Hoofdstuk 3 Verzekeren tegen risico
Verzekeren is het afsluiten van een overeenkomst met een verzekeraar, waarbij de
verzekerde premie betaalt en recht heeft op een uitkering bij schade of een persoonlijke
gebeurtenis, bijvoorbeeld een ongeluk. Mensen sluiten een verzekering af, omdat ze del
financiële gevolgen van een onzekere gebeurtenis niet zelf willen dragen: de meeste
mensen zijn risicomijdend oftewel risico-avers.
Bij schadeverzekeringen maken we onderscheid tussen een WA-verzekering (Wettelijke
Aansprakelijkheid), waarbij alleen schade aan anderen wordt vergoed en een
allriskverzekering, waarbij ook eigen schade wordt vergoed.
De hoogte van de premie is gebaseerd op de kans dat er schade optreedt en de hoogte van
de verwachte schade.
premie = kans op schade x de gemiddelde hoogte van de schade
In bovenstaande formule is bij de berekening van de premie nog geen rekening gehouden
met een vergoeding van de kosten en de winst van de verzekeringsmaatschappij.
Bij verzekeren wordt het risico gespreid over alle deelnemers aan de verzekering. Het
gevaar van verzekeren is dat mensen het risico nemen omdat verzekerd zijn.
Mensen kunnen zich roekeloos gaan gedragen of te grote risico's nemen. Er is sprake van
moreel wangedrag of moral hazard. Om moral hazard te voorkomen, hebben verzekeringen
vaak een eigen risico. Een gedeelte van de schade wordt niet vergoed, maar moet door de
verzekerde zelf worden betaald. Goed gedrag kan beloond worden door een korting te
geven op de premie, als er geen schade is. Mensen die vaker een schadeclaim indienen,
moeten een hogere premie betalen. Dit is een bonus malusregeling: korting op de premie =
bonus, toeslag op de premie - malus. Er wordt in dit geval premiedifferentiatie toegepast.
Het is voor verzekeringsmaatschappijen vaak moeilijk om vast te stellen welke verzekerden
een hoger risico hebben. Verzekerden hebben kennis die de verzekeringsmaatschappij niet
heeft. We noemen dit asymmetrische informatie. Als de verzekeraar de risico's niet goed kan
inschatten, zal hij alle verzekerden dezelfde premie laten betalen. Verzekerden met weinig
risico zullen de premie te hoog vinden en zich elders (of niet) verzekeren. De verzekerden
met hoge risico's blijven over. Die zullen vaker een beroep doen op de verzekering en
daardoor zal de premie stijgen. Hierdoor zullen nog meer mensen geen verzekering nemen.
Dit heet averechtse selectie. De markt voor verzekeringen werkt dan niet meer, er is
marktfalen.
Om averechtse selectie te beperken, kan een verzekering verplicht worden gesteld. Dit heet
collectieve dwang. De solidariteit tussen de verzekerden staat dan voorop. Een andere
manier om averechtse selectie tegen te gaan is premiedifferentiatie. De verzekeringspremie
is dan niet voor iedereen gelijk, omdat goede risico's minder premie betalen dan slechte
risico's. Daardoor blijft de verzekering ook aantrekkelijk voor goede risico's. Om te
differentiëren in premies moeten verzekeraars informatie zien te krijgen over de
verzekerden. Daarvoor zal de verzekeraar kosten maken, bijvoorbeeld door enquêtes af te
Verzekeren is het afsluiten van een overeenkomst met een verzekeraar, waarbij de
verzekerde premie betaalt en recht heeft op een uitkering bij schade of een persoonlijke
gebeurtenis, bijvoorbeeld een ongeluk. Mensen sluiten een verzekering af, omdat ze del
financiële gevolgen van een onzekere gebeurtenis niet zelf willen dragen: de meeste
mensen zijn risicomijdend oftewel risico-avers.
Bij schadeverzekeringen maken we onderscheid tussen een WA-verzekering (Wettelijke
Aansprakelijkheid), waarbij alleen schade aan anderen wordt vergoed en een
allriskverzekering, waarbij ook eigen schade wordt vergoed.
De hoogte van de premie is gebaseerd op de kans dat er schade optreedt en de hoogte van
de verwachte schade.
premie = kans op schade x de gemiddelde hoogte van de schade
In bovenstaande formule is bij de berekening van de premie nog geen rekening gehouden
met een vergoeding van de kosten en de winst van de verzekeringsmaatschappij.
Bij verzekeren wordt het risico gespreid over alle deelnemers aan de verzekering. Het
gevaar van verzekeren is dat mensen het risico nemen omdat verzekerd zijn.
Mensen kunnen zich roekeloos gaan gedragen of te grote risico's nemen. Er is sprake van
moreel wangedrag of moral hazard. Om moral hazard te voorkomen, hebben verzekeringen
vaak een eigen risico. Een gedeelte van de schade wordt niet vergoed, maar moet door de
verzekerde zelf worden betaald. Goed gedrag kan beloond worden door een korting te
geven op de premie, als er geen schade is. Mensen die vaker een schadeclaim indienen,
moeten een hogere premie betalen. Dit is een bonus malusregeling: korting op de premie =
bonus, toeslag op de premie - malus. Er wordt in dit geval premiedifferentiatie toegepast.
Het is voor verzekeringsmaatschappijen vaak moeilijk om vast te stellen welke verzekerden
een hoger risico hebben. Verzekerden hebben kennis die de verzekeringsmaatschappij niet
heeft. We noemen dit asymmetrische informatie. Als de verzekeraar de risico's niet goed kan
inschatten, zal hij alle verzekerden dezelfde premie laten betalen. Verzekerden met weinig
risico zullen de premie te hoog vinden en zich elders (of niet) verzekeren. De verzekerden
met hoge risico's blijven over. Die zullen vaker een beroep doen op de verzekering en
daardoor zal de premie stijgen. Hierdoor zullen nog meer mensen geen verzekering nemen.
Dit heet averechtse selectie. De markt voor verzekeringen werkt dan niet meer, er is
marktfalen.
Om averechtse selectie te beperken, kan een verzekering verplicht worden gesteld. Dit heet
collectieve dwang. De solidariteit tussen de verzekerden staat dan voorop. Een andere
manier om averechtse selectie tegen te gaan is premiedifferentiatie. De verzekeringspremie
is dan niet voor iedereen gelijk, omdat goede risico's minder premie betalen dan slechte
risico's. Daardoor blijft de verzekering ook aantrekkelijk voor goede risico's. Om te
differentiëren in premies moeten verzekeraars informatie zien te krijgen over de
verzekerden. Daarvoor zal de verzekeraar kosten maken, bijvoorbeeld door enquêtes af te
