Hoofdstuk 14: Structureel sociaal werk
Sociaal werk
Hoofdstuk 14: Structureel sociaal werk
Introductie
Politiserend werken is een van de krachtlijnen van sociaal werk.
Politiserend werk:
Sociaal werkers waarborgen mee de toegang tot rechten en ze kaarten structurele factoren die
sociale rechtvaardigheid belemmeren aan. Samen met de betrokkenen zoeken ze naar oplossingen
en beïnvloeden ze het sociaal beleid.
Conformeren Politiseren
Uitvoeren van welvaartsvoorzieningen Kritisch in vraag stellen van de
(welvaarts)staat en haar voorzieningen.
Conformeren aan de verwachtingen van de Lacunes, uitsluitingsmechanismen en noden
overheid. blootleggen en aankaarten.
Projecten binnenhalen. Levensomstandigheden van cliënten en
onvervulde noden aftoetsen aan rechten
(vb. recht op een menswaardig bestaan <->
leefloon onder Europese armoedegrens)
Niet in vraag stellen of rechten de facto (in Gezonde distantie en kritische zin tot de
het leven van cliënten) geëffectueerd eigen organisatie en het beleid.
worden.
Identificeren met de eigen organisatie Van het ‘zwakste belang’ een publieke
(blinde loyauteit). kwestie maken.
(Koen Hermans)
Bv: Cliënt komt leefloon aanvragen en Bv: cliënt komt leefloon aanvragen en SW’er
SW’er brengt dit administratief in orde. komt tot de vaststelling dat het bedrag
ontoereikend is om menswaardig van te
kunnen leven. SW’er stelt de hoogte van het
bedrag kritisch in vraag.
Sociale rechtvaardigheid volgens Martha Nussbaum
Centraal in haar werk staat ‘menswaardig bestaan’.
Volgens haar wordt sociale rechtvaardigheid gerealiseerd voor elk individu als er een
menswaardig bestaan wordt gewaarborgd.
Menswaardig bestaan vs. menselijkheid:
- Menselijkheid: Invulling van basisbehoeften (overlevingsniveau).
= Thin needs
- Menswaardigheid: Volwaardig kunnen ontplooien en participeren in de samenleving.
= Thick needs
Inculling capability-approach van Sen
Capability: De reële mogelijkheid van een persoon om iets te doen of te zijn, de ontplooiings- of
realisatiemogelijkheden die een persoon heeft.
Iedereen kiest zelf om als dan niets met deze capabilities te doen.
1
, Hoofdstuk 14: Structureel sociaal werk
Functioning = een gerealiseerde capability
Lijst met 10 capabilities:
Zie p.421-422, enkele kunnen opnoemen
Verantwoordelijkheid voor overheden van natiestaten.
Bv: Realisatie van grondrechten (met respect voor individuele keuzes van mensen op basis
van politieke, sociale of religieuze argumenten).
Sociale rechtvaardigheid volgens Nancy Fraser
Expliciete aandacht voor politiseringsproces:
Weg die (schijnbaar) individuele problemen of noden van mensen moeten doormaken om erkend te
worden als een maatschappelijk probleem.
= Runaway needs Rol voor het middenveld.
Opsporen van noden:
- Thin needs – thick needs
- Rol voor het middelveld
Het concept van parity of participation = gelijkwaardige participatie.
Een rechtvaardige samenleving zorgt er dus voor dat alle mensen in een samenleving als gelijken
kunnen deelnemen aan het sociale leven.
Drie vormen van onrechtvaardigheid:
- Socio-economische onrechtvaardigheid: Individuen kunnen onvoldoende participeren aan
de samenleving door een gebrekkige verdeling van materiële hulpbronnen.
- Cultureel-symbolische onrechtvaardigheid: Individuen kunnen onvoldoende participeren
aan de samenleving door een gebrekkige verdeling van materiële hulpbronnen.
- Politieke onrechtvaardigheid: Misrepresentation. Het kan weerspiegelt worden in twee
vormen:
Democratisch deficit: Uitsluiting van politieke besluitvorming.
Uitsluiting op basis van territoriale grenzen: Burgerschap als criterium voor volwaardige
participatie.
Voorstel tot rechtvaardigheidspolitiek:
- Herverdelende politiek (= redistribution): Socio-economisch onrecht = Herverdeling van de
middelen.
- Erkennende politiek (= recognition): Cultureel-symbolisch onrecht = Erkenning van de
positie van minderheidsgroepen.
- Representatieve politiek (= representation): Politiek onrecht = Vertegenwoordiging van
minderheidsgroepen en noden.
