PRAKTISCH FISCAALRECHT
MR. M.P. DAMEN
GEMAAKT DOOR: EVA NOORDANUS
Samenvatting ‘Belastingrecht’
,Inhoudsopgave
1.1 Waarom belastingen?.................................................................................... 5
1.2 Soorten belastingen...................................................................................... 5
1.3 Vindplaatsen................................................................................................. 6
Belastingwetgeving:......................................................................................... 6
Uitvoeringsregelingen en uitvoeringsbesluiten................................................6
Richtlijnen........................................................................................................ 6
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur..................................................6
Jurisprudentie................................................................................................... 6
Resoluties......................................................................................................... 6
2.1 Materieel en formeelbelastingrecht..................................................................7
2.2 Woon- en vestigingsplaats, partner..................................................................7
2.3 Aangifte en aanslagen...................................................................................... 7
2.3.1 Aangifte...................................................................................................... 7
2.3.2 Aanslagen.................................................................................................. 8
Aanslagbelastingen.......................................................................................... 8
Aangiftebelastingen......................................................................................... 9
2.3.3 Navorderingsaanslag.................................................................................. 9
2.3.4 Bewijslast................................................................................................... 9
2.4 Bezwaar en beroep........................................................................................... 9
2.4.1 Bezwaar..................................................................................................... 9
2.4.2 Beroep en cassatie................................................................................... 10
2.4.3 Kostenvergoeding in de bezwaar- en beroepsfase...................................10
2.5 Verplichtingen en sancties............................................................................. 10
2.5.1 Verplichtingen.......................................................................................... 10
2.5.2 Sancties................................................................................................... 10
2.5.3 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur..........................................11
3.1 Hoofdlijnen inkomstenbelasting.....................................................................12
3.1.1 Het boxensysteem................................................................................... 12
3.1.2 Boxinhoud................................................................................................ 13
3.1.3 Rangorde.................................................................................................. 13
3.1.4 Verliesrekening......................................................................................... 13
3.2 Opbouw van de Wet inkomstenbelasting 2001..............................................13
3.3 Persoonsgebonden aftrek............................................................................... 14
3.3.1 Onderhoudsverplichtingen en levensonderhoud kinderen.......................14
3.3.2 Uitgaven voor specifieke zorgkosten........................................................14
3.3.3 Scholingsuitgaven.................................................................................... 14
1
, 3.3.4 Overige persoonsgebonden aftrek...........................................................15
3.4 Heffingskortingen........................................................................................... 15
3.4.1 Doel van heffingskortingen......................................................................15
3.4.2 Overzicht van de heffingskortingen..........................................................15
3.5 Partners.......................................................................................................... 15
3.5.1 Fiscale partner.......................................................................................... 15
3.5.2 Toerekenen inkomen................................................................................ 15
3.5.3 Uitbetaling heffingskorting.......................................................................16
4.1 Onderneming en ondernemer........................................................................16
4.1.1 Onderneming........................................................................................... 16
4.1.2 Ondernemer............................................................................................. 17
4.1.3 Winst uit onderneming............................................................................. 17
4.2 Wat is winst.................................................................................................... 17
4.2.1 Verlies en winst........................................................................................ 17
4.2.2 Vermogensetikettering............................................................................. 17
4.2.3 Waardering............................................................................................... 17
4.2.4 Kosten...................................................................................................... 18
4.2.5 Vermogensvergelijking............................................................................. 18
4.3 Ondernemersfaciliteiten................................................................................. 19
4.3.1 Fiscale reserves........................................................................................ 19
4.3.2 Investeringsaftrek.................................................................................... 20
4.3.3 Willekeurige afschrijving..........................................................................20
4.3.4 Ondernemersaftrek.................................................................................. 20
4.3.5 MKB-winstvrijstelling en overige vrijstellingen.........................................20
4.4 Staking........................................................................................................... 20
4.4.1 Staking..................................................................................................... 20
4.4.2 Stakingswinst........................................................................................... 21
4.4.3 Stakingsfaciliteiten................................................................................... 21
