Farmaceutische zorg en
voorlichting
1. Cliëntgroep
Doelgroepen
Doelgroep van een openbare apotheek:
Interne doelgroep:
o De medewerkers van de apotheek. De apothekers, managers, assistenten, bezorgers,
stagiaires en medewerkers.
Externe doelgroep:
o De patient. Het assortiment van een apotheek zal afhangen van de wijk waarin de
apotheek gevestigd staat. In een nieuwbouwwijk zullen andere mensen wonen dan
in een wijk met allemaal verzorgingshuizen.
Doelgroep van de ziekenhuisapotheek
Interne doelgroep:
o De medewerkers van de apotheek. Vergelijkbaar met een openbare apotheek.
Externe doelgroep:
o Specialisten en de verpleegkundigen. Ingedeeld in de afdelingen. De doelgroep kan
wisselen wanneer het een algemeen ziekenhuis is of een gespecialiseerde kliniek.
o Medewerkers van openbare apotheken in de regio.
Informatiebronnen doelgroepen
Apotheekinformatiesysteem
o Hierin kun je zien wat de leeftijdsopbouw van de patienten van de apotheek is.
Welke geneesmiddelen het meest worden voorgeschreven en wie de voorschrijvers
zijn.
Gemeente
o De gemeente beschikt over informatie over inwoners van hun wijken. Hoeveel
mensen er in een wijk wonen, in wat voorhuizen ze wonen, wat hun inkomen zijn en
welke leeftijdscategorieën vertegenwoordigd zijn.
Klanttevredenheidsonderzoek
o De apotheek kan een klanttevredenheidsonderzoek uitvoeren in de apotheek om te
achterhalen waar de wensen van de klanten liggen.
Stichting farmaceutische kerngetallen (SFK)
o Jaarlijks brengt het SFK het onderzoeksrapport 'data en feiten' uit. Hier staan alle
patiëntgroepen, veel afgeleverde geneesmiddelen en omzet in van de openbare
apotheken die meedoen aan dit onderzoek.
Cultuurverschillen en normen en waarden
In Nederland zijn door de jaren heen veel meer culturen samen gekomen, hierdoor is een
multiculturele samenleving ontstaan.
Ontstaan van een cultuur
Het ontstaan van een cultuur is lastig te bepalen, doordat culturen vaak al lang geleden zijn ontstaan.
Een cultuur bestaat uit normen en waarden.
,Leven in een multiculturele samenleving
Migratie heeft demografische gevolgen (meer inwoners), economische gevolgen (meer goedkope
arbeid, meer handel met herkomstlanden, nieuwe producten op de markt), sociale implicaties
(spanningen in bepaalde wijken, veranderingen in voorzieningenstructuur). Maar de exacte
berekeningen van de gevolgen van migratie is niet te maken.
Normen en waarden
Waar mensen met elkaar samenleven, is een zekere regelmaat te ontdekken in het gedrag ten
opzichte van elkaar. Mensen hebben bepaalde verwachtingen van hoe men zich in bepaalde situaties
hoort te gedragen.
Deze min of meer bindende verwachtingen over hoe je wel of niet moet handelen, worden normen
genoemd. Een belangrijk kenmerk van normen is dat als iemand niet voldoet aan het 'normale', hij
door anderen wordt 'gestraft'.
Waarden zijn opvattingen binnen een groep mensen over wat goed, juist en daarom het nastreven
waard is. Voorbeelden van waarden zijn: moed, nut, trouw en eerlijkheid.
Zo hoort bij de waarde 'eerlijkheid' onder meer de norm 'ik zal niet stelen'.
Informele regels
Bij het overtreden van informele normen wordt je ook gestraft. Niet door de overheid, maar wel
door de mensen om je heen. Bijvoorbeeld: wanneer een collega altijd bot reageert, zal hij gestraft
worden door de reactie van mijn collega's.