2
Sociaal werk
Hoofdstuk 14: Structureel sociaal werk
Introductie
Politiserend werken is een van de krachtlijnen van sociaal werk.
Politiserend werk:
Sociaal werkers waarborgen mee de toegang tot rechten en ze kaarten structurele factoren die
sociale rechtvaardigheid belemmeren aan. Samen met de betrokkenen zoeken ze naar oplossingen
en beïnvloeden ze het sociaal beleid.
Conformeren Politiseren
Uitvoeren van welvaartsvoorzieningen Kritisch in vraag stellen van de
(welvaarts)staat en haar voorzieningen.
Conformeren aan de verwachtingen van de Lacunes, uitsluitingsmechanismen en noden
overheid. blootleggen en aankaarten.
Projecten binnenhalen. Levensomstandigheden van cliënten en
onvervulde noden aftoetsen aan rechten
(vb. recht op een menswaardig bestaan <->
leefloon onder Europese armoedegrens)
Niet in vraag stellen of rechten de facto (in Gezonde distantie en kritische zin tot de
het leven van cliënten) geëffectueerd eigen organisatie en het beleid.
worden.
Identificeren met de eigen organisatie Van het ‘zwakste belang’ een publieke
(blinde loyauteit). kwestie maken.
(Koen Hermans)
Bv: Cliënt komt leefloon aanvragen en Bv: cliënt komt leefloon aanvragen en SW’er
SW’er brengt dit administratief in orde. komt tot de vaststelling dat het bedrag
ontoereikend is om menswaardig van te
kunnen leven. SW’er stelt de hoogte van het
bedrag kritisch in vraag.
Sociale rechtvaardigheid volgens Martha Nussbaum
Centraal in haar werk staat ‘menswaardig bestaan’.
Volgens haar wordt sociale rechtvaardigheid gerealiseerd voor elk individu als er een
menswaardig bestaan wordt gewaarborgd.
Menswaardig bestaan vs. menselijkheid:
- Menselijkheid: Invulling van basisbehoeften (overlevingsniveau).
= Thin needs
- Menswaardigheid: Volwaardig kunnen ontplooien en participeren in de samenleving.
= Thick needs
Inculling capability-approach van Sen
Capability: De reële mogelijkheid van een persoon om iets te doen of te zijn, de ontplooiings- of
realisatiemogelijkheden die een persoon heeft.
Iedereen kiest zelf om als dan niets met deze capabilities te doen.
1
, Hoofdstuk 14: Structureel sociaal werk
Functioning = een gerealiseerde capability
Lijst met 10 capabilities:
Zie p.421-422, enkele kunnen opnoemen
Verantwoordelijkheid voor overheden van natiestaten.
Bv: Realisatie van grondrechten (met respect voor individuele keuzes van mensen op basis
van politieke, sociale of religieuze argumenten).
Sociale rechtvaardigheid volgens Nancy Fraser
Expliciete aandacht voor politiseringsproces:
Weg die (schijnbaar) individuele problemen of noden van mensen moeten doormaken om erkend te
worden als een maatschappelijk probleem.
= Runaway needs Rol voor het middenveld.
Opsporen van noden:
- Thin needs – thick needs
- Rol voor het middelveld
Het concept van parity of participation = gelijkwaardige participatie.
Een rechtvaardige samenleving zorgt er dus voor dat alle mensen in een samenleving als gelijken
kunnen deelnemen aan het sociale leven.
Drie vormen van onrechtvaardigheid:
- Socio-economische onrechtvaardigheid: Individuen kunnen onvoldoende participeren aan
de samenleving door een gebrekkige verdeling van materiële hulpbronnen.
- Cultureel-symbolische onrechtvaardigheid: Individuen kunnen onvoldoende participeren
aan de samenleving door een gebrekkige verdeling van materiële hulpbronnen.
- Politieke onrechtvaardigheid: Misrepresentation. Het kan weerspiegelt worden in twee
vormen:
Democratisch deficit: Uitsluiting van politieke besluitvorming.
Uitsluiting op basis van territoriale grenzen: Burgerschap als criterium voor volwaardige
participatie.
Voorstel tot rechtvaardigheidspolitiek:
- Herverdelende politiek (= redistribution): Socio-economisch onrecht = Herverdeling van de
middelen.
- Erkennende politiek (= recognition): Cultureel-symbolisch onrecht = Erkenning van de
positie van minderheidsgroepen.
- Representatieve politiek (= representation): Politiek onrecht = Vertegenwoordiging van
minderheidsgroepen en noden.
2
