Samenvatting Aantekening lessen Kaders, Richtlijnen en Verantwoordelijkheden, profiel jeugd

Samenvatting lessen KRV

Les 1 Personen- en familierecht
Familierechterlijke relatie = Een juridische relatie tussen gezins- en familieleden waaruit rechten en
plichten ontstaan.

Ouders:
- Biologische ouders: Verwekkers en genetische ouders;
- Juridische ouders: Een juridische ouder van een kind volgens de wet. De moeder is
automatisch juridisch ouder van het kind. Voor vaders en partners hangt het af van de
situatie. Ben je niet automatische juridisch ouder? Dan kun je door bijvoorbeeld erkenning
toch juridisch ouder worden. Je hebt als kind max 2 juridische ouders.

Juridisch moederschap:
- Door geboorte.
- Door adoptie.
De moeder kan het juridisch moederschap alleen verliezen door afstand van het kind te doen door
adoptie.

Juridisch vaderschap:
- Geboorte van het kind binnen het huwelijk of geregistreerd partnerschap van de man en de
moeder van het kind;
- Geboorte van het kind binnen 306 dagen na de dood van de man die met de moeder van het
kind gehuwd was;
- Erkenning;
- Gerechtelijke vaststelling vaderschap
door moeder;
- Adoptie.

Duo ouderschap: Sinds 1 april 2014 is het voor
een vrouw ook mogelijk om twee juridische
ouder te worden.
- De vrouw met wie de moeder bij de
geboorte is gehuwd wordt automatisch
de tweede juridische ouder van het kind
als het kind is verwekt met genetisch
materiaal van een donorbank;
- In andere gevallen kan een vrouw met
toestemming van de moeder een kind
erkennen;

Bij twee mannen is dit anders, omdat de draagmoeder automatisch juridisch moeder wordt van het
kind. Eén van de twee vaders kan met toestemming van de draagmoeder het kind erkennen en door
de erkenning wordt hij de andere juridische ouder van het kind. Wil de andere vader ook juridisch
ouder worden, dan moet hij het kind adopteren. Het juridisch moederschap topt dan door deze
adoptie.

Erkenning:
- Alleen mogelijk als het kind alleen een juridische moeder heeft;
- Betekent (bij een man) niet dat hij ook de biologische vader is;
- Procedure: verklaring bij burgerlijke stand van een gemeente à akte;

, - Toestemming nodig van juridische moeder en kind (16+);
- Vervangende toestemming bij rechtbank: als man kan aantonen dat hij de verwekker van het
kind is;
- Erkenning is niet altijd mogelijk (nauwe verwantschap, man 16-, curatele, als kind al twee
juridische ouders heeft);
- Erkenning is in principe definitief.

Gerechtelijke vaststelling: Wat als de biologische vader het kind niet wil erkennen?
- Rechter legt het juridische vaderschap op aan de verwekker;
- Ook mogelijk voor levensgezel van moeder die heeft ingestemd met de daad van
bevruchting;
- Wanneer: als man is overleden of als man het kind niet wil erkennen;
- Moeder of kind moeten aantonen dat de man de verwekker is.

Gevolgen ouderschap:
- Gezag;
- Omgang
- Onderhoud (tot 18 jaar, bij studie tot 21 jaar);
- Familienaam;
- Wettelijk erfgenaam;
- Nationaliteit;
- Positie in juridische procedures.

Gezag:
- Opvoeden en verzorgen;
- Beheer van het eventuele vermogen van het kind;
- Verrichten van juridische handelingen namens het kind, zoals het sluiten van een
overeenkomst, toestemming geven voor hulpverlening of het voeren van een proces;
- Gezag wat wordt uitgeoefend door een niet-ouder heet voogdij.

Gezamenlijk gezag:
- Ouders van het kind zijn getrouwd/geregistreerd partnerschap;
- Ouders hebben een relatie + erkenning + inschrijving gezamenlijk gezag in centraal
gezagsregister;
- Ook mogelijk voor ouder en niet- ouder;
- Ook na verbreking relatie.

Ouderlijk gezag door 1 ouder:
- Bij overlijden andere juridische ouder;
- Alleenstaande moeder;
- Na verbreking relatie in uitzonderlijke situaties.

Moeders onder 18:
- Geen gezag à kinderrechter vragen om een meerderjarigheidsverklaring;
- Meerderjarigheidsverklaring wordt afgegeven als de kinderrechter het in het belang van de
moeder en het kind acht dat de moeder het gezag heeft.

Voogdij:
- Door een natuurlijk persoon of rechtspersoon;
- Na overlijden beide ouders:
o Testament of centraal gezagsregister;
o Geen regeling; rechtbank moet voogdij benoemen.

, - Kinderbeschermingsmaatregel:
o Gecertificeerde instelling;
o Rechtbank benoemt voogdij.
- Voogd is niet verplicht om het kind te verzorgen à wel verantwoordelijk voor de verzorging
van het kind.

Echtscheiding:
- Verzoekschrift:
o Gezamenlijk ingediend door een advocaat à convenant met afspraken
(echtscheiding meestal zonder zitting bij de rechtbank).
o Op verzoek van één van de echtgenoten à meestal wel zitting bij de rechtbank
nodig.
- Huwelijk ontbonden bij inschrijving registers burgerlijke stand;
- Gemeenschap van goederen stopt bij indienen verzoekschrift rechtbank;
- Regels over echtscheiding artikel 1:149 BW en verder.

Geregistreerd partnerschap:
- Bandaging door overeenkomst (artikel 1:80c BW)à opgesteld door beide partijen,
ondertekend door een notaris of advocaat à inschrijven in de registers van de burgerlijke
stand (alleen zonder minderjarige kinderen).
- Beëindiging door rechterlijke uitspraak (artikel 1:80c BW), procedures lijken dan op
procedures echtscheiding (dus gezamenlijk verzoek of op verzoek van één van de partners).

Breuk bij samenwoners:
- Geen procedure nodig.
- Afspraken over boedelverdeling -> lukt dat niet, dan alsnog naar rechtbank.
- Gezamenlijk gezag over kinderen blijft voortduren.

Ouderschapsplan:
- Het ouderschapsplan is wettelijk verplicht voor:
o Ouders die getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben (met of zonder
gezamenlijk gezag).
o Samenwonende ouders met gezamenlijk gezag.
- In het ouderschapsplan moeten in ieder geval afspraken staan over:
o Hoe de kinderen zijn betrokken bij het opstellen van het ouderschapsplan;
o Hoe de zorg en opvoeding verdeelt (zorgregeling) of de omgang met de kinderen
wordt geregeld (omgangsregeling);
o Hoe en hoe vaak de ouders elkaar informatie geven over hun kind;
o Hoe de ouders samen beslissingen nemen over belangrijke onderwerpen,
bijvoorbeeld over de schoolkeuze;
o De kosten van de verzorging en opvoeding (kinderalimentatie).

Rechtspositie kinderen:
- Handelingsonbekwaam tot 18 jaar, behalve voor gebruikelijk voor minderjarigen.
- Ouders van kinderen tot 14 jaar zijn verplicht om aangerichte schade te vergoeden, vanaf 16
jaar aansprakelijk voor aangerichte schade.

Medische behandeling:
- Tot 12 jaar moeten ouders toestemming geven voor een medische behandeling.
- Tussen 12 en 16 is toestemming nodig van ouders + kind.
- Vanaf 16 jaar zelfstandig bevoegd een geneeskundige behandelingsovereenkomst aan te
gaan.