Psychologie Hoofdstuk 7 STRESS,
GEZONDHEID EN WELZIJN
7.1 Wat veroorzaakt stress?
Stress is een fysieke en psychische
verandering die kan optreden in een
reactie op stressoren. Een stressoren
is een externe gebeurtenissen of
situaties die stress veroorzaakt. Er
bestaat een verschil tussen positieve
stress, eustres (leidt tot groei), en
negatieve stress, distress (leidt tot
negatieve gevolgen, bv een trauma).
Stress is een voorbeeld van een
emotionele reactie. Daardoor speelt
onze cognitieve beoordeling
(interpretatie) een belangrijke rol bij de
mate van stress die we ervaren wanneer we met een stressor worden
geconfronteerd.
Situaties die onze eigen lichamelijke veiligheid of die van anderen bedreigen en
gevoelens van angst, vrees of machteloosheid opwekken zijn traumatische
stressoren. Dit kunnen plotselinge, grote veranderingen in het leven zijn, maar ook
bv natuurrampen. Natuurrampen en ook terrorisme (geweld of dreiging die wordt
veroorzaakt door individuen of groepen met het doel de maatschappij te ontwrichten)
behoren tot de groep traumatische stressoren die catastrofale gebeurtenissen
worden genoemd. Het is onvermijdelijk dat deze plotselinge, gewelddadige rampen
gepaard gaan met veel stress. Deze stress kan verergerd worden door de herhaalde
berichtgeving over de gebeurtenis in de media. Er kan dan ook stress ontstaan bij
mensen die de gebeurtenis niet persoonlijk hebben meegemaakt. Dit heet
secundaire traumatisering.
Rouw is de emotionele reactie op een interpersoonlijk verlies, waarbij veel
verschillende gevoelens bij komen kijken. Psychologen beschouwen dit als een
normaal, gezond proces van aanpassing aan een grote verandering in het leven.
Wanneer anderen jouw verlies niet erkennen is er sprake van miskende rouw.
Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) kan ontstaan na een zeer moeilijke
omstandigheid (oorlog, verkrachting, enz.) Bij PTSS beleef je opnieuw de psychische
en fysieke responsen die met het trauma gepaard gaan. Symptomen van PTSS kunnen
cognitief, gedragsmatig of emotioneel zijn, zoals bv blijkt uit concentratieproblemen,
overdreven ‘schrikreacties’ en overlevingsschuld.
Er bestaan ook chronische stressoren, deze zijn relatief langdurig. Voorbeelden
hiervan zijn bv financiële problemen, huwelijksproblemen of slechte
woonomstandigheden. Er zijn 4 soorten chronische stressoren:
- Maatschappelijke stressoren, bv armoede en werkloosheid. Ontstaan door
druk die wordt uitgeoefend door onze sociale, culturele en economische
omgeving.
GEZONDHEID EN WELZIJN
7.1 Wat veroorzaakt stress?
Stress is een fysieke en psychische
verandering die kan optreden in een
reactie op stressoren. Een stressoren
is een externe gebeurtenissen of
situaties die stress veroorzaakt. Er
bestaat een verschil tussen positieve
stress, eustres (leidt tot groei), en
negatieve stress, distress (leidt tot
negatieve gevolgen, bv een trauma).
Stress is een voorbeeld van een
emotionele reactie. Daardoor speelt
onze cognitieve beoordeling
(interpretatie) een belangrijke rol bij de
mate van stress die we ervaren wanneer we met een stressor worden
geconfronteerd.
Situaties die onze eigen lichamelijke veiligheid of die van anderen bedreigen en
gevoelens van angst, vrees of machteloosheid opwekken zijn traumatische
stressoren. Dit kunnen plotselinge, grote veranderingen in het leven zijn, maar ook
bv natuurrampen. Natuurrampen en ook terrorisme (geweld of dreiging die wordt
veroorzaakt door individuen of groepen met het doel de maatschappij te ontwrichten)
behoren tot de groep traumatische stressoren die catastrofale gebeurtenissen
worden genoemd. Het is onvermijdelijk dat deze plotselinge, gewelddadige rampen
gepaard gaan met veel stress. Deze stress kan verergerd worden door de herhaalde
berichtgeving over de gebeurtenis in de media. Er kan dan ook stress ontstaan bij
mensen die de gebeurtenis niet persoonlijk hebben meegemaakt. Dit heet
secundaire traumatisering.
Rouw is de emotionele reactie op een interpersoonlijk verlies, waarbij veel
verschillende gevoelens bij komen kijken. Psychologen beschouwen dit als een
normaal, gezond proces van aanpassing aan een grote verandering in het leven.
Wanneer anderen jouw verlies niet erkennen is er sprake van miskende rouw.
Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) kan ontstaan na een zeer moeilijke
omstandigheid (oorlog, verkrachting, enz.) Bij PTSS beleef je opnieuw de psychische
en fysieke responsen die met het trauma gepaard gaan. Symptomen van PTSS kunnen
cognitief, gedragsmatig of emotioneel zijn, zoals bv blijkt uit concentratieproblemen,
overdreven ‘schrikreacties’ en overlevingsschuld.
Er bestaan ook chronische stressoren, deze zijn relatief langdurig. Voorbeelden
hiervan zijn bv financiële problemen, huwelijksproblemen of slechte
woonomstandigheden. Er zijn 4 soorten chronische stressoren:
- Maatschappelijke stressoren, bv armoede en werkloosheid. Ontstaan door
druk die wordt uitgeoefend door onze sociale, culturele en economische
omgeving.
