biologie samenvatting: evolutie VWO

Evolutie: de ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen of
verdwijnen
- variatie in eigenschappen noodzakelijk (geno- en fenotypen)
- leven is ontstaan uit abiotische stoffen (abiogenese)

drijfveren
● variatie in populatie
○ dominante, recessieve en intermediaire delen
○ mutaties
● selectie
○ best aangepasten hebben grotere overlevingskans (survival of the fittest)
○ gedrag en uiterlijk verhogen fitness
● reproductie
○ niet weggeselecteerd → grote kans op voortplanting
○ eigenschappen die fitness vergroten blijven in populatie

Individuen veranderen niet, pas de nakomelingen → na veel jaar kans op nieuwe
soort!!

Evolutiebiologen bestuderen ontstaan en ontwikkeling van het leven op aarde
- bestuderen fossielen en huidige organismen, ontdekken relaties in ontwikkeling en
werken stamboom van het leven bij

bewijzen evolutie
● homologie: organen met dezelfde bouw en ontwikkeling maar andere functie
● fossielreeksen
○ laten ontwikkeling van bepaalde eigenschappen binnen soorten zien
○ hoe jonger, hoe meer ontwikkeling
○ ontstaan doordat organismen in anaërobe omgeving terecht komen
● embryonale ontwikkeling
● rudimentaire organen: organen die hun functie verloren hebben
● samenstelling organismen
● opslag erfelijk materiaal

soort: groep individuen met dezelfde uiterlijke kenmerken die onderling vruchtbare
nakomelingen kunnen krijgen
- hybriden: onvruchtbare nakomelingen

populatie: groep individuen van dezelfde soort
● variatie in geno- en fenotype → normaalverdeling
● selectie op kenmerken → beter en slechter aangepast aan de omgeving
● door selectie verandert de mate van voorkomen (frequentie) van eigenschappen in
een populatie
○ verandering in relatieve frequentie allelen
■ sturende selectie
■ diversifiërende selectie
■ stabiliserende selectie