Diversiteit
Inhoudsopgave
Les 1: Diversiteit als concept ............................................................................................................................ 2
Les 2: Diversiteit als systeem: Macro – Meso - Micro ..................................................................................... 11
Les 3: Gender & Intersectionaliteit ................................................................................................................. 25
Les 4: Gender & Intersectionaliteit ................................................................................................................. 36
Les 5: Etnisch culturele diversiteit .................................................................................................................. 52
Les 6: Gastcollege: seksisme, haatspraak en radicalisering ............................................................................. 63
Les 7: Etnisch culturele-discrmininatie en racisme ......................................................................................... 73
Les 8: Diversiteit, Discriminatie & Migratie .................................................................................................... 84
Les 9: divers sensitieve hulpverlening en inclusie ........................................................................................... 95
Les 10: Islam (Gastles Islam) – ...................................................................................................................... 103
Les 11: Disability .......................................................................................................................................... 106
1
,Les 1: Diversiteit als concept
Diversiteit what’s in a name?
Inhoud:
1. Diversiteit als concept
2. Superdiversiteit ~Multiculturalisme
3. De organisatie van & omgang met diversiteit
4. Exclusie –inclusie-segregatie- integratie
5. Conclusie
1) Diversiteit als concept
Diversiteit = de mix van verschillen
Illustratie ijsberg
Boven het water = zichtbare verschillen
Onder het water = onzichtbare verschillen
Voorbeeld: bloem → blaadjes verschillende aspecten die jou als persoon maken (1 geheel)
Diversiteit = mensen gelijk en verschillende zijn
Kenmerken verschillen → leidt tot allemaal verschillende categorieën (gaan we doorheen de
lessen nog zien)
Verschillende manieren van differentiëren
• Diversiteit gaat over veel meer dan etniciteit
• Ook leeftijd, gender, seksualiteit, nationaliteit, mogelijkheden, religie…
• “We spreken over sociale organisatie en verschillende principes waarbij mensen, van
context tot context/situatie tot situatie, zichzelf en elkaar markeren als verschillend”
Mensen zijn én gelijk én verschillend
• Kenmerken waarin we kunnen verschillen leiden vaak tot het ontstaan van
categorieën
2) Diversiteit als sociale constructie
Diversiteit gaat de rode draad zijn doorheen de lessen
We gaan ervanuit dat we deze kunnen her construeren
Neiging om mensen in vakjes te plaatsen en te labelen (zo organiseert de maatschappij dit)
2
, 3) Categorie als filter
Voordelen:
- Verschillen zien in de chaos
- Verminderen van complexiteit (wat is norm-denken? Beeldvorming?)
- Noodzakelijk om structurele ongelijkheden en uitsluiting aan te pakken
- Aandacht voor uitdagingen specifieke subgroepen vb.: gender
Nadelen:
- Creëert en vergroot verschillen tussen mensen (we stoppen mensen in vakjes, filmpje
labels wordt het uitgelegd, labels huidskleur dan is het moeilijk om uit dit vakje te
geraken)
- Creëert vooroordelen en stereotypen
Categorieën als sociale constructies
1. Veranderbaar en eigen aan tijd
2. Altijd afhankelijk van context en plaats (manier waarop vrouwenrechten of omgang
met beperkingen vorm krijgt is helemaal ander in een Belgische realiteit dan een
Afrikaanse realiteit)
3. Agency! (= eigenaarschap) Wie maakt en bepaalt de categorieën? Is dit de overheid?
Mensen zelf? (Jezelf versterken), Sociale media? Beleid?
Seksueel geweld → taboe rond → vrouwen onterecht uitgescholden → beweging tegen
seksueel geweld (= theslutwalk = “hoerenwandel”) kleren dragen die zij willen. Niet
bepaalde manier uitten met deze kledij.
