Gerontologie (2 EC’s)
Hanze mediatheek > boek (klinisch redeneren bij ouderen)
Herkansing 11 maart
“Kennis opdoen om als verpleegkundige zorg te kunnen verlenen aan
ouderen en alles er omheen.”
Doel: de student verwerft kennis die noodzakelijk is voor de
verpleegkundige beroepsuitoefening in de zorg aan de ouder wordende
mens in de veranderende maatschappij.
Hoorcollege 1 introductie college
Bij dit college hoort hoofdstuk 1 t/m 3
Begrip klinisch redeneren:
Klinisch redeneren is de basiscompetentie van iedere verpleegkundige. Je
kunt door klinisch redeneren bepalen welke zorg een patiënt nodig heeft en
waarom, en daardoor beroepsverantwoordelijkheid dragen. Je richt je vaak op
het voorkomen of verergeren van problemen. Klinisch redeneren is een
proces (het redeneerproces) en een product (het besluit).
Gerontologie:
De tak van wetenschap die het ouder worden bestudeerd, zowel in
lichamelijk, maatschappelijk als in geestelijk opzicht.
Geriatrie:
Een medisch specialisme, gericht op de zorg en behandeling van ouderen
met meerdere aandoeningen tegelijkertijd. Het gaat dan om ziektebeelden
die worden veroorzaakt door veroudering.
Co morbiditeit: Er zijn meerdere aandoeningen/ziekten gerelateerd aan
een (chronische) ziekte, bijv. depressie bij dementie
Multimorbiditeit: er zijn meerder aandoeningen/ziekten tegelijk aanwezig,
bijv. Parkinson én incontinentie (Incontinentie is een aandoening waarbij u
uw urine (plas) en/of ontlasting (poep) niet kunt ophouden. Dit leidt tot
ongewild verlies van urine en/of ontlasting. U kunt de sluitspieren van uw
blaas en/of darmen niet meer (volledig) controleren/beheersen.)
Ontgroening: het aantal jongeren in de totale bevolking neemt af.
Ontgrijzing: het aantal ouderen in de totale bevolking neemt af.
Levensverwachting is toegenomen > betere zorg
Definitie gezondheid uit 1948
,“Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en
maatschappelijk welbevinden en niet slechts de afwezigheid van ziekte of
andere lichamelijke gebreken.”
Het gaat meer om het vermogen tot aanpassen.
De verschuiving van wachten tot dat iemand ziek wordt en dan verzorgen
of preventief ervoor zorgen dat iemand niet ziek wordt.
Functie: iets kunnen, over een functie beschikken om iets relevants te
realiseren
Existentiële behoeften: eten, drinken > het ontbreken hiervan levert angst
op en stress en uiteindelijk de dood. > staat in verband met de
gezondheidspatronen van Gordon
Preventie en interventie > vanuit levensloopperspectief
- Functieproblematiek uitstellen (zodat er zo laat mogelijk problemen
ontstaan)
- Beperken van de ernst van de gevolgen op relevante
levensdomeinen (zoals emotionele beleving en sociaal-
maatschappelijk functioneren)
- Preventietijdvensters: voorkomen van functieverlies tijdens
verschillende levensfasen door toepassing van preventieve (leefstijl)
interventies (ook in het boek ‘Bakker’)
(Voor preventie, zie HC 3)
Kwaliteit van leven
- Hoe kun en wil je ouder worden? (Leven met beperking)
In welke mate bemoeien burgers zich met elkaar?
