Geschiedenis pw 1
pww 2021
Nederland rond 1648
→ eind 80-jarige oorlog (opstand) (1568-1648)(spanje vs. protestantse nederlanden)
→ 1648: vrede van munster → eind 80-jarige oorlog
→ nederland eigen republiek
→ religieuze spanningen: katholiek vs. protestants maar ook onder protestanten zelf.
→ Staten-generaal: alle gewesten samen, landsbestuur (zorgde voor
samenwerkingen van gewesten en de buitenlandse politiek)
Raadpensionaris: minister president (regelde dagelijkse bestuurszaken gewest)
Stadhouder: voerde bevel over het leger
Dit systeem heet particularisme/decentralisatie → alle gewesten maken eigen
wetten.
Aparte politieke kenmerken republiek:
1. staat zonder vorst → geen centralisatie → decentralisatie
2. gewesten zelfstandig
3. macht in handen rijke burgers
Officiële religie republiek → calvinisme → maar katholieke niet vervolgd!
Officiële religie in andere landen in Europa → streng katholiek
Schilderkunst in 17e eeuw
Voorbeeld: tulpenmanie (1630)
→ tulpen werden waardevol bezit → markt eind jaren 30 ingestort
Conclusie:
1. 17e eeuw tijd van ongekende welvaart NL (de gouden eeuw)
2. kunst is spiegel v/d samenleving
Voor wie?
1. rijke kooplieden
2. arme slaven/arbeiders
De cultuur van de gouden eeuw
Ontstaan en bloei burgercultuur:
- kunst toegankelijk voor veel burgers
- onderwerpen ook met oog op de burgers
Belangrijkste schilders → Hollandse meesters (vermeer, rembrandt)
Verklaring van al deze schilderijen die de samenleving weerspiegelen:
- politiek: bestuurlijke situatie, geen leider
- sociaal: economische situatie, middenklasse wordt rijker
, Hoe kon de welvaart groeien?
1. Moedernegotie: belangrijkste handelsstroom van de republiek
→ handel met oostzeegebied: hout & graan. Want NL kon zelf slecht graan
verbouwen dus goedkoop halen uit oostzeegebied.
Specialisatie van NL: veeteelt en melkproducten → rijk!
2. De val van Antwerpen (1585)
→ stad ingenomen door de spanjaarden. Antwerpen handelscentrum van 15e
eeuw. Waren rijk door: stapelmarkt (vanuit die plek worden goederen
verzamelt en verspreidt door europa) → Amsterdam nam deze taak over
3. Technologische innovatie
4. VOC (1602) & WIC (1614)
VOC (1602) & WIC (1614)
- Voc: handel met Indië & azië (luxe producten)
Verschillende compagnieën samen een compagnie geworden → machtig
- WIC: handel met noord-Amerika en Nieuw-amsterdam
Door de handel → schepen nodig → veel scheepswerven in republiek
Ook werden veel goederen meteen bewerkt in Amsterdam → veel fabrieken
Nederland was in de 17e eeuw welvarender dan Engeland en Frankrijk maar daar
kwam verandering in, hoezo?
1. Engeland en Frankrijk veel binnenlandse problemen maar die waren rond
1660 opgelost.
2. hun handel afschermen → mercantilisme
3. ze gingen zelf steeds meer handel drijven
Staatsvorming
Staat = een stuk land met eigen regels
Staatsvorming = het streven van een leider om voor een bepaald stuk land
belangrijke bevoegdheden te centraliseren in organisatorisch structuren.
Bevoegdheden:
a) gewapende macht
b) belastingen
c) rechtspraak
Natievorming = mensen krijgen meer gevoel als volk en staat omdat de staten
duidelijker worden.
Frankrijk 1600-1800: Van chaos naar absolutisme
1572: godsdienstoorlog (katholieke, officiële religie vs. protestantisme, groeiende
religie)
Bloedbruiloft → karel zijn zus haar huwelijks met protestantse edelman.
