Wat werkt in de gesloten
jeugdzorg?
Hoofdstuk 1: Inleiding, wat werkt?
Gesloten jeugdzorg blijkt net zo effectief te zijn als opvang en behandeling. Een
voorwaarde is dat de behandeling moet plaatsvinden in een open of sociaal
pedagogisch leefklimaat. De medewerker moet een balans zien te vinden tussen
structuur en dwang aan de ene kant en flexibiliteit en geduld aan de andere kant.
De keuze voor een gesloten inrichting wordt voor een jeugdige gemaakt. Op
overtredingen van de regels staan sancties. Je moet als groepsleider weten wat je
wilt, maar ook aandacht hebben voor de persoon en zijn behoeften. Het is de
spanning tussen structuur naleven n ruimte voor flexibiliteit bieden.
Deel I : twee jongeren met een persoonlijk verhaal over ervaringen in de
gesloten jeugdzorg, Patrick met veel woede en Souad zegt dat de inrichting rust
kan geven. Er volgt een bijdrage van professionals.
Deel II: ervaringen kunnen bekeken worden door verschillende brillen. De
geschiedenis. Gedrag als resultaat van opeenvolgende interacties tussen jongere,
groepsleider en omgeving.
Deel III: drie aspecten van het leefklimaat (ondersteuning, groei, sfeer)
waarborgen met zo min mogelijk weerstand. Welke factoren zijn belangrijk voor
de sfeer op een groep (structuur, respectvolle bejegening, alert en creatief).
Nazorg komt aan bod.
Sommige mensen willen gesloten jeugdzorg afschaffen, omdat het nadelig zou
werken. Op dit moment is het van opsluiten naar behandelen. In veel instellingen
wordt gewerkt aan een open leefklimaat. Gesloten opvoeding en behandeling
hebben ook nadelen, maar kunnen vaak erger voorkomen.
Hoofstuk 2: Leefklimaat in de gesloten jeugdzorg:
behandeling, herstel en leren
Inleiding
Het opsluiten en gedwongen opvoeden of behandelen van jongeren met ernstige
gedragsstoornissen of crimineel gedrag is er om de maatschappij te beschermen,
als straf om rehabilitatie en herstel te bevorderen. Hard straffen moet voorkomen
worden, omdat opsluiting en verwijdering uit het gezin/leefomgeving al een straf
is voor het kind. Straffen vermindert het herstel en vergroot recidive. Opvoeding
en behandeling in combinatie met nazorg vergroot het herstel.
Opvoeden en behandelen in een orthopedagogisch leefklimaat
Doel van opvoeden en behandelingen is het verminderen van recidive en
gedragsproblemen + creëren van een veilige basis voor het krijgen van een
zelfstandige positie in de maatschappij. Om dit te bereiken is een goede balans
,nodigt tussen structuur en flexibiliteit. Structuur voor de veiligheid, stabilisatie
en herstel psychische problematiek. Flexibiliteit voor groei, leren en rehabilitatie.
De wijze waarop mensen sociale informatie waarnemen en interpreteren is voor
een belangrijk gedeelte bepaald. Vaak is de sociale informatieverwerking bij
jongeren verstoord (vijandig en gebrek empathie). Dit komt door negatieve
ervaringen (verwaarlozing, mishandeling, misbruik) in het verleden. Er zijn vier
sociale probleem situaties die voor jongeren met gedragsproblemen moeilijk
te hanteren zijn. You Turn richt zich op beter leren omgaan met sociale problemen
en vermindering van vijandig denken.
Wat is een leer-, leef- en behandelklimaat
Vier elementen van behandelklimaat
1) Ondersteuning: steun en responsiviteit medewerker. Positieve relatie,
geaccepteerd worden, verkeerd gedrag afkeuren, adequate reactie op
speciale behoeften jongeren. Er zijn 5 karakteristieken van belang om
steun te bieden:
- Hulp en steun (er zijn voor de jongeren, geïnteresseerd, communicatie,
betrokken zijn).
- Stimulans (niet afzijdig blijven, aan de slag gaan, stimuleren deelname
in groep, sociale isolatie voorkomen, structuur, competentiegericht
werken, dagprogramma op maat)
- Betrouwbaarheid (afspraken nakomen, eerlijk zijn, voordoen en
uitleggen, oefenen
- Respect (corrigeren van gedrag, daden bespreken, niet veroordelen,
competentiegericht werken, gericht op beloning)
- Consistentie (voorspelbaarheid, zekerheid, gericht op ontwikkeling,
leren, uitleggen)
2) Groei: zingeving en omstandigheden in de instelling die het voor de
jongere makkelijker maken om te leren en zich voor te bereiden op een
goed leven. Steunend netwerk. Groei is de taak van behandelaren
(stimuleren en benoemen). Bij LVB jongeren zorgt overvragen voor
frustratie en agressie (uitgaan van wat de jongere kan, positief
formuleren). Doelen in kleine stapjes zijn makkelijker voor LVB.
