8.1 GRAVITATIE
geocentrisch wereldbeeld: aarde als middelpunt heelal
heliocentrisch wereldbeeld: zon middelpunt heelal, planeten (+aarde) draaien om de zon
astronomische eenheid AE: afstand aarde-zon
valwetten Galilei:
- vrije val = eenparig versnelde rechtlijnige beweging
- valversnelling is voor alle voorwerpen op dezelfde plaats op aarde gelijk
algemene gravitatiewet Newton:
- 2 voorwerpen met massa oefenen aantrekkende kracht op elkaar uit (gravitatiekracht)
- gravitatiekracht gericht langs verbindingslijn tussen zwaartepunten
mx M −11
Fg=G x 2
G=6.67 × 10
r
gravitatiewisselwerking: de 2 massa’s trekken elkaar even sterk aan
gravitatieveld: ruimte waarin gravitatiekracht op een massa werkt
- homogeen -> kracht in grootte + richting constant (klein gebied)
valversnelling: g = G x M/R2
- verschilt van waarde -> groter op polen, kleiner op evenaar
-> draaiing aarde
-> afplatting aarde
8.2 BANEN IN EEN GRAVITATIEVELD
wetten van Kepler:
1. planeetbanen zijn ellipsen
- perihelium: planeet is dichtst bij de zon (max v)
- aphelium: verst van de zon (min v)
2. de baansnelheid van planeten is niet constant
3. planeten verder van de zon hebben grotere omlooptijd T`
cirkelvormige (benadering) planeetbaan:
- baansnelheid: v = 2π x r / T (baanstraal r/omlooptijd T)
- middelpuntzoekende kracht: Fmpz = m x v2 / r
-> Fg = Fmpz
geocentrisch wereldbeeld: aarde als middelpunt heelal
heliocentrisch wereldbeeld: zon middelpunt heelal, planeten (+aarde) draaien om de zon
astronomische eenheid AE: afstand aarde-zon
valwetten Galilei:
- vrije val = eenparig versnelde rechtlijnige beweging
- valversnelling is voor alle voorwerpen op dezelfde plaats op aarde gelijk
algemene gravitatiewet Newton:
- 2 voorwerpen met massa oefenen aantrekkende kracht op elkaar uit (gravitatiekracht)
- gravitatiekracht gericht langs verbindingslijn tussen zwaartepunten
mx M −11
Fg=G x 2
G=6.67 × 10
r
gravitatiewisselwerking: de 2 massa’s trekken elkaar even sterk aan
gravitatieveld: ruimte waarin gravitatiekracht op een massa werkt
- homogeen -> kracht in grootte + richting constant (klein gebied)
valversnelling: g = G x M/R2
- verschilt van waarde -> groter op polen, kleiner op evenaar
-> draaiing aarde
-> afplatting aarde
8.2 BANEN IN EEN GRAVITATIEVELD
wetten van Kepler:
1. planeetbanen zijn ellipsen
- perihelium: planeet is dichtst bij de zon (max v)
- aphelium: verst van de zon (min v)
2. de baansnelheid van planeten is niet constant
3. planeten verder van de zon hebben grotere omlooptijd T`
cirkelvormige (benadering) planeetbaan:
- baansnelheid: v = 2π x r / T (baanstraal r/omlooptijd T)
- middelpuntzoekende kracht: Fmpz = m x v2 / r
-> Fg = Fmpz