4) Superdiversiteit – Vertovec
(In 2005 is diversiteit verandert in superdiversiteit)
Nieuwe manier van kijken naar migratie (20ste vs. 21ste eeuw)
20e migratie → 21e superdiversiteit
Kwantitatieve verandering:
- Van beperkte etnische diversiteit naar een stijging van mensen met migratieachtergrond
- Vooral migratie naar grote steden
Vb.: 2/3 kinderen in Antwerpen/BXL migratieachtergrond. 7/10 migratieachtergrond
(denk ook aan de Nederlanders vooral in Brussel dit is ook een migratieachtergrond)
→ Majority & Minority Cities de meerderheid bestaat uit minderheden groepen (zocht voor
grotere uitdagingen)
3
, - Verschillende migratiekanalen in 21e eeuw bv; in België tijdens 20e eeuw vnl.
gastarbeiders uit Marokko
- (Marokkaanse jongeren hebben andere status dan de jongeren uit jongeren uit
Afghanistan vb.: Marokkaanse jongeren zijn vaak veel jonger) maakt het hulpverleners
moeilijker om hiermee aan de slag te gaan, geraken moeilijker weg van mensenhandel,
Italië, Turkije
- Diversiteit in leeftijd, migratieduur/status, werkervaring/opleiding, religieuze diversiteit
binnen gemeenschappen
→ Oneindige diversiteit in de diversiteit!
Kwalitatieve verandering:
- Mensen migreren in de 21e eeuw meer naar gastlanden
- Migranten afkomstig uit heel EU en de wereld
Vb.: volgmigratie, huwelijk, toenemende globalisering, val van de Berlijnse Muur
(vooral uit het Oosten) …
(Circulaire migratie → ze blijven even in België en gaan terug en weer terug naar België)
- Verschillende migratiekanalen in 21ste eeuw
vb. In België tijdens 20ste eeuw vnl. gastarbeiders uit Marokko, Italië, Turkije,
• Groeiende diversiteit in de diversiteit
➢ Diversiteit in leeftijd, migratieduur/status, werkervaring/opleiding, religieuze
diversiteit, sociaaleconomische motieven, meertaligheid, diversiteit binnen
gemeenschappen, Oneindige diversiteit in de diversiteit!
➢ Nieuwe manier van kijken naar migratie in 21ste
- Van beperkte etnische diversiteit naar superdiverse migratie steden
Superdiversiteit: Langzaam proces van normalisering van diversiteit in steden,
maatschappij, hulpverlening, onderwijs, de 20e eeuw was de eeuw van migratie de 21e
eeuw van diversiteit.
Niet meer spreken over migratie maar over diversiteit!
Multiculturalisme – Vertovec
Verschil in beleid tijdens de 20e en 21e eeuw
4
Inhoudsopgave
Les 1: Diversiteit als concept ............................................................................................................................ 2
Les 2: Diversiteit als systeem: Macro – Meso - Micro ..................................................................................... 11
Les 3: Gender & Intersectionaliteit ................................................................................................................. 25
Les 4: Gender & Intersectionaliteit ................................................................................................................. 36
Les 5: Etnisch culturele diversiteit .................................................................................................................. 52
Les 6: Gastcollege: seksisme, haatspraak en radicalisering ............................................................................. 63
Les 7: Etnisch culturele-discrmininatie en racisme ......................................................................................... 73
Les 8: Diversiteit, Discriminatie & Migratie .................................................................................................... 84
Les 9: divers sensitieve hulpverlening en inclusie ........................................................................................... 95
Les 10: Islam (Gastles Islam) – ...................................................................................................................... 103
Les 11: Disability .......................................................................................................................................... 106
1
,Les 1: Diversiteit als concept
Diversiteit what’s in a name?
Inhoud:
1. Diversiteit als concept
2. Superdiversiteit ~Multiculturalisme
3. De organisatie van & omgang met diversiteit
4. Exclusie –inclusie-segregatie- integratie
5. Conclusie
1) Diversiteit als concept
Diversiteit = de mix van verschillen
Illustratie ijsberg
Boven het water = zichtbare verschillen
Onder het water = onzichtbare verschillen
Voorbeeld: bloem → blaadjes verschillende aspecten die jou als persoon maken (1 geheel)
Diversiteit = mensen gelijk en verschillende zijn
Kenmerken verschillen → leidt tot allemaal verschillende categorieën (gaan we doorheen de
lessen nog zien)
Verschillende manieren van differentiëren
• Diversiteit gaat over veel meer dan etniciteit
• Ook leeftijd, gender, seksualiteit, nationaliteit, mogelijkheden, religie…
• “We spreken over sociale organisatie en verschillende principes waarbij mensen, van
context tot context/situatie tot situatie, zichzelf en elkaar markeren als verschillend”
Mensen zijn én gelijk én verschillend
• Kenmerken waarin we kunnen verschillen leiden vaak tot het ontstaan van
categorieën
2) Diversiteit als sociale constructie
Diversiteit gaat de rode draad zijn doorheen de lessen
We gaan ervanuit dat we deze kunnen her construeren
Neiging om mensen in vakjes te plaatsen en te labelen (zo organiseert de maatschappij dit)
2
, 3) Categorie als filter
Voordelen:
- Verschillen zien in de chaos
- Verminderen van complexiteit (wat is norm-denken? Beeldvorming?)