3) Repressie: de mate en eerlijkheid van controle, hoeveelheid regels en
handhaving ervan, aanwezige privacy en verveling onder jongere.
Repressie ontstaat door gebrek aan structuur of door te veel aan structuur
(zichtbaar in enorm veel regeltjes). Eerlijkheid, transparantie en contact
houden zijn belangrijk voor medewerkers om repressief optreden te
voorkomen.
4) Sfeer: de mate waarin structuur, veiligheid en vertrouwen gekoesterd
worden door fysieke als sociale omgeving. Bij veel incidenten verdwijnt de
structuur en het vertrouwen. Wanneer er wel veiligheid, structuur en
vertrouwen heerst zullen sociale probleemsituaties niet meer als vijandig
worden gezien. Erover praten in plaats van vechten/vluchten.
Ondersteuning en groei meeste invloed op totale behandelklimaat.
Medewerkers en organisatie
, Medewerkers zijn sleutel tot gedragsverandering, leren en herstel. De
medewerker heeft invloed op de jongeren, maar ook andersom. Bij agressie en
geweld wil de medewerker vaak vechten of vluchten (jongeren wordt baas over
de groep, ontstaat onveiligheid); transactioneel processen.
Organisatiecultuur, leiding geven en teamwork speelt een grote rol in een positief
leefklimaat.
Positieve cultuur kan worden neergezet door leiding gevende. Teamprocessen zijn
belangrijk. Er is veel druk, waardoor er minder ruimte is voor reflectie en elkaar
aanspreken op gedrag.
Maatschappij (buiten)
Zonder perspectief en zonder traject zorg zullen veel jongeren het niet redden.
Maatschappij moet de jongere wel een kans geven. Telleurstelling en terugval
hoort bij het herstelproces. Er zijn positieve effecten bij contact met ambulante
hulpverlening. Als er buiten niet genoeg draagvlak is, is weinig te verwachten
van de opvoeding en behandeling. Perspectief en participatie.
Onderzoek
Van opsluiten naar behandeling. Het is belangrijk dat informatie wordt
uitgewisseld en onderzocht op effectiviteit. Positief leerklimaat kan een bijdrage
leveren aan de verwezenlijking van rehabilitatie en herstel, maar ook voor
medewerkers.
Hoofdstuk 3 – Interview met Patrick
‘Geboren Schilderswijk, op 4 jarige leeftijd uit huis geplaatst, jeugdzorg dossier
niet bijgehouden, biologische ouders konden niet opvoeden, vader agressief,
kindertehuis tot 9 jaar, pleeggezin, 15 jaar ging het daar mis, 2x uit huis
geplaatst voor crisisplaatsing, onhandelbaar, vier maanden gezworven,
jeugdgevangenis, acht maanden gezeten, 16 in jeugdgevangenis, internaat voor
gesloten jeugdzorg, 18 jaar weg, werktrajecten gevolgd, nu 25, woont op
zichzelf, veel contact pleegouders, geen werk, hartklachten, Wajong uitkering. ‘
- Kindertehuis: drie verschillende groepen, eigen basisschool, zelfde
dagindeling, tweede kindertehuis op 9jarige leeftijd.
- Tehuizen: tweede kindertehuis, negen maanden gezeten, konden hem
niet aan, niet luisteren, strakke regels, luisteren, alleen onderdak,
getest of je regels kende, geen aandacht en liefde, geen behandeling
- Gevangenis: uit huis gezet, niet te houden, wachtlijst internaat 3
maanden, tot die tijd zwerven, jeugdgevangenis, in paniek, geslagen,
isoleercel, voogd had gelogen over internaat.
- Verblijf gevangenis: geen privileges, geen sympathie, acht maanden
gezeten, geen behandeling of begeleiding, persoonlijkheidsonderzoek,
simpele dagindeling, niet meewerken is isoleercel, leerde er niks,
elektronica verboden, geen contact, twee keer kwartier luchten, een
beker melk, stuk fruit, drie koffie, sfeer gespannen, elke dag incidenten
en gevechten,
jeugdzorg?
