Student naam Noëlle Middelveld
Student nummer 1161510
Opleiding AD sociaal werk in de zorg
Titel EVL Signaleren van
maatschappelijke factoren;
preventi egericht analyseren
Code EVL 3.1
Datum van inleveren 29-10-2021
Versie (eerste kans of herkansing) Eerste kans
,Hoofdstuk 1. Inleiding
Sinds september 2020 ben ik werkzaam als persoonlijk begeleider bij de organisatie JP van den Bent
(hierna te noemen JP), bij de locatie Atalanta in Hardenberg. Atalanta ondersteunt 15 mensen met
een licht verstandelijke beperking die wonen in een appartement. Iedereen heeft zijn eigen
ondersteuningsvraag. Atalanta is een locatie met uiteenlopende problematieken zoals: verslaving,
psychose, Licht Verstandelijke Beperking (LVB) en Autisme Spectrum Stoornis (ASS). De locatie
hanteert geen specifieke doelgroepen, daarin is Atalanta divers. Er wordt gekeken naar wie de
persoon is en of het past binnen de locatie.
Op deze locatie ben ik werkzaam als persoonlijk begeleider. Hier ben ik verantwoordelijk voor 2
cliënten, die ieder zijn eigen ondersteuningsvraag hebben en daar ondersteun ik ze bij samen met
mijn collega’s. Het leuke van deze locatie is omdat de ondersteuningsmomenten altijd plaats vinden
in een cliënt zijn of haar appartement. Daardoor krijg je altijd de mogelijkheid om een kijkje te
nemen in iemand zijn leven en wat iemand leuk vindt. Je bent dan welkom in iemand zijn eigen huis.
De JP (z.d.) vertelt het volgende over hun visie: De JP vindt dat ieder mens uniek is. Ieder mens wil op
zijn eigen manier zijn leven inrichten en deelnemen aan de samenleving. JP laat ieder mens dit doen
op basis van zijn eigen ideeën, opvattingen en mogelijkheden. De JP gaat uit van eigen waarden,
maatschappelijke waarden en eigen verantwoordelijkheden. De visie van JP is van toepassing op alle
betrokkenen.
In dit verslag valt te lezen welk probleem ik heb geanalyseerd binnen de doelgroep LVB en wat voor
invloed het heeft op iedere cliënt zijn leven. De kerntaak ‘’Bevorderen van het sociaal functioneren
van mensen en hun sociale context (landelijk opleidingsdocument sociaal werk, 2017)’’ is een die
relevant is aan deze opdracht. Dit is ook terug te lezen in het verslag, waarbij je onder andere kan
lezen wat voor invloed sociaal functioneren heeft wat betreft iemand zijn of haar sociale contacten.
Wat de oorzaak daarvan is en hoe je dit als sociaal werker kan aanpakken met de cliënt. Ook
presenteer ik de bevindingen van mijn analyse en wat voor feedback ik hierop heb ontvangen. Tot
slot blik ik terug op dit proces en benoem ik wat ik ervan geleerd heb.
2
, De signalen
Wanneer ik vraag aan mijn collega’s, wat hun als meest voorkomende ‘probleem’ zien bij onze
cliënten. Is iedereen het er over eens dat eenzaamheid het grootste probleem is op dit moment. De
signalen zijn niet alleen zichtbaar maar worden ook benoemd door cliënten zelf. Ze geven letterlijk
aan dat ze zich eenzaam voelen, dat ze vrienden willen of gewoon iemand waar ze af en toe tegen
kunnen praten en wat leuks mee kunnen doen. Naast dat ze het aangeven, is het ook zichtbaar. Een
aantal signalen wat wij onder andere zien bij een cliënt is een verslaving aan gamen, waardoor het
gamen voor deze cliënt een toevlucht is tot de gamewereld, zodat hij zich gehoord en competent
voelt door de andere medespelers. Hierover zegt de Vos (2017) dat als ze vooral bezig zijn met
gamen en de contacten die ze hebben in het echte leven nog meer verwaarlozen, met eenzaamheid
en sociale problemen als gevolg. Deze problemen zijn dus zowel de oorzaak als het gevolg van het
verslaafd raken aan het gamen. Het spelen wordt soms ook gebruikt om te ontsnappen aan
negatieve emoties. Ook zien wij de signalen voorbij komen van verslechterde zelfzorg, vermoeidheid,
negatief zelfbeeld en gevoelens van zinloosheid/uitzichtloosheid. Maar ook doordat ze een licht
verstandelijke beperking (LVB) hebben, krijgen ze vaak het gevoel hebben dat ze door hun beperking
anders zijn en er niet bij horen. Hierdoor krijgen ze het gevoel van onzekerheid en is het voor hun
een grote stap om er daadwerkelijk op uit te gaan om nieuwe mensen te leren kennen. Waarom dit
een grote stap voor hun is, is omdat ze bijvoorbeeld al snel overschat worden. Waardoor ze iemand
niet begrijpen en er miscommunicatie kan ontstaan.