4.4.4 Doorschuivingsregelingen........................................................................21
5.1 Winst uit onderneming................................................................................ 22
5.2 Belastbaar loon........................................................................................... 22
5.2.1 Loon volgens loonbelasting..................................................................22
5.2.2 Loon of winst?.......................................................................................... 22
5.2.3 Tijdstip belastbaar loon............................................................................ 23
5.3 Resultaat uit overige werkzaamheden...........................................................23
5.3.1 Werkzaamheden...................................................................................... 23
5.3.2 Ter beschikking stellen van vermogen.....................................................23
2
,5.4 Periodieke uitkeringen en verstrekkingen......................................................23
5.5 Uitgaven voor inkomensvoorzieningen..........................................................24
5.6 Eigen woning.................................................................................................. 25
5.6.1 Eigenwoningforfait................................................................................... 25
5.6.2 Aftrekbare kosten..................................................................................... 25
5.6.3 Aftrek geringe eigenwoningschuld...........................................................25
6.1 Begrip aanmerkelijk belang............................................................................26
6.1.1 Art. 4.6 Wet IB.......................................................................................... 26
6.1.2 Aanmerkelijk belang bij bezit onder 5%...................................................26
6.2 Voordelen....................................................................................................... 27
6.2.1 Tarief........................................................................................................ 27
6.2.2 Reguliere voordelen................................................................................. 27
6.2.3 Vervreemdingsvoordelen..........................................................................27
6.2.4 Dividendbelasting.................................................................................... 27
6.2.5 Genietingstijdstip..................................................................................... 28
6.3 Doorschuifregelingen..................................................................................... 28
6.4 Verlies............................................................................................................. 28
7.1 Rendement..................................................................................................... 29
7.2 Grondslag....................................................................................................... 30
7.3 Vrijstellingen.................................................................................................. 30
7.4 Waardering..................................................................................................... 30
8.1 Werknemer..................................................................................................... 31
8.1.2 Dienstbetrekking...................................................................................... 31
8.1.2 Fictieve dienstbetrekkingen.....................................................................31
8.1.3 Inhoudsplichtige....................................................................................... 32
8.2 Loon............................................................................................................... 32
8.2.1 Loonbegrip............................................................................................... 32
8.2.2 Aanspraken.............................................................................................. 32
8.2.3 Loon aanmerkelijk belanghouder.............................................................32
8.3 Vrijstellingen.................................................................................................. 33
8.3.1 Overige vrijstellingen............................................................................... 33
8.3.2 Werkkostenregeling.................................................................................. 33
8.4 Tarief en kortingen.......................................................................................... 33
8.5 Voorheffing en eindheffing............................................................................. 34
8.5.1 Voorheffing............................................................................................... 34
8.5.2 Eindheffing............................................................................................... 34
9.1 Belastingplichtigen......................................................................................... 35
3
, 9.1.1 Lichamen.................................................................................................. 35
10.1 Art. 1 Wet omzetbelasting...........................................................................36
10.2 Ondernemer................................................................................................ 36
10.3 Levering van goederen en diensten............................................................37
10.3.1 Leveringen............................................................................................ 37
10.3.2 Vergoeding........................................................................................... 37
10.3.3 Fictieve leveringen................................................................................ 37
10.4 Vrijstellingen en tarieven............................................................................ 37
10.4.1 Vrijstellingen......................................................................................... 37
10.4.2 Tarieven en tabellen............................................................................. 38
10.5 Voorbelasting.............................................................................................. 38
10.6 In Nederland of niet?................................................................................... 38
10.7 Aangifte...................................................................................................... 38
10.7.1 Tijdstip aangifte en afdracht.................................................................38
10.7.2 Bijzondere regelingen...........................................................................38
Hoofdstuk 1 ‘Belastingrecht in
NL’
4
,1.1 Waarom belastingen?
Iedereen maakt gebruik van de voorzieningen waar de overheid voor
zorgt.
De overheidsinkomsten moeten ergens vandaan komen. (belasting,
winstuitkering, aardgas, premies sociale verzekeringen)
Belastingheffing spelen het profijtbeginsel en draagkrachtbeginsel
een grote rol. Via belastingheffing kunnen ze de mensen sturen bij
bepaalde keuzes.
