Samenvatting volledig boek + notities & voorbeelden uit de les

Inhoudstafel




1

,Inleiding tot het recht 5 – Burgerlijk recht
Burgerlijk recht = basis van de wetten
Momenteel wordt het BW bijgewerkt => twee burgerlijke wetboeken (oude BW & BW)
Drie grote delen:
 Familierecht = alle recht m.b.t. persoonlijke & familiale rechten (vooral focussen op dit)
 Zakenrecht = alle recht m.b.t. goederen (eigendomsrecht is basis)
 Verbintenissenrecht = alle recht m.b.t. contracten (verkoopcontract, huurcontract …)


1 Rechtshandelingen
1.1 Rechtshandeling en rechtsfeit

Rechtshandeling = elke handeling die bewust gesteld wordt om rechtsgevolgen te bereiken
(doelbewust = daad stellen met een bedoeling)
 Vb. aangaan van een contract
 Vb. een huwelijk
Rechtsfeit = een eerder toevallige gebeurtenis, toestand of handeling waaraan
rechtsgevolgen gekoppeld zijn
 Vb. geboorte => persoonlijkheidsrechten
 Vb. leeftijd van 18 jaar bereiken => meerderjarig en juridisch volledig
handelingsbekwaam
 Vb. als je iemand anders schade berokkent (verkeersongeval, lekkende waterleiding
…)
Beide hebben rechtsgevolgen (nl. wijzigen van subjectieve rechten), maar verschillen in wijze
van ontstaan

Het onderscheid tussen rechtshandelingen & rechtsfeiten is van belang voor bewijs:
 Aantonen dat rechtsfeit heeft plaatsgevonden = alle mogelijke middelen gebruiken
(aanrijdingsformulier, foto’s, getuigen, e-mails …)
 Aantonen dat rechtshandeling heeft plaatsgevonden = enkel gebruikmaken van
bewijsmiddelen voor zover die in de wet voorzien zijn
 In burgerlijk recht = voorkeur aan geschreven bewijs, uitzonderlijk kunnen
vermoedens of getuigen worden ingeroepen

2

,1.2 Geldigheid van rechtshandelingen

Er moet een aantal voorwaarden aanwezig zijn om effectief een rechtshandeling tot stand te
laten komen, bestaansvoorwaarden:
 Wilsuiting
 Voorwerp
 Oorzaak
 Bekwaamheid
 Dwingend recht


1.2.1 Wilsuiting

= rechtshandeling steunt op één of meer uitingen van werkelijk wil om rechtsgevolgen tot
stand te brengen, het moet een vrije, bewuste & ernstige wil van een normale mens zijn
 Geesteszieken, zwaar mentaal gehandicapten, dronken personen … = geen
volwaardige rechtshandelingen stellen
Wilsgebreken: psyschisch of fysiek geweld (dwang), opzettelijke misleiding (bedrog),
onopzettelijke misleiding (dwaling)


1.2.1.1 Dwaling

= een verkeerde voorstelling van zaken, onderscheid ts. dwaling omtrent zelfstandigheid en
omtrent de persoon
 Zelfstandigheid van de zaak: elk kenmerk dat de betrokken partij op het ogenblik van
het sluiten van de overeenkomst als essentieel beschouwde
 Vb. je denkt een nieuwe wagen te kopen en het blijkt een tweedehandswagen
 Persoon: als het gaat om een rechtshandeling waarbij de identiteit van de betrokken
persoon van belang is
 Vb. door naamsverwarring komt een zaak in handen van een verkeerde advocaat

Dwaling moet doorslaggevend zijn (niet louter betrekking hebben op bijkomstigheden)
 Vb. iemand meent ten onrechte dat bij de aankoop van zijn wagen een autoradio
inbegrepen was
Dwaling moet verschoonbaar zijn (voldoende inlichtingen & voorzorgen nemen)
 Vb. je koopt een huis en pas achteraf stel je vast dat er geen tuin bij is


3

, 1.2.1.2 Bedrog

= opzettelijk gecreëerde dwaling, degene die bedrog pleegt probeert de ander te laten
geloven in een niet-bestaand feit of probeert een bestaand feit voor de ander te verbergen
 Het moet een doorslaggevend zijn
 Vb. je bestelt een auto, die komt toe in een ander soort blauw dan je dacht = niet
doorslaggevend
 Vb. autogarage laat de km teller tijdens een verkoopovereenkomst niet invullen en
probeert zo een auto met 10 000 km te verkopen voor een nieuwe = wel
doorslaggevend
 Men moet bewijzen dat iemand men bedrogen heeft (bedrogen partij de
rechtshandeling niet had gesteld zonder het bedrog van de andere partij = hoofdbedrog)
 Bedrog moet uitgaan van contractspartij (rechtstreeks of onrechtstreeks bij
rechtshandeling betrokken) (niet het geval? = rechtshandeling kan worden vernietigd op
grond van dwaling)
 Het bedrog moet kwaadaardig zijn, verkoops- en reclametechnieken gelden niet


1.2.1.3 Geweld

= kan van fysieke of van morele aard zijn, dus reëel uitgevoerd geweld maar ook de
bedreiging met aanzienlijk kwaad t.a.v. betrokkene of naaste verwanten
 Moet doorslaggevend zijn
 Moet indruk maken op een redelijk mens
 Onmiddelijke vrees voor aanzienlijk kwaad doen ontstaan
 Moet onrechtmatig zijn (=ongeoorloofd)
 Dreigen met gerechtelijke stappen is wél rechtmatig


1.2.2 Voorwerp

= het concrete rechtsgevolg dat de handelende partij(en) tot stand wil brengen,
rechtshandelingen zijn gericht op het teweegbrengen van rechtsgevolgen m.b.t. subjectieve
rechten (vb. de koop van een onbestaand huis)
 Het voorwerp moet voldoende bepaald zijn, de verkoop van ‘een’ huis is geen
volwaardige rechtshandeling als niet nader bepaald is over welk huis het gaat




4