Het probleem
Al deze cliënten hebben een licht verstandelijke beperking en wonen in hun eigen appartement
binnen de locatie Atalanta die hen 24/7 ondersteuning aanbied. De ene cliënt werkt en de andere
cliënt gaat naar een dagbesteding. Dit verschilt weer per persoon, wat degene wel of niet allemaal
kan. Wat de ene persoon wel of niet kan, heeft onder anderen ook te maken met sociale
vaardigheden. Dat is onder andere terug te zien in het onderlinge contact van cliënten binnen
Atalanta, want je ziet wanneer sommige cliënten samen zijn dat er een ‘groepsdruk’ ontstaat en de
drang om erbij te willen horen. Wat je dan bijvoorbeeld ziet is dat ze elkaars normen en waarden
gaan overnemen. Ook hebben mensen met een licht verstandelijke beperking moeite met het
inleven in anderen, waardoor ze niet altijd door hebben dat iemand bijvoorbeeld boos op hem of
haar is. Dit kan zorgen tot miscommunicaties en niet begrepen voelen, waardoor een cliënt zich
ondanks dat hij of zij in een groep is zich nog steeds eenzaam kan voelen. Hofman (2021) benoemd
dat de oorzaken van eenzaamheid kunnen verschillen, van individuele oorzaken zoals gebrekkige
sociale vaardigheden tot maatschappelijke oorzaken, zoals de komst van het coronavirus. Daarnaast
kunnen veranderingen in het sociale netwerk eenzaamheid veroorzaken, zoals levensgebeurtenissen
als verlies of scheiding. Dit is ook wat wij terug zien bij de cliënten, want de meeste hebben
voornamelijk moeite met het onderhouden van sociale contacten. ‘’Het onderhouden van sociale
contacten is lastig met een LVB. Dat komt enerzijds doordat het inlevingsvermogen beperkt is.
Anderzijds is het erkennen ook niet gemakkelijk’’ (expertisepuntvb, z.d.). Het komt voornamelijk voor
dat mensen met een licht verstandelijke beperking overvraagd worden, dit komt mede omdat de
meeste mensen niet kunnen zien vanuit de uiterlijke kenmerken dat iemand een licht verstandelijke
beperking heeft. Overvraging kan een cliënt veel spanning en onzekerheid geven, waardoor de stap
om in contact te gaan met anderen steeds groter wordt.
3
Student nummer 1161510
Opleiding AD sociaal werk in de zorg
Titel EVL Signaleren van
maatschappelijke factoren;
preventi egericht analyseren
Code EVL 3.1
Datum van inleveren 29-10-2021
Versie (eerste kans of herkansing) Eerste kans
,Hoofdstuk 1. Inleiding
Sinds september 2020 ben ik werkzaam als persoonlijk begeleider bij de organisatie JP van den Bent
(hierna te noemen JP), bij de locatie Atalanta in Hardenberg. Atalanta ondersteunt 15 mensen met
een licht verstandelijke beperking die wonen in een appartement. Iedereen heeft zijn eigen
ondersteuningsvraag. Atalanta is een locatie met uiteenlopende problematieken zoals: verslaving,
psychose, Licht Verstandelijke Beperking (LVB) en Autisme Spectrum Stoornis (ASS). De locatie
hanteert geen specifieke doelgroepen, daarin is Atalanta divers. Er wordt gekeken naar wie de
persoon is en of het past binnen de locatie.
Op deze locatie ben ik werkzaam als persoonlijk begeleider. Hier ben ik verantwoordelijk voor 2
cliënten, die ieder zijn eigen ondersteuningsvraag hebben en daar ondersteun ik ze bij samen met
mijn collega’s. Het leuke van deze locatie is omdat de ondersteuningsmomenten altijd plaats vinden
in een cliënt zijn of haar appartement. Daardoor krijg je altijd de mogelijkheid om een kijkje te
nemen in iemand zijn leven en wat iemand leuk vindt. Je bent dan welkom in iemand zijn eigen huis.
De JP (z.d.) vertelt het volgende over hun visie: De JP vindt dat ieder mens uniek is. Ieder mens wil op
zijn eigen manier zijn leven inrichten en deelnemen aan de samenleving. JP laat ieder mens dit doen
op basis van zijn eigen ideeën, opvattingen en mogelijkheden. De JP gaat uit van eigen waarden,
maatschappelijke waarden en eigen verantwoordelijkheden. De visie van JP is van toepassing op alle
betrokkenen.
In dit verslag valt te lezen welk probleem ik heb geanalyseerd binnen de doelgroep LVB en wat voor
invloed het heeft op iedere cliënt zijn leven. De kerntaak ‘’Bevorderen van het sociaal functioneren
van mensen en hun sociale context (landelijk opleidingsdocument sociaal werk, 2017)’’ is een die
relevant is aan deze opdracht. Dit is ook terug te lezen in het verslag, waarbij je onder andere kan
lezen wat voor invloed sociaal functioneren heeft wat betreft iemand zijn of haar sociale contacten.