Profijtbeginsel: Degene die profijt heeft van een bepaalde voorziening, moet er
ook voor betalen.
Draagkrachtbeginsel: De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten, des te
hoger het inkomen, des te meer belasting je moet betalen.
1.2 Soorten belastingen
Inkomstenbelasting: IB, moet betaal worden over inkomsten van
natuurlijke personen. Afhankelijk van de hoogte van het inkomen.
Vennootschapsbelasting: VPB, wordt bepaald over de winst van de
rechtspersonen.
Loonbelasting: LB, wordt berekend over het loon van een werknemer,
wordt vaak al ingenomen op het brutoloon. Voorheffing op de IB.
Omzetbelasting: OB, de btw wordt in rekening gebracht door
ondernemers. Wordt betaald bij het verkopen van een goed.
Dividendbelasting: Div, wordt betaald over de winstuitkering op
aandelen, dividend. Ook een voorheffing op de IB.
Erfbelasting: Wordt betaald over de erfenis, successiewet.
Schenkbelasting: Bij het krijgen van een schenking, successiewet.
Kansspelbelasting: Wordt betaalt over een gewonnen prijs.
Overdrachtsbelasting: OVB, verkrijging van een onroerend goed, koop
van een huis.
Motorrijtuigbelasting: Wordt bepaald bij het hebben van een auto of
motor.
BPM: betalen bij registratie van een auto of motorrijwiel.
Accijns: Wordt geheven over bijv. alcohol etc.
Milieuheffingen: Waterbelasting en energiebelasting.
Provinciale belastingen en gemeentelijke belastingen:
rijkbelastingen, loon- en inkomstenbelasting, omzetbelasting en
vennootschapsbelasting. Gemeentelijke belastingen zijn, onroerende
zaakbelasting en hondenbelasting. Waterschappen, verontreinigsheffingen.
1.3 Vindplaatsen
Belastingwetgeving:
Materiële belastingwetgeving: Waarover er belasting moet worden betaald en
hoeveel. De vraag is hoe de te betalen belasting over een bepaald tijdvak moet
worden betaald.
Formele belastingwetgeving: De wijze waarop de belasting uiteindelijke bij de
overheid moet komen, Awb, AWR.
5
, Uitvoeringsregelingen en uitvoeringsbesluiten
Een uitvoeringsregeling of –beschikking én een uitvoeringsbesluit wordt gemaakt
door de minister van Financiën.
Bij het voeren van een uitvoeringsbesluit zijn de ministerraad en de Raad van
State van belang.
Algemene maatregel van bestuur: Veel verwijzingen uit de wetten worden
doorverwezen naar een algemene maatregel van bestuur. Ook wel het
uitvoeringsbesluit besluit.
Als er een ministeriele regeling is, dan wordt er een uitvoeringsregeling
bedoeld.
Richtlijnen
Afspraken binnen de Europese Unie, als deze nog niet juist in de Nederlandse
wetgeving is opgenomen, mogen de belastingplichtigen hierop steunen.
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur
Gedragsregels, zoals het vertrouwensbeginsel en het gelijkheidsbeginsel.
Vertrouwensbeginsel: Het vertrouwen dat de belastingplichtige mag ontlenen
aan gedragingen van de overheid.
Gelijkheidsbeginsel: De gelijke behandeling van gelijke gevallen.
Jurisprudentie
Uitspraken van rechters. Rechters oordelen als een belastingplichtige en de
Belastingdienst het niet eens zijn met elkaar. De jurisprudentie heeft veel invloed.
Resoluties
Een extra uitleg aan een wetsartikel, doordat het artikel onduidelijk is of dat er bij
een bepaalde situatie niet aan gedacht is. Via een besluit ( resolutie) geeft de
staatssecretaris aan hoe bij een bepaalde situatie het wetsartikel moet worden
uitgelegd.
Vraag-en-antwoordbesluiten: Mocht de belastingplichtige het niet eens zijn
met de uitleg in een resolutie of antwoord in een vraag-en-antwoordbesluit, dan
komt het bij de rechter te liggen.