Hoofdstuk 1: Inleiding, wat werkt?
Gesloten jeugdzorg blijkt net zo effectief te zijn als opvang en behandeling. Een
voorwaarde is dat de behandeling moet plaatsvinden in een open of sociaal
pedagogisch leefklimaat. De medewerker moet een balans zien te vinden tussen
structuur en dwang aan de ene kant en flexibiliteit en geduld aan de andere kant.
De keuze voor een gesloten inrichting wordt voor een jeugdige gemaakt. Op
overtredingen van de regels staan sancties. Je moet als groepsleider weten wat je
wilt, maar ook aandacht hebben voor de persoon en zijn behoeften. Het is de
spanning tussen structuur naleven n ruimte voor flexibiliteit bieden.
Deel I : twee jongeren met een persoonlijk verhaal over ervaringen in de
gesloten jeugdzorg, Patrick met veel woede en Souad zegt dat de inrichting rust
kan geven. Er volgt een bijdrage van professionals.
Deel II: ervaringen kunnen bekeken worden door verschillende brillen. De
geschiedenis. Gedrag als resultaat van opeenvolgende interacties tussen jongere,
groepsleider en omgeving.
Deel III: drie aspecten van het leefklimaat (ondersteuning, groei, sfeer)
waarborgen met zo min mogelijk weerstand. Welke factoren zijn belangrijk voor
de sfeer op een groep (structuur, respectvolle bejegening, alert en creatief).
Nazorg komt aan bod.
Sommige mensen willen gesloten jeugdzorg afschaffen, omdat het nadelig zou
werken. Op dit moment is het van opsluiten naar behandelen. In veel instellingen
wordt gewerkt aan een open leefklimaat. Gesloten opvoeding en behandeling
hebben ook nadelen, maar kunnen vaak erger voorkomen.
Hoofstuk 2: Leefklimaat in de gesloten jeugdzorg:
behandeling, herstel en leren
Inleiding
Het opsluiten en gedwongen opvoeden of behandelen van jongeren met ernstige
gedragsstoornissen of crimineel gedrag is er om de maatschappij te beschermen,
als straf om rehabilitatie en herstel te bevorderen. Hard straffen moet voorkomen
worden, omdat opsluiting en verwijdering uit het gezin/leefomgeving al een straf
is voor het kind. Straffen vermindert het herstel en vergroot recidive. Opvoeding
en behandeling in combinatie met nazorg vergroot het herstel.
Opvoeden en behandelen in een orthopedagogisch leefklimaat
Doel van opvoeden en behandelingen is het verminderen van recidive en
gedragsproblemen + creëren van een veilige basis voor het krijgen van een
zelfstandige positie in de maatschappij. Om dit te bereiken is een goede balans
,nodigt tussen structuur en flexibiliteit. Structuur voor de veiligheid, stabilisatie
en herstel psychische problematiek. Flexibiliteit voor groei, leren en rehabilitatie.
De wijze waarop mensen sociale informatie waarnemen en interpreteren is voor
een belangrijk gedeelte bepaald. Vaak is de sociale informatieverwerking bij
jongeren verstoord (vijandig en gebrek empathie). Dit komt door negatieve
ervaringen (verwaarlozing, mishandeling, misbruik) in het verleden. Er zijn vier
sociale probleem situaties die voor jongeren met gedragsproblemen moeilijk
te hanteren zijn. You Turn richt zich op beter leren omgaan met sociale problemen
en vermindering van vijandig denken.
Wat is een leer-, leef- en behandelklimaat
Vier elementen van behandelklimaat
1) Ondersteuning: steun en responsiviteit medewerker. Positieve relatie,
geaccepteerd worden, verkeerd gedrag afkeuren, adequate reactie op
speciale behoeften jongeren. Er zijn 5 karakteristieken van belang om
steun te bieden:
- Hulp en steun (er zijn voor de jongeren, geïnteresseerd, communicatie,
betrokken zijn).
- Stimulans (niet afzijdig blijven, aan de slag gaan, stimuleren deelname
in groep, sociale isolatie voorkomen, structuur, competentiegericht
werken, dagprogramma op maat)
- Betrouwbaarheid (afspraken nakomen, eerlijk zijn, voordoen en
uitleggen, oefenen
- Respect (corrigeren van gedrag, daden bespreken, niet veroordelen,
competentiegericht werken, gericht op beloning)
- Consistentie (voorspelbaarheid, zekerheid, gericht op ontwikkeling,
leren, uitleggen)
2) Groei: zingeving en omstandigheden in de instelling die het voor de
jongere makkelijker maken om te leren en zich voor te bereiden op een
goed leven. Steunend netwerk. Groei is de taak van behandelaren
(stimuleren en benoemen). Bij LVB jongeren zorgt overvragen voor
frustratie en agressie (uitgaan van wat de jongere kan, positief
formuleren). Doelen in kleine stapjes zijn makkelijker voor LVB.
