Waarderend evalueren
Inhoud
H1: De O van onderwijs.........................................................................................................................2
1.1 De O van oranje onderwijs..........................................................................................................2
1.1.1 ROOD: wat is duurzaam en flexibel leren.............................................................................2
1.1.2 GEEL: wat is zelfgestuurd leren............................................................................................3
1.1.3 ORANJE: wat is ‘focus groei in leren’?..................................................................................5
1.2 De O van verwondering..............................................................................................................5
1.3 De O is rond.................................................................................................................................5
H2: Leren richten...................................................................................................................................5
2.1 Eerst doelen dan de rest.............................................................................................................5
2.2 Verbonden met de doelen..........................................................................................................6
2.3 Neuzen naar kwaliteit.................................................................................................................6
H3: Leren zichtbaar maken....................................................................................................................8
3.1 What…? So what…?....................................................................................................................8
3.1.1 Speur naar fouten................................................................................................................8
3.1.2 met iedereen........................................................................................................................9
3.1.3 regelmatig............................................................................................................................9
3.1.4 Spoorloos.............................................................................................................................9
3.1.5 én schiet in actie…!............................................................................................................10
3.2 Now what…?.............................................................................................................................10
H4: Leren begeleiden...........................................................................................................................11
4.1 Niets nieuws onder de zon?......................................................................................................11
4.2 Feedback: eenrichtingsverkeer?...............................................................................................11
4.3 Oranje feedback........................................................................................................................12
H5: Basisbehoeften en ZDT..................................................................................................................13
5.1 Zelfdeterminatietheorie............................................................................................................13
H6: evaluatie op schoolniveau.............................................................................................................15
6.1 Rapporteren..............................................................................................................................16
6.2 Geen punten of toch wel?.........................................................................................................17
,H1: De O van onderwijs
1.1 De O van oranje onderwijs
Oranje onderwijs = nadruk ligt hier op groei in leren en minder op het presteren.
Rood (duurzaam en flexibel leren) + geel (zelfgestuurd leren) = oranje
Leren van leerlingen moet centraal staan + daarin kunnen groeien: groeien naar
meer duurzaam en flexibel leren en groeien naar meer zelfgestuurd leren.
Leerlingen gaan niet automatisch groeien door alleen op rood en geel in te
zetten tijdens het lesgeven.
1.1.1 ROOD: wat is duurzaam en flexibel leren
Leren = het proces waarin je voldoende kennis en vaardigheden aan de
oppervlakte ontwikkelt om daarna door te groeien, zodat je het ook op geschikte
wijze kan transfereren naar nieuwe taken en situaties. Leren is een proces, geen
event.
• Leren aan de oppervlakte: leerlingen maken kennis met de leerstof,
waarbij ze eerst geen idee hebben waarover het gaat. Stap voor stap krijgen
ze meer inzicht. Ze kunnen de leerstof wel nog niet toepassen of zelf
gebruiken in een nieuwe situatie. NADEEL: vergeten het geleerde snel
waardoor de leerstof verloren gaat
bv: examens in SO waarvoor je grondig studeerde, maar waarvan je nu niet
zoveel meer weet
• Duurzaam leren: de leerstof krijgt meer betekenis waardoor je relaties kan
leggen tussen verschillende begrippen en tussen de theorie en de praktijk =
diepgaand leren
Wanneer je hier voldoende tijd in investeert zal je op een punt komen dat je
de theorie zo eigen bent dat je hem zelf gaat inzetten in contexten die dit
vereisen.
• Flexibel leren: het geleerde kunnen toepassen in andere contexten.
Leren aan de oppervlakte is niet hetzelfde als oppervlakkig leren. Je kan wel
degelijk ‘grondig’ aan de oppervlakte leren. Oppervlakkig leren is uit je hoofd
leren van een definitie zonder eigenlijk een verband te kunnen leggen naar de
praktijk. Leren aan de oppervlakte is dat je die definitie dat je geleerd hebt ook
, kunt herkennen in andere lessen en dat je dat ook zelf kunt gaan toepassen
(transferleren).