6
MR. M.P. DAMEN
GEMAAKT DOOR: EVA NOORDANUS
Samenvatting ‘Belastingrecht’
,Inhoudsopgave
1.1 Waarom belastingen?.................................................................................... 5
1.2 Soorten belastingen...................................................................................... 5
1.3 Vindplaatsen................................................................................................. 6
Belastingwetgeving:......................................................................................... 6
Uitvoeringsregelingen en uitvoeringsbesluiten................................................6
Richtlijnen........................................................................................................ 6
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur..................................................6
Jurisprudentie................................................................................................... 6
Resoluties......................................................................................................... 6
2.1 Materieel en formeelbelastingrecht..................................................................7
2.2 Woon- en vestigingsplaats, partner..................................................................7
2.3 Aangifte en aanslagen...................................................................................... 7
2.3.1 Aangifte...................................................................................................... 7
2.3.2 Aanslagen.................................................................................................. 8
Aanslagbelastingen.......................................................................................... 8
Aangiftebelastingen......................................................................................... 9
2.3.3 Navorderingsaanslag.................................................................................. 9
2.3.4 Bewijslast................................................................................................... 9
2.4 Bezwaar en beroep........................................................................................... 9
2.4.1 Bezwaar..................................................................................................... 9
2.4.2 Beroep en cassatie................................................................................... 10
2.4.3 Kostenvergoeding in de bezwaar- en beroepsfase...................................10
2.5 Verplichtingen en sancties............................................................................. 10
2.5.1 Verplichtingen.......................................................................................... 10
2.5.2 Sancties................................................................................................... 10
2.5.3 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur..........................................11
3.1 Hoofdlijnen inkomstenbelasting.....................................................................12
3.1.1 Het boxensysteem................................................................................... 12
3.1.2 Boxinhoud................................................................................................ 13
3.1.3 Rangorde.................................................................................................. 13
3.1.4 Verliesrekening......................................................................................... 13
3.2 Opbouw van de Wet inkomstenbelasting 2001..............................................13
3.3 Persoonsgebonden aftrek............................................................................... 14
3.3.1 Onderhoudsverplichtingen en levensonderhoud kinderen.......................14
3.3.2 Uitgaven voor specifieke zorgkosten........................................................14
3.3.3 Scholingsuitgaven.................................................................................... 14
1
, 3.3.4 Overige persoonsgebonden aftrek...........................................................15
3.4 Heffingskortingen........................................................................................... 15
3.4.1 Doel van heffingskortingen......................................................................15
3.4.2 Overzicht van de heffingskortingen..........................................................15
3.5 Partners.......................................................................................................... 15
3.5.1 Fiscale partner.......................................................................................... 15
3.5.2 Toerekenen inkomen................................................................................ 15
3.5.3 Uitbetaling heffingskorting.......................................................................16
4.1 Onderneming en ondernemer........................................................................16
4.1.1 Onderneming........................................................................................... 16
4.1.2 Ondernemer............................................................................................. 17
4.1.3 Winst uit onderneming............................................................................. 17
4.2 Wat is winst.................................................................................................... 17
4.2.1 Verlies en winst........................................................................................ 17
4.2.2 Vermogensetikettering............................................................................. 17
4.2.3 Waardering............................................................................................... 17
4.2.4 Kosten...................................................................................................... 18
4.2.5 Vermogensvergelijking............................................................................. 18
4.3 Ondernemersfaciliteiten................................................................................. 19
4.3.1 Fiscale reserves........................................................................................ 19
4.3.2 Investeringsaftrek.................................................................................... 20
4.3.3 Willekeurige afschrijving..........................................................................20
4.3.4 Ondernemersaftrek.................................................................................. 20
4.3.5 MKB-winstvrijstelling en overige vrijstellingen.........................................20
4.4 Staking........................................................................................................... 20
4.4.1 Staking..................................................................................................... 20
4.4.2 Stakingswinst........................................................................................... 21
4.4.3 Stakingsfaciliteiten................................................................................... 21
