8.2 Analyse: sociale cohesie, cultuur en sociale institutie
Sociale cohesie
Sociale cohesie is het aantal en de kwaliteit van de bindingen die
mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben, het gevoel een
groep te zijn, lid te zijn van een gemeenschap, verantwoordelijkheid
voelen voor elkaars welzijn en een beroep op anderen kunnen doen.
Doordat mensen iets met elkaar delen, binding met elkaar hebben, zijn er
minder conflicten in een samenleving. Sociale cohesie zorgt ervoor dat
een samenleving niet uiteen valt. Sociale cohesie binnen bepaalde
groepen kan er toe leiden dat cohesie in een groter verband verzwakt.
Cultuur
Cultuur is het geheel van waarden, voorstellingen, uitdrukkingsvormen,
opvattingen en normen die mensen als lid van een groep of samenleving
verworven hebben.
Sociale institutie
Een sociale institutie is een complex van min of meer geformaliseerde
regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren.
Denk aan het huwelijk, de regels die hierover gelden in Europa zijn
afgeleid van het christendom. Daarom is het voor veel mensen de norm
om binnen een huwelijk geen overspel te plegen, het gaat hier dan om de
sociale institutie ‘huwelijk’. Over veel van dit soort regels denk je niet eens
na. Op die manier reguleren sociale instituties het gedrag van mensen en
ze zorgen ervoor dat het gedrag van mensen voorspelbaar wordt.
Een sociale institutie is een aanvaarde set van normen rondom een
bepaald aspect van het samenleven van mensen. Ze bestaan vaak al lang
en veranderen niet zo snel. Je ziet bij het debat rondom pieten
bijvoorbeeld ook dat een cultuur niet zomaar veranderd.
Instituties hebben daarmee ook een soort eigen ‘realiteit’, een eigen
werkelijkheid. Iemand kan niet ineens besluiten om een institutie te gaan
veranderen. Ze zijn namelijk deel van een cultuur en worden dus via
socialisatie overgedragen. Ze zitten verworven in de samenleving,
veranderingen hebben veel tijd nodig.
8.3 Paradigma’s over sociale cohesie
Functionalisme-paradigma
Volgens het functionalisme-paradigma is er voor het voortbestaan van
de samenleving sociale cohesie nodig. De functie van groepen voor de
samenleving is, dat ze zorgen dat de samenleving bij elkaar blijft
(binding). Voor het functionalisme-paradigma zijn bindingen de kern van
de samenleving. Voor groepsvorming is er sociale cohesie nodig.