Sociale controle
Sociale controle is er op een subtiele wijze voor zorgen dat mensen in de omgeving op 'het rechte
pad' blijven.
Je normen en waarden zijn waarschijnlijk voor een groot deel dezelfde als die van je ouders.
Daarnaast heb je normen en waarden ontwikkeld door contacten met leeftijdsgenoten en je manier
van leven. Wanneer je afwijkt van deze normen en waarde zal je daar door gestraft worden. Dit
gebeurt meestal door de mensen in je omgeving, maar ook soms door de overheid bijvoorbeeld bij
stelen.
Driestappenmethode interculturele communicatie
Professor dr. David Pinto definieert cultuur als volgt: "Cultuur is een evoluerend systeem van
waarden, normen en leefregels. In een groep van mensen die zich lid voelen van hun groep wordt
cultuur van generatie op generatie doorgegeven en zo geïnternaliseerd. Voor de mensen in een
groep is hun cultuur vaak onbewust richtinggevend voor hun gedrag en voor hun kijk op de wereld."
Stap 1:
Het leren kennen van je eigen (cultuurgebonden) normen en waarden.
Stap 2:
Het leren kennen van de (cultuurgebonden) normen, waarden en gedragscodes van de ander.
Stap 3:
Vaststellen van de wijze waarop u in de gegeven situatie met de geconstateerde verschillen in
normen en waarden omgaat.
Laaggeletterdheid
Terugvraagmethode
, Om zeker te zijn of de patient het verhaal en de uitleg begrepen heeft kun je vragen om het in eigen
woorden te herhalen. "Ik wil graag weten of u alles goed hebt begrepen en u uw medicijnen nu op
het juiste manier kunt gaan gebruiken. Hoe gaat u straks uw medicatie innemen?"
Baliekaarten
Kaarten die gebruikt kunnen worden aan de balie, hierop staan alle doseringen, aandoeningen en
manier van inname op uitgebeeld met eenvoudige afbeeldingen.
voorlichting
1. Cliëntgroep
Doelgroepen
Doelgroep van een openbare apotheek:
Interne doelgroep:
o De medewerkers van de apotheek. De apothekers, managers, assistenten, bezorgers,
stagiaires en medewerkers.
Externe doelgroep:
o De patient. Het assortiment van een apotheek zal afhangen van de wijk waarin de
apotheek gevestigd staat. In een nieuwbouwwijk zullen andere mensen wonen dan
in een wijk met allemaal verzorgingshuizen.
Doelgroep van de ziekenhuisapotheek
Interne doelgroep:
o De medewerkers van de apotheek. Vergelijkbaar met een openbare apotheek.
Externe doelgroep:
o Specialisten en de verpleegkundigen. Ingedeeld in de afdelingen. De doelgroep kan
wisselen wanneer het een algemeen ziekenhuis is of een gespecialiseerde kliniek.
o Medewerkers van openbare apotheken in de regio.
Informatiebronnen doelgroepen
Apotheekinformatiesysteem
o Hierin kun je zien wat de leeftijdsopbouw van de patienten van de apotheek is.
Welke geneesmiddelen het meest worden voorgeschreven en wie de voorschrijvers
zijn.
Gemeente
o De gemeente beschikt over informatie over inwoners van hun wijken. Hoeveel
mensen er in een wijk wonen, in wat voorhuizen ze wonen, wat hun inkomen zijn en
welke leeftijdscategorieën vertegenwoordigd zijn.
Klanttevredenheidsonderzoek
o De apotheek kan een klanttevredenheidsonderzoek uitvoeren in de apotheek om te
achterhalen waar de wensen van de klanten liggen.
Stichting farmaceutische kerngetallen (SFK)
o Jaarlijks brengt het SFK het onderzoeksrapport 'data en feiten' uit. Hier staan alle
patiëntgroepen, veel afgeleverde geneesmiddelen en omzet in van de openbare
apotheken die meedoen aan dit onderzoek.
