestek.........................................................................76
Hoofstuk 1 en 2: algemene bepalingen en aangifte.......................................................................................76
Hoofdstuk 3: onderzoeks- en controlerechten administratie.........................................................................77
DEEL II: MET DE INKOMSTENBELASTINGEN GELIJKGESTELDE BELASTINGEN: NIET KENNEN............................78
DEEL III: INDIRECTE BELASTINGEN................................................................................................................ 78
BELASTINGEN OP HET RECHTSVERKEER.............................................................................................................78
Hoofdstuk 1: belasting over de toegevoegde waarde (btw)..........................................................................78
Inleiding.......................................................................................................................................................78
Belastbare handelingen...............................................................................................................................80
Belastingplichtigen......................................................................................................................................84
Maatstaf van heffing...................................................................................................................................85
Tarief van de BTW.......................................................................................................................................86
Vrijstellingen van BTW................................................................................................................................86
Aftrekregeling..............................................................................................................................................87
Innings-en controlemaatregelen (in kort bestek).......................................................................................88
Bijzondere regelingen..................................................................................................................................88
Hoofdstuk 2: Registratierechten/regristatiebelasting....................................................................................90
Bepaling.......................................................................................................................................................90
Soorten........................................................................................................................................................91
Registratiebepaling......................................................................................................................................91
Fundamentale heffingsregels......................................................................................................................92
Bijzondere tarieven en heffingsgrondslagen..............................................................................................92
Formele aspecten (GROTE LIJNEN).............................................................................................................97
Hoofdstuk 5: Succesierechten/erfbelasting (Vlaams Gewest)........................................................................98
Bepaling.......................................................................................................................................................98
Belaste overgangen.....................................................................................................................................98
Belastbare grondslag...................................................................................................................................98
Aangifte van de nalatenschap.....................................................................................................................99
Tarief van de rechten..................................................................................................................................99
Verplichten aan derden.............................................................................................................................102
Bewijsmiddelen.........................................................................................................................................102
Formele aspecten......................................................................................................................................102
Jaarlijkse taks tot vergoeding van de successierechten............................................................................102
2
,FISCAAL RECHT 2021-2022
Inleiding
BEGRIP BELASTING
Onderscheid tussen IB, belasting op besteding, belasting op vermogen en belasting op vermogenstransferten
Belasting op inkomen:
PB: meer herverdelend (indien progressief = hoe hoger inkomen, hoe hoger belasting) (
Venn.Bel.: mobiliteit is beperkt internationale concurrentie
Belasting op besteding:
BTW (6/12/21%):
- Proportioneel (niet progressief) minder herverdelend iedereen heeft een minimum
nodig aan comsumptie
- Tijdstip (ogenblik van uitgave)
Accijnzen/ registratierechten (verlaging van 6% naar 3% in 2022)/Beurst aksen…
Belasting op vermogen (s.s.):
Bv. jaarlijkse taks ter vergoeding van de successierechten (VZW’s en Private stichtingen)
Gericht op de grote vermogens
Belasting op effectenrekening (niet gezien als belasting op vermogen maar komt dicht in de buurt)
Niet in België
Belasting op vermogenstransferten:
Bv. Schenkingsrechten (tijdens leven) en erfbelasting (bij overlijden)
In België: in hoofdzaak gewestelijke bevoegdheid (zie infra)
Begrip Belasting
Er wordt van u iets gevraagd maar je krijgt er niks voor in ruil
Opbrengst wordt gebruikt voor de uitgaven van de staat
Privévermogen voor nodig olielanden hebben/hadden geen belastingen nodig om te kunnen
functioneren soms zelfs een uitkering ipv een belasting (komt niet vaak voor)
Belasting wordt u opgelegd (dwang)
Militaire staat geld nodig om dit te kunnen financieren vrijwillig kan je dit niet doen (“freerider”)
Bv brandbeveiliging individuele dienst betaald door belastingen negatieve externe effecten
geen drempel om brandweer te bellen om uitslaande branden te vermijden
Bv onderwijs gefinancierd met belastinggeld leerplicht tot 18j: “gratis” naar school
voorbereiding arbeidsmarkt: goede opleiding
Bv verplichte autoverzekering niet gefinancierd met belastinggeld: autogebruiker moet zelf betalen
Je kan iets gebieden of verbieden
Iets aanmoedigen fiscaal voordeel voorwerp politiek debat
Kenmerken
Dwingend
Allerlei vormen/diensten
Geen tegenprestatie >< retributie – art. 173 Gw. (bv plaatsing op BS: monopolie ivm
tegenstelbaarheid)
Aflijning van andere overheidsheffingen/vergoedingen
Bv retributie
Belasting >< Parafiscale heffing (sociale bijdragen gaan naar de RSZ) van
verzekeringsmechanisme naar solidariteitsmechanisme nog zin om gescheiden te houden?
Functies
Financieel staatskas spijzen systeem ontwikkelen dat het geld in de staatskas komt (p 10
handboek):
- Geregelde opbrengst risico verspreiden bewegend genoeg zijn
- Eenvoudig
- Snel hoe sneller in de staatskas hoe beter timegap: meer weerstand
- Goedkoop (belasting niet meer kosten dat hij opbracht)
- Niet overdrijven
Economisch tewerkstelling aanmoedigen (bv fiscale premies), investeringen aanmoedigen (bv enkel
milieuvriendelijk/digitalisering) bepaalt gedrag te prikkelen
Sociaal herverdeling naar draagkracht (bv levensnoodzakelijke goederen: 6% BTW, onder bepaald
minimum geen belastingen meer betalen)
3
, FISCAAL RECHT 2021-2022
4