Wat de oorzaak daarvan is en hoe je dit als sociaal werker kan aanpakken met de cliënt. Ook
presenteer ik de bevindingen van mijn analyse en wat voor feedback ik hierop heb ontvangen. Tot
slot blik ik terug op dit proces en benoem ik wat ik ervan geleerd heb.
2
, De signalen
Wanneer ik vraag aan mijn collega’s, wat hun als meest voorkomende ‘probleem’ zien bij onze
cliënten. Is iedereen het er over eens dat eenzaamheid het grootste probleem is op dit moment. De
signalen zijn niet alleen zichtbaar maar worden ook benoemd door cliënten zelf. Ze geven letterlijk
aan dat ze zich eenzaam voelen, dat ze vrienden willen of gewoon iemand waar ze af en toe tegen
kunnen praten en wat leuks mee kunnen doen. Naast dat ze het aangeven, is het ook zichtbaar. Een
aantal signalen wat wij onder andere zien bij een cliënt is een verslaving aan gamen, waardoor het
gamen voor deze cliënt een toevlucht is tot de gamewereld, zodat hij zich gehoord en competent
voelt door de andere medespelers. Hierover zegt de Vos (2017) dat als ze vooral bezig zijn met
gamen en de contacten die ze hebben in het echte leven nog meer verwaarlozen, met eenzaamheid
en sociale problemen als gevolg. Deze problemen zijn dus zowel de oorzaak als het gevolg van het
verslaafd raken aan het gamen. Het spelen wordt soms ook gebruikt om te ontsnappen aan
negatieve emoties. Ook zien wij de signalen voorbij komen van verslechterde zelfzorg, vermoeidheid,
negatief zelfbeeld en gevoelens van zinloosheid/uitzichtloosheid. Maar ook doordat ze een licht
verstandelijke beperking (LVB) hebben, krijgen ze vaak het gevoel hebben dat ze door hun beperking
anders zijn en er niet bij horen. Hierdoor krijgen ze het gevoel van onzekerheid en is het voor hun
een grote stap om er daadwerkelijk op uit te gaan om nieuwe mensen te leren kennen. Waarom dit
een grote stap voor hun is, is omdat ze bijvoorbeeld al snel overschat worden. Waardoor ze iemand
niet begrijpen en er miscommunicatie kan ontstaan.
Het probleem
Al deze cliënten hebben een licht verstandelijke beperking en wonen in hun eigen appartement
binnen de locatie Atalanta die hen 24/7 ondersteuning aanbied. De ene cliënt werkt en de andere
cliënt gaat naar een dagbesteding. Dit verschilt weer per persoon, wat degene wel of niet allemaal
kan. Wat de ene persoon wel of niet kan, heeft onder anderen ook te maken met sociale
vaardigheden. Dat is onder andere terug te zien in het onderlinge contact van cliënten binnen
Atalanta, want je ziet wanneer sommige cliënten samen zijn dat er een ‘groepsdruk’ ontstaat en de
drang om erbij te willen horen. Wat je dan bijvoorbeeld ziet is dat ze elkaars normen en waarden
gaan overnemen. Ook hebben mensen met een licht verstandelijke beperking moeite met het
inleven in anderen, waardoor ze niet altijd door hebben dat iemand bijvoorbeeld boos op hem of
haar is. Dit kan zorgen tot miscommunicaties en niet begrepen voelen, waardoor een cliënt zich
ondanks dat hij of zij in een groep is zich nog steeds eenzaam kan voelen. Hofman (2021) benoemd
dat de oorzaken van eenzaamheid kunnen verschillen, van individuele oorzaken zoals gebrekkige
sociale vaardigheden tot maatschappelijke oorzaken, zoals de komst van het coronavirus. Daarnaast
kunnen veranderingen in het sociale netwerk eenzaamheid veroorzaken, zoals levensgebeurtenissen
als verlies of scheiding. Dit is ook wat wij terug zien bij de cliënten, want de meeste hebben
voornamelijk moeite met het onderhouden van sociale contacten. ‘’Het onderhouden van sociale
contacten is lastig met een LVB. Dat komt enerzijds doordat het inlevingsvermogen beperkt is.
Anderzijds is het erkennen ook niet gemakkelijk’’ (expertisepuntvb, z.d.). Het komt voornamelijk voor
dat mensen met een licht verstandelijke beperking overvraagd worden, dit komt mede omdat de
meeste mensen niet kunnen zien vanuit de uiterlijke kenmerken dat iemand een licht verstandelijke
beperking heeft. Overvraging kan een cliënt veel spanning en onzekerheid geven, waardoor de stap
om in contact te gaan met anderen steeds groter wordt.
3