- Niet bemoeien (laisser faire)
- Preventie door wet- en regelgeving (rookverbod in horeca)
- Een zo zelfstandig, autonoom mogelijk leven > een ‘waar’ bestaan
De wetenschap levert kennis over factoren die bijdragen aan het
vergroten van kansen op een ‘waar’ bestaan
‘Waar’ bestaan > een goed leven (is voor iedereen anders)
Koppeling KBS’en van verpleegkunde
- Persoonsgerichte zorg
- De kwaliteit van leven wordt beïnvloed door de effecten van de
(chronische) ziekte op het (dagelijks) functioneren en de
symptoomlast
- Pijn die samengaat met de (chronische) ziekte zorgt ervoor dat
andere klachten ontstaan als depressieve gevoelens, angst,
slaapproblemen en verminderde zelfredzaamheid
- Dagelijkse activiteiten zelf kunnen organiseren en uitvoeren en
sociaal kunnen blijven functioneren is belangrijk voor mensen (dus
ook voor ouderen)
, - Gezond of naar tevredenheid ouder worden is niet alleen een
kwestie van al dan niet een ziekte hebben en daarvoor behandeld
worden. (Meer dan alleen maar ziek zijn)
Fysieke veroudering is zichtbaar (grijs, slijtage, spiermassa neemt af)
Maar ook cognitief:
- Vergeetachtigheid
- Moeite met concentratie, denken en oriëntatie
- Aanpassen wordt lastiger
- Depressie en angst (12%)
Hoorcollege 2 (dementie, delier en depressie)
Bij dit college hoort hoofdstuk 17,18 en 19
- Aan het einde van dit hc heb je theoretische kennis opgedaan over
drie verschillende geriatrische syndromen (verstoring bij psychische
veroudering) > dementie, delier en depressie.
Dementie > zijn geest verliezen
Bekend is ook dat het gaat om geheugenstoornis, maar dat alleen
betekent niet meteen dat iemand dementie heeft.
Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen (een
dementieel syndroom), waarbij de hersenen informatie niet meer goed
kunnen verwerken.
- Ziekte van alzheimer> 65%
- Vasculaire dementie> 22%
- Fronto-temporale dementie> 4%
- Lewy body dementie > 2%
1 op de 3 vrouwen krijgt dementie
Mensen met dementie > kleinschalig wonen
Etiologie/pathofysiologie (nog niet alles is bekend)
Bij dementie gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot of de
verbindingen tussen de cellen, of een combinatie hiervan. Door deze
afname van cellen functioneren de hersenen steeds minder goed > falend
brein
Uiteindelijk raakt iemand door de gevolgen van dementie erg verzwakt en
kwetsbaar. Het proces is onomkeerbaar. De persoon sterft dan door een
ziekte of infectie (bijvoorbeeld longontsteking).
Hanze mediatheek > boek (klinisch redeneren bij ouderen)
Herkansing 11 maart
“Kennis opdoen om als verpleegkundige zorg te kunnen verlenen aan
ouderen en alles er omheen.”
Doel: de student verwerft kennis die noodzakelijk is voor de
verpleegkundige beroepsuitoefening in de zorg aan de ouder wordende
mens in de veranderende maatschappij.
Hoorcollege 1 introductie college
Bij dit college hoort hoofdstuk 1 t/m 3
Begrip klinisch redeneren:
Klinisch redeneren is de basiscompetentie van iedere verpleegkundige. Je
kunt door klinisch redeneren bepalen welke zorg een patiënt nodig heeft en
waarom, en daardoor beroepsverantwoordelijkheid dragen. Je richt je vaak op
het voorkomen of verergeren van problemen. Klinisch redeneren is een
proces (het redeneerproces) en een product (het besluit).
Gerontologie:
De tak van wetenschap die het ouder worden bestudeerd, zowel in
lichamelijk, maatschappelijk als in geestelijk opzicht.
Geriatrie:
Een medisch specialisme, gericht op de zorg en behandeling van ouderen
met meerdere aandoeningen tegelijkertijd. Het gaat dan om ziektebeelden
die worden veroorzaakt door veroudering.
Co morbiditeit: Er zijn meerdere aandoeningen/ziekten gerelateerd aan
een (chronische) ziekte, bijv. depressie bij dementie
Multimorbiditeit: er zijn meerder aandoeningen/ziekten tegelijk aanwezig,
bijv. Parkinson én incontinentie (Incontinentie is een aandoening waarbij u
uw urine (plas) en/of ontlasting (poep) niet kunt ophouden. Dit leidt tot
ongewild verlies van urine en/of ontlasting. U kunt de sluitspieren van uw
blaas en/of darmen niet meer (volledig) controleren/beheersen.)
Ontgroening: het aantal jongeren in de totale bevolking neemt af.
Ontgrijzing: het aantal ouderen in de totale bevolking neemt af.