- Noodzakelijk om structurele ongelijkheden en uitsluiting aan te pakken
- Aandacht voor uitdagingen specifieke subgroepen vb.: gender
Nadelen:
- Creëert en vergroot verschillen tussen mensen (we stoppen mensen in vakjes, filmpje
labels wordt het uitgelegd, labels huidskleur dan is het moeilijk om uit dit vakje te
geraken)
- Creëert vooroordelen en stereotypen
Categorieën als sociale constructies
1. Veranderbaar en eigen aan tijd
2. Altijd afhankelijk van context en plaats (manier waarop vrouwenrechten of omgang
met beperkingen vorm krijgt is helemaal ander in een Belgische realiteit dan een
Afrikaanse realiteit)
3. Agency! (= eigenaarschap) Wie maakt en bepaalt de categorieën? Is dit de overheid?
Mensen zelf? (Jezelf versterken), Sociale media? Beleid?
Seksueel geweld → taboe rond → vrouwen onterecht uitgescholden → beweging tegen
seksueel geweld (= theslutwalk = “hoerenwandel”) kleren dragen die zij willen. Niet
bepaalde manier uitten met deze kledij.
4) Superdiversiteit – Vertovec
(In 2005 is diversiteit verandert in superdiversiteit)
Nieuwe manier van kijken naar migratie (20ste vs. 21ste eeuw)
20e migratie → 21e superdiversiteit
Kwantitatieve verandering:
- Van beperkte etnische diversiteit naar een stijging van mensen met migratieachtergrond
- Vooral migratie naar grote steden
Vb.: 2/3 kinderen in Antwerpen/BXL migratieachtergrond. 7/10 migratieachtergrond
(denk ook aan de Nederlanders vooral in Brussel dit is ook een migratieachtergrond)
→ Majority & Minority Cities de meerderheid bestaat uit minderheden groepen (zocht voor
grotere uitdagingen)
3
, - Verschillende migratiekanalen in 21e eeuw bv; in België tijdens 20e eeuw vnl.
gastarbeiders uit Marokko
- (Marokkaanse jongeren hebben andere status dan de jongeren uit jongeren uit
Afghanistan vb.: Marokkaanse jongeren zijn vaak veel jonger) maakt het hulpverleners
moeilijker om hiermee aan de slag te gaan, geraken moeilijker weg van mensenhandel,
Italië, Turkije
- Diversiteit in leeftijd, migratieduur/status, werkervaring/opleiding, religieuze diversiteit
binnen gemeenschappen
→ Oneindige diversiteit in de diversiteit!
Kwalitatieve verandering:
- Mensen migreren in de 21e eeuw meer naar gastlanden
- Migranten afkomstig uit heel EU en de wereld
Vb.: volgmigratie, huwelijk, toenemende globalisering, val van de Berlijnse Muur
(vooral uit het Oosten) …
(Circulaire migratie → ze blijven even in België en gaan terug en weer terug naar België)
- Verschillende migratiekanalen in 21ste eeuw
vb. In België tijdens 20ste eeuw vnl. gastarbeiders uit Marokko, Italië, Turkije,
• Groeiende diversiteit in de diversiteit
➢ Diversiteit in leeftijd, migratieduur/status, werkervaring/opleiding, religieuze
diversiteit, sociaaleconomische motieven, meertaligheid, diversiteit binnen
gemeenschappen, Oneindige diversiteit in de diversiteit!
➢ Nieuwe manier van kijken naar migratie in 21ste
- Van beperkte etnische diversiteit naar superdiverse migratie steden
Superdiversiteit: Langzaam proces van normalisering van diversiteit in steden,
maatschappij, hulpverlening, onderwijs, de 20e eeuw was de eeuw van migratie de 21e
eeuw van diversiteit.
Niet meer spreken over migratie maar over diversiteit!
Multiculturalisme – Vertovec
Verschil in beleid tijdens de 20e en 21e eeuw
4