Op 23 augustus → moordpartij duizenden protestanten → golf van geweld
Karel dood → Hendrik IV
Edict van Nantes → tolerantie voor protestantisme
Lodewijk 14e deed mee met 30-jarige oorlog (1618-1648)
pww 2021
Nederland rond 1648
→ eind 80-jarige oorlog (opstand) (1568-1648)(spanje vs. protestantse nederlanden)
→ 1648: vrede van munster → eind 80-jarige oorlog
→ nederland eigen republiek
→ religieuze spanningen: katholiek vs. protestants maar ook onder protestanten zelf.
→ Staten-generaal: alle gewesten samen, landsbestuur (zorgde voor
samenwerkingen van gewesten en de buitenlandse politiek)
Raadpensionaris: minister president (regelde dagelijkse bestuurszaken gewest)
Stadhouder: voerde bevel over het leger
Dit systeem heet particularisme/decentralisatie → alle gewesten maken eigen
wetten.
Aparte politieke kenmerken republiek:
1. staat zonder vorst → geen centralisatie → decentralisatie
2. gewesten zelfstandig
3. macht in handen rijke burgers
Officiële religie republiek → calvinisme → maar katholieke niet vervolgd!
Officiële religie in andere landen in Europa → streng katholiek
Schilderkunst in 17e eeuw
Voorbeeld: tulpenmanie (1630)
→ tulpen werden waardevol bezit → markt eind jaren 30 ingestort
Conclusie:
1. 17e eeuw tijd van ongekende welvaart NL (de gouden eeuw)
2. kunst is spiegel v/d samenleving
Voor wie?
1. rijke kooplieden
2. arme slaven/arbeiders
De cultuur van de gouden eeuw
Ontstaan en bloei burgercultuur:
- kunst toegankelijk voor veel burgers
- onderwerpen ook met oog op de burgers
Belangrijkste schilders → Hollandse meesters (vermeer, rembrandt)
Verklaring van al deze schilderijen die de samenleving weerspiegelen:
- politiek: bestuurlijke situatie, geen leider
- sociaal: economische situatie, middenklasse wordt rijker
, Hoe kon de welvaart groeien?
1. Moedernegotie: belangrijkste handelsstroom van de republiek
→ handel met oostzeegebied: hout & graan. Want NL kon zelf slecht graan
verbouwen dus goedkoop halen uit oostzeegebied.
Specialisatie van NL: veeteelt en melkproducten → rijk!
2. De val van Antwerpen (1585)
→ stad ingenomen door de spanjaarden. Antwerpen handelscentrum van 15e
eeuw. Waren rijk door: stapelmarkt (vanuit die plek worden goederen
verzamelt en verspreidt door europa) → Amsterdam nam deze taak over
3. Technologische innovatie
4. VOC (1602) & WIC (1614)
VOC (1602) & WIC (1614)
- Voc: handel met Indië & azië (luxe producten)
Verschillende compagnieën samen een compagnie geworden → machtig
- WIC: handel met noord-Amerika en Nieuw-amsterdam
Door de handel → schepen nodig → veel scheepswerven in republiek
Ook werden veel goederen meteen bewerkt in Amsterdam → veel fabrieken
Nederland was in de 17e eeuw welvarender dan Engeland en Frankrijk maar daar
kwam verandering in, hoezo?
1. Engeland en Frankrijk veel binnenlandse problemen maar die waren rond
1660 opgelost.
2. hun handel afschermen → mercantilisme
3. ze gingen zelf steeds meer handel drijven
Staatsvorming
Staat = een stuk land met eigen regels
Staatsvorming = het streven van een leider om voor een bepaald stuk land
belangrijke bevoegdheden te centraliseren in organisatorisch structuren.
Bevoegdheden:
a) gewapende macht
b) belastingen
c) rechtspraak
Natievorming = mensen krijgen meer gevoel als volk en staat omdat de staten
duidelijker worden.
Frankrijk 1600-1800: Van chaos naar absolutisme
1572: godsdienstoorlog (katholieke, officiële religie vs. protestantisme, groeiende
religie)
Bloedbruiloft → karel zijn zus haar huwelijks met protestantse edelman.
Op 23 augustus → moordpartij duizenden protestanten → golf van geweld
Karel dood → Hendrik IV
Edict van Nantes → tolerantie voor protestantisme
Lodewijk 14e deed mee met 30-jarige oorlog (1618-1648)