4.4.4 Doorschuivingsregelingen........................................................................21
5.1 Winst uit onderneming................................................................................ 22
5.2 Belastbaar loon........................................................................................... 22
5.2.1 Loon volgens loonbelasting..................................................................22
5.2.2 Loon of winst?.......................................................................................... 22
5.2.3 Tijdstip belastbaar loon............................................................................ 23
5.3 Resultaat uit overige werkzaamheden...........................................................23
5.3.1 Werkzaamheden...................................................................................... 23
5.3.2 Ter beschikking stellen van vermogen.....................................................23
2
,5.4 Periodieke uitkeringen en verstrekkingen......................................................23
5.5 Uitgaven voor inkomensvoorzieningen..........................................................24
5.6 Eigen woning.................................................................................................. 25
5.6.1 Eigenwoningforfait................................................................................... 25
5.6.2 Aftrekbare kosten..................................................................................... 25
5.6.3 Aftrek geringe eigenwoningschuld...........................................................25
6.1 Begrip aanmerkelijk belang............................................................................26
6.1.1 Art. 4.6 Wet IB.......................................................................................... 26
6.1.2 Aanmerkelijk belang bij bezit onder 5%...................................................26
6.2 Voordelen....................................................................................................... 27
6.2.1 Tarief........................................................................................................ 27
6.2.2 Reguliere voordelen................................................................................. 27
6.2.3 Vervreemdingsvoordelen..........................................................................27
6.2.4 Dividendbelasting.................................................................................... 27
6.2.5 Genietingstijdstip..................................................................................... 28
6.3 Doorschuifregelingen..................................................................................... 28
6.4 Verlies............................................................................................................. 28
7.1 Rendement..................................................................................................... 29
7.2 Grondslag....................................................................................................... 30
7.3 Vrijstellingen.................................................................................................. 30
7.4 Waardering..................................................................................................... 30
8.1 Werknemer..................................................................................................... 31
8.1.2 Dienstbetrekking...................................................................................... 31
8.1.2 Fictieve dienstbetrekkingen.....................................................................31
8.1.3 Inhoudsplichtige....................................................................................... 32
8.2 Loon............................................................................................................... 32
8.2.1 Loonbegrip............................................................................................... 32
8.2.2 Aanspraken.............................................................................................. 32
8.2.3 Loon aanmerkelijk belanghouder.............................................................32
8.3 Vrijstellingen.................................................................................................. 33
8.3.1 Overige vrijstellingen............................................................................... 33
8.3.2 Werkkostenregeling.................................................................................. 33
8.4 Tarief en kortingen.......................................................................................... 33
8.5 Voorheffing en eindheffing............................................................................. 34
8.5.1 Voorheffing............................................................................................... 34
8.5.2 Eindheffing............................................................................................... 34
9.1 Belastingplichtigen......................................................................................... 35
3
, 9.1.1 Lichamen.................................................................................................. 35
10.1 Art. 1 Wet omzetbelasting...........................................................................36
10.2 Ondernemer................................................................................................ 36
10.3 Levering van goederen en diensten............................................................37
10.3.1 Leveringen............................................................................................ 37
10.3.2 Vergoeding........................................................................................... 37
10.3.3 Fictieve leveringen................................................................................ 37
10.4 Vrijstellingen en tarieven............................................................................ 37
10.4.1 Vrijstellingen......................................................................................... 37
10.4.2 Tarieven en tabellen............................................................................. 38
10.5 Voorbelasting.............................................................................................. 38
10.6 In Nederland of niet?................................................................................... 38
10.7 Aangifte...................................................................................................... 38
10.7.1 Tijdstip aangifte en afdracht.................................................................38
10.7.2 Bijzondere regelingen...........................................................................38
Hoofdstuk 1 ‘Belastingrecht in
NL’
4
,1.1 Waarom belastingen?
Iedereen maakt gebruik van de voorzieningen waar de overheid voor
zorgt.
De overheidsinkomsten moeten ergens vandaan komen. (belasting,
winstuitkering, aardgas, premies sociale verzekeringen)
Belastingheffing spelen het profijtbeginsel en draagkrachtbeginsel
een grote rol. Via belastingheffing kunnen ze de mensen sturen bij
bepaalde keuzes.