Leerlingen merken snel dat je veel aandacht hebt voor kennis en vaardigheden
aan de oppervlakte. Als ze niet worden uitgedaagd op duurzaam en flexibel
leren, dan zullen ze hun manier van leren ook niet veranderen.
1.1.2 GEEL: wat is zelfgestuurd leren
Leerlingen die zelfgestuurd leren, tonen vastberadenheid, toewijding én
doorzettingsvermogen om hun eigen leren te sturen.
Zelfsturing = een groeiproces dat kinderen in staat stelt hun eigen leren in
handen te nemen en te sturen. De context en inhouden spelen een belangrijke
rol in de mate van zelfsturing. Zo zien we dezelfde leerling in de ene context
(speelplaats) weinig zelfsturend in tegenstelling tot een andere context
(huiswerk maken). Voor leerlingen is het daarom van belang dat zij kennis en
vaardigheden ontwikkelen die hen in staat stelt om zichzelf te sturen in deze
diverse contexten en inhouden.
Zelfregulerend leren of zelfregulatie = actief constructief proces waarbij
leerlingen leerdoelen stellen en dan proberen om hun denken, motivatie en
gedrag te monitoren, reguleren en controleren, gestuurd en beperkt door deze
doelen en de contextuele kenmerken van de omgeving.
Zelfsturing kan je niet zomaar verwachten bij pubers, het is iets wat aangeleerd/
ondersteund/ uitgedaagd dient te worden om er beter in te worden. bij de ene
leerling gaat dat al vlotter dan bij de anderen. Zelfsturing gaat over de mate
waarin je je eigen leerproces in handen dient te nemen.
leren = verbindingen maken tussen hersencellen, hoe sterker deze verbindingen
hoe meer kans op duurzaam en flexibel leren
Belangrijk: sterke zelfsturing beter in het weerstaan van afleiding en het
richten van hun aandacht. Ze maken zich minder druk over dingen waar ze
weinig aan kunnen doen plannen maken, uitvoeren en eventueel bijsturen.
Inhoud
H1: De O van onderwijs.........................................................................................................................2
1.1 De O van oranje onderwijs..........................................................................................................2
1.1.1 ROOD: wat is duurzaam en flexibel leren.............................................................................2
1.1.2 GEEL: wat is zelfgestuurd leren............................................................................................3
1.1.3 ORANJE: wat is ‘focus groei in leren’?..................................................................................5
1.2 De O van verwondering..............................................................................................................5
1.3 De O is rond.................................................................................................................................5
H2: Leren richten...................................................................................................................................5
2.1 Eerst doelen dan de rest.............................................................................................................5
2.2 Verbonden met de doelen..........................................................................................................6
2.3 Neuzen naar kwaliteit.................................................................................................................6
H3: Leren zichtbaar maken....................................................................................................................8
3.1 What…? So what…?....................................................................................................................8
3.1.1 Speur naar fouten................................................................................................................8
3.1.2 met iedereen........................................................................................................................9
3.1.3 regelmatig............................................................................................................................9
3.1.4 Spoorloos.............................................................................................................................9
3.1.5 én schiet in actie…!............................................................................................................10
3.2 Now what…?.............................................................................................................................10
H4: Leren begeleiden...........................................................................................................................11
4.1 Niets nieuws onder de zon?......................................................................................................11
4.2 Feedback: eenrichtingsverkeer?...............................................................................................11
4.3 Oranje feedback........................................................................................................................12
H5: Basisbehoeften en ZDT..................................................................................................................13
5.1 Zelfdeterminatietheorie............................................................................................................13
H6: evaluatie op schoolniveau.............................................................................................................15
6.1 Rapporteren..............................................................................................................................16
6.2 Geen punten of toch wel?.........................................................................................................17
,H1: De O van onderwijs
1.1 De O van oranje onderwijs
Oranje onderwijs = nadruk ligt hier op groei in leren en minder op het presteren.