Levensverwachting is toegenomen > betere zorg
Definitie gezondheid uit 1948
,“Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en
maatschappelijk welbevinden en niet slechts de afwezigheid van ziekte of
andere lichamelijke gebreken.”
Het gaat meer om het vermogen tot aanpassen.
De verschuiving van wachten tot dat iemand ziek wordt en dan verzorgen
of preventief ervoor zorgen dat iemand niet ziek wordt.
Functie: iets kunnen, over een functie beschikken om iets relevants te
realiseren
Existentiële behoeften: eten, drinken > het ontbreken hiervan levert angst
op en stress en uiteindelijk de dood. > staat in verband met de
gezondheidspatronen van Gordon
Preventie en interventie > vanuit levensloopperspectief
- Functieproblematiek uitstellen (zodat er zo laat mogelijk problemen
ontstaan)
- Beperken van de ernst van de gevolgen op relevante
levensdomeinen (zoals emotionele beleving en sociaal-
maatschappelijk functioneren)
- Preventietijdvensters: voorkomen van functieverlies tijdens
verschillende levensfasen door toepassing van preventieve (leefstijl)
interventies (ook in het boek ‘Bakker’)
(Voor preventie, zie HC 3)
Kwaliteit van leven
- Hoe kun en wil je ouder worden? (Leven met beperking)
In welke mate bemoeien burgers zich met elkaar?
- Niet bemoeien (laisser faire)
- Preventie door wet- en regelgeving (rookverbod in horeca)
- Een zo zelfstandig, autonoom mogelijk leven > een ‘waar’ bestaan
De wetenschap levert kennis over factoren die bijdragen aan het
vergroten van kansen op een ‘waar’ bestaan
‘Waar’ bestaan > een goed leven (is voor iedereen anders)
Koppeling KBS’en van verpleegkunde
- Persoonsgerichte zorg
- De kwaliteit van leven wordt beïnvloed door de effecten van de
(chronische) ziekte op het (dagelijks) functioneren en de
symptoomlast
- Pijn die samengaat met de (chronische) ziekte zorgt ervoor dat
andere klachten ontstaan als depressieve gevoelens, angst,
slaapproblemen en verminderde zelfredzaamheid
- Dagelijkse activiteiten zelf kunnen organiseren en uitvoeren en
sociaal kunnen blijven functioneren is belangrijk voor mensen (dus
ook voor ouderen)
, - Gezond of naar tevredenheid ouder worden is niet alleen een
kwestie van al dan niet een ziekte hebben en daarvoor behandeld
worden. (Meer dan alleen maar ziek zijn)
Fysieke veroudering is zichtbaar (grijs, slijtage, spiermassa neemt af)
Maar ook cognitief:
- Vergeetachtigheid
- Moeite met concentratie, denken en oriëntatie
- Aanpassen wordt lastiger
- Depressie en angst (12%)
Hoorcollege 2 (dementie, delier en depressie)
Bij dit college hoort hoofdstuk 17,18 en 19
- Aan het einde van dit hc heb je theoretische kennis opgedaan over
drie verschillende geriatrische syndromen (verstoring bij psychische
veroudering) > dementie, delier en depressie.
Dementie > zijn geest verliezen
Bekend is ook dat het gaat om geheugenstoornis, maar dat alleen
betekent niet meteen dat iemand dementie heeft.
Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen (een
dementieel syndroom), waarbij de hersenen informatie niet meer goed
kunnen verwerken.
- Ziekte van alzheimer> 65%
- Vasculaire dementie> 22%
- Fronto-temporale dementie> 4%
- Lewy body dementie > 2%
1 op de 3 vrouwen krijgt dementie
Mensen met dementie > kleinschalig wonen
Etiologie/pathofysiologie (nog niet alles is bekend)
Bij dementie gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot of de
verbindingen tussen de cellen, of een combinatie hiervan. Door deze
afname van cellen functioneren de hersenen steeds minder goed > falend
brein
Uiteindelijk raakt iemand door de gevolgen van dementie erg verzwakt en
kwetsbaar. Het proces is onomkeerbaar. De persoon sterft dan door een
ziekte of infectie (bijvoorbeeld longontsteking).