Profijtbeginsel: Degene die profijt heeft van een bepaalde voorziening, moet er
ook voor betalen.
Draagkrachtbeginsel: De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten, des te
hoger het inkomen, des te meer belasting je moet betalen.
1.2 Soorten belastingen
Inkomstenbelasting: IB, moet betaal worden over inkomsten van
natuurlijke personen. Afhankelijk van de hoogte van het inkomen.
Vennootschapsbelasting: VPB, wordt bepaald over de winst van de
rechtspersonen.
Loonbelasting: LB, wordt berekend over het loon van een werknemer,
wordt vaak al ingenomen op het brutoloon. Voorheffing op de IB.
Omzetbelasting: OB, de btw wordt in rekening gebracht door
ondernemers. Wordt betaald bij het verkopen van een goed.
Dividendbelasting: Div, wordt betaald over de winstuitkering op
aandelen, dividend. Ook een voorheffing op de IB.
Erfbelasting: Wordt betaald over de erfenis, successiewet.
Schenkbelasting: Bij het krijgen van een schenking, successiewet.
Kansspelbelasting: Wordt betaalt over een gewonnen prijs.
Overdrachtsbelasting: OVB, verkrijging van een onroerend goed, koop
van een huis.
Motorrijtuigbelasting: Wordt bepaald bij het hebben van een auto of
motor.
BPM: betalen bij registratie van een auto of motorrijwiel.
Accijns: Wordt geheven over bijv. alcohol etc.
Milieuheffingen: Waterbelasting en energiebelasting.
Provinciale belastingen en gemeentelijke belastingen:
rijkbelastingen, loon- en inkomstenbelasting, omzetbelasting en
vennootschapsbelasting. Gemeentelijke belastingen zijn, onroerende
zaakbelasting en hondenbelasting. Waterschappen, verontreinigsheffingen.
1.3 Vindplaatsen
Belastingwetgeving:
Materiële belastingwetgeving: Waarover er belasting moet worden betaald en
hoeveel. De vraag is hoe de te betalen belasting over een bepaald tijdvak moet
worden betaald.
Formele belastingwetgeving: De wijze waarop de belasting uiteindelijke bij de
overheid moet komen, Awb, AWR.
5
, Uitvoeringsregelingen en uitvoeringsbesluiten
Een uitvoeringsregeling of –beschikking én een uitvoeringsbesluit wordt gemaakt
door de minister van Financiën.
Bij het voeren van een uitvoeringsbesluit zijn de ministerraad en de Raad van
State van belang.
Algemene maatregel van bestuur: Veel verwijzingen uit de wetten worden
doorverwezen naar een algemene maatregel van bestuur. Ook wel het
uitvoeringsbesluit besluit.
Als er een ministeriele regeling is, dan wordt er een uitvoeringsregeling
bedoeld.
Richtlijnen
Afspraken binnen de Europese Unie, als deze nog niet juist in de Nederlandse
wetgeving is opgenomen, mogen de belastingplichtigen hierop steunen.
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur
Gedragsregels, zoals het vertrouwensbeginsel en het gelijkheidsbeginsel.
Vertrouwensbeginsel: Het vertrouwen dat de belastingplichtige mag ontlenen
aan gedragingen van de overheid.
Gelijkheidsbeginsel: De gelijke behandeling van gelijke gevallen.
Jurisprudentie
Uitspraken van rechters. Rechters oordelen als een belastingplichtige en de
Belastingdienst het niet eens zijn met elkaar. De jurisprudentie heeft veel invloed.
Resoluties
Een extra uitleg aan een wetsartikel, doordat het artikel onduidelijk is of dat er bij
een bepaalde situatie niet aan gedacht is. Via een besluit ( resolutie) geeft de
staatssecretaris aan hoe bij een bepaalde situatie het wetsartikel moet worden
uitgelegd.
Vraag-en-antwoordbesluiten: Mocht de belastingplichtige het niet eens zijn
met de uitleg in een resolutie of antwoord in een vraag-en-antwoordbesluit, dan
komt het bij de rechter te liggen.
6