Cultuurverschillen en normen en waarden
In Nederland zijn door de jaren heen veel meer culturen samen gekomen, hierdoor is een
multiculturele samenleving ontstaan.
Ontstaan van een cultuur
Het ontstaan van een cultuur is lastig te bepalen, doordat culturen vaak al lang geleden zijn ontstaan.
Een cultuur bestaat uit normen en waarden.
,Leven in een multiculturele samenleving
Migratie heeft demografische gevolgen (meer inwoners), economische gevolgen (meer goedkope
arbeid, meer handel met herkomstlanden, nieuwe producten op de markt), sociale implicaties
(spanningen in bepaalde wijken, veranderingen in voorzieningenstructuur). Maar de exacte
berekeningen van de gevolgen van migratie is niet te maken.
Normen en waarden
Waar mensen met elkaar samenleven, is een zekere regelmaat te ontdekken in het gedrag ten
opzichte van elkaar. Mensen hebben bepaalde verwachtingen van hoe men zich in bepaalde situaties
hoort te gedragen.
Deze min of meer bindende verwachtingen over hoe je wel of niet moet handelen, worden normen
genoemd. Een belangrijk kenmerk van normen is dat als iemand niet voldoet aan het 'normale', hij
door anderen wordt 'gestraft'.
Waarden zijn opvattingen binnen een groep mensen over wat goed, juist en daarom het nastreven
waard is. Voorbeelden van waarden zijn: moed, nut, trouw en eerlijkheid.
Zo hoort bij de waarde 'eerlijkheid' onder meer de norm 'ik zal niet stelen'.
Informele regels
Bij het overtreden van informele normen wordt je ook gestraft. Niet door de overheid, maar wel
door de mensen om je heen. Bijvoorbeeld: wanneer een collega altijd bot reageert, zal hij gestraft
worden door de reactie van mijn collega's.
Sociale controle
Sociale controle is er op een subtiele wijze voor zorgen dat mensen in de omgeving op 'het rechte
pad' blijven.
Je normen en waarden zijn waarschijnlijk voor een groot deel dezelfde als die van je ouders.
Daarnaast heb je normen en waarden ontwikkeld door contacten met leeftijdsgenoten en je manier
van leven. Wanneer je afwijkt van deze normen en waarde zal je daar door gestraft worden. Dit
gebeurt meestal door de mensen in je omgeving, maar ook soms door de overheid bijvoorbeeld bij
stelen.
Driestappenmethode interculturele communicatie
Professor dr. David Pinto definieert cultuur als volgt: "Cultuur is een evoluerend systeem van
waarden, normen en leefregels. In een groep van mensen die zich lid voelen van hun groep wordt
cultuur van generatie op generatie doorgegeven en zo geïnternaliseerd. Voor de mensen in een
groep is hun cultuur vaak onbewust richtinggevend voor hun gedrag en voor hun kijk op de wereld."
Stap 1:
Het leren kennen van je eigen (cultuurgebonden) normen en waarden.
Stap 2:
Het leren kennen van de (cultuurgebonden) normen, waarden en gedragscodes van de ander.
Stap 3:
Vaststellen van de wijze waarop u in de gegeven situatie met de geconstateerde verschillen in
normen en waarden omgaat.
Laaggeletterdheid
Terugvraagmethode
, Om zeker te zijn of de patient het verhaal en de uitleg begrepen heeft kun je vragen om het in eigen
woorden te herhalen. "Ik wil graag weten of u alles goed hebt begrepen en u uw medicijnen nu op
het juiste manier kunt gaan gebruiken. Hoe gaat u straks uw medicatie innemen?"
Baliekaarten
Kaarten die gebruikt kunnen worden aan de balie, hierop staan alle doseringen, aandoeningen en
manier van inname op uitgebeeld met eenvoudige afbeeldingen.