3) Repressie: de mate en eerlijkheid van controle, hoeveelheid regels en
handhaving ervan, aanwezige privacy en verveling onder jongere.
Repressie ontstaat door gebrek aan structuur of door te veel aan structuur
(zichtbaar in enorm veel regeltjes). Eerlijkheid, transparantie en contact
houden zijn belangrijk voor medewerkers om repressief optreden te
voorkomen.
4) Sfeer: de mate waarin structuur, veiligheid en vertrouwen gekoesterd
worden door fysieke als sociale omgeving. Bij veel incidenten verdwijnt de
structuur en het vertrouwen. Wanneer er wel veiligheid, structuur en
vertrouwen heerst zullen sociale probleemsituaties niet meer als vijandig
worden gezien. Erover praten in plaats van vechten/vluchten.
Ondersteuning en groei meeste invloed op totale behandelklimaat.
Medewerkers en organisatie
, Medewerkers zijn sleutel tot gedragsverandering, leren en herstel. De
medewerker heeft invloed op de jongeren, maar ook andersom. Bij agressie en
geweld wil de medewerker vaak vechten of vluchten (jongeren wordt baas over
de groep, ontstaat onveiligheid); transactioneel processen.
Organisatiecultuur, leiding geven en teamwork speelt een grote rol in een positief
leefklimaat.
Positieve cultuur kan worden neergezet door leiding gevende. Teamprocessen zijn
belangrijk. Er is veel druk, waardoor er minder ruimte is voor reflectie en elkaar
aanspreken op gedrag.
Maatschappij (buiten)
Zonder perspectief en zonder traject zorg zullen veel jongeren het niet redden.
Maatschappij moet de jongere wel een kans geven. Telleurstelling en terugval
hoort bij het herstelproces. Er zijn positieve effecten bij contact met ambulante
hulpverlening. Als er buiten niet genoeg draagvlak is, is weinig te verwachten
van de opvoeding en behandeling. Perspectief en participatie.
Onderzoek
Van opsluiten naar behandeling. Het is belangrijk dat informatie wordt
uitgewisseld en onderzocht op effectiviteit. Positief leerklimaat kan een bijdrage
leveren aan de verwezenlijking van rehabilitatie en herstel, maar ook voor
medewerkers.
Hoofdstuk 3 – Interview met Patrick
‘Geboren Schilderswijk, op 4 jarige leeftijd uit huis geplaatst, jeugdzorg dossier
niet bijgehouden, biologische ouders konden niet opvoeden, vader agressief,
kindertehuis tot 9 jaar, pleeggezin, 15 jaar ging het daar mis, 2x uit huis
geplaatst voor crisisplaatsing, onhandelbaar, vier maanden gezworven,
jeugdgevangenis, acht maanden gezeten, 16 in jeugdgevangenis, internaat voor
gesloten jeugdzorg, 18 jaar weg, werktrajecten gevolgd, nu 25, woont op
zichzelf, veel contact pleegouders, geen werk, hartklachten, Wajong uitkering. ‘
- Kindertehuis: drie verschillende groepen, eigen basisschool, zelfde
dagindeling, tweede kindertehuis op 9jarige leeftijd.
- Tehuizen: tweede kindertehuis, negen maanden gezeten, konden hem
niet aan, niet luisteren, strakke regels, luisteren, alleen onderdak,
getest of je regels kende, geen aandacht en liefde, geen behandeling
- Gevangenis: uit huis gezet, niet te houden, wachtlijst internaat 3
maanden, tot die tijd zwerven, jeugdgevangenis, in paniek, geslagen,
isoleercel, voogd had gelogen over internaat.
- Verblijf gevangenis: geen privileges, geen sympathie, acht maanden
gezeten, geen behandeling of begeleiding, persoonlijkheidsonderzoek,
simpele dagindeling, niet meewerken is isoleercel, leerde er niks,
elektronica verboden, geen contact, twee keer kwartier luchten, een
beker melk, stuk fruit, drie koffie, sfeer gespannen, elke dag incidenten
en gevechten,