Rood (duurzaam en flexibel leren) + geel (zelfgestuurd leren) = oranje
Leren van leerlingen moet centraal staan + daarin kunnen groeien: groeien naar
meer duurzaam en flexibel leren en groeien naar meer zelfgestuurd leren.
Leerlingen gaan niet automatisch groeien door alleen op rood en geel in te
zetten tijdens het lesgeven.
1.1.1 ROOD: wat is duurzaam en flexibel leren
Leren = het proces waarin je voldoende kennis en vaardigheden aan de
oppervlakte ontwikkelt om daarna door te groeien, zodat je het ook op geschikte
wijze kan transfereren naar nieuwe taken en situaties. Leren is een proces, geen
event.
• Leren aan de oppervlakte: leerlingen maken kennis met de leerstof,
waarbij ze eerst geen idee hebben waarover het gaat. Stap voor stap krijgen
ze meer inzicht. Ze kunnen de leerstof wel nog niet toepassen of zelf
gebruiken in een nieuwe situatie. NADEEL: vergeten het geleerde snel
waardoor de leerstof verloren gaat
bv: examens in SO waarvoor je grondig studeerde, maar waarvan je nu niet
zoveel meer weet
• Duurzaam leren: de leerstof krijgt meer betekenis waardoor je relaties kan
leggen tussen verschillende begrippen en tussen de theorie en de praktijk =
diepgaand leren
Wanneer je hier voldoende tijd in investeert zal je op een punt komen dat je
de theorie zo eigen bent dat je hem zelf gaat inzetten in contexten die dit
vereisen.
• Flexibel leren: het geleerde kunnen toepassen in andere contexten.
Leren aan de oppervlakte is niet hetzelfde als oppervlakkig leren. Je kan wel
degelijk ‘grondig’ aan de oppervlakte leren. Oppervlakkig leren is uit je hoofd
leren van een definitie zonder eigenlijk een verband te kunnen leggen naar de
praktijk. Leren aan de oppervlakte is dat je die definitie dat je geleerd hebt ook
, kunt herkennen in andere lessen en dat je dat ook zelf kunt gaan toepassen
(transferleren).
Leerlingen merken snel dat je veel aandacht hebt voor kennis en vaardigheden
aan de oppervlakte. Als ze niet worden uitgedaagd op duurzaam en flexibel
leren, dan zullen ze hun manier van leren ook niet veranderen.
1.1.2 GEEL: wat is zelfgestuurd leren
Leerlingen die zelfgestuurd leren, tonen vastberadenheid, toewijding én
doorzettingsvermogen om hun eigen leren te sturen.
Zelfsturing = een groeiproces dat kinderen in staat stelt hun eigen leren in
handen te nemen en te sturen. De context en inhouden spelen een belangrijke
rol in de mate van zelfsturing. Zo zien we dezelfde leerling in de ene context
(speelplaats) weinig zelfsturend in tegenstelling tot een andere context
(huiswerk maken). Voor leerlingen is het daarom van belang dat zij kennis en
vaardigheden ontwikkelen die hen in staat stelt om zichzelf te sturen in deze
diverse contexten en inhouden.
Zelfregulerend leren of zelfregulatie = actief constructief proces waarbij
leerlingen leerdoelen stellen en dan proberen om hun denken, motivatie en
gedrag te monitoren, reguleren en controleren, gestuurd en beperkt door deze
doelen en de contextuele kenmerken van de omgeving.
Zelfsturing kan je niet zomaar verwachten bij pubers, het is iets wat aangeleerd/
ondersteund/ uitgedaagd dient te worden om er beter in te worden. bij de ene
leerling gaat dat al vlotter dan bij de anderen. Zelfsturing gaat over de mate
waarin je je eigen leerproces in handen dient te nemen.
leren = verbindingen maken tussen hersencellen, hoe sterker deze verbindingen
hoe meer kans op duurzaam en flexibel leren
Belangrijk: sterke zelfsturing beter in het weerstaan van afleiding en het
richten van hun aandacht. Ze maken zich minder druk over dingen waar ze
weinig aan kunnen doen plannen maken, uitvoeren en eventueel bijsturen.
