In Adam’s Fall
A Meditation on the Christian Doctrine of Original Sin
Ian A. McFarland
1
, Hoofdstuk 1
In het eerste hoofdstuk verkent McFarland de erfzondeleer en zijn (problematische) consequenties. De
impopulariteit van de (erf)zondeleer (hamartiologie) heeft volgens McFarland te maken met hoe het
begrip “zonde” in de Bijbel gebruikt wordt. Ten eerste spreekt de Bijbel over niet-intentionele zonden.
In tegenstelling tot ons idee over de zonde als een bewuste, persoonlijke keuze voor het kwaad, wordt
zondigheid in de Bijbel afgemeten aan de gevolgen voor de relaties met God en mens. Ten tweede
spreekt de Bijbel over de zonde als externe macht. Zonde is volgens een hoofdstuk als Romeinen 7
niet zozeer te koppelen aan intentionaliteit, of aan persoonlijke keuzes, maar het is veeleer een macht
die voorafgaat aan de persoonlijke daden van een persoon. Ten derde spreekt de Bijbel over zonde als
universele conditie van de mensheid. McFarland maakt met deze bespreking duidelijk dat we niet
zondaar zijn omdat we zondige daden doen, maar dat we zondige daden doen, omdat we zondaar zijn
vanaf onze geboorte af.
Het is duidelijk dat dit Bijbelse spreken over zonde in gaat tegen elke vorm van westers
denken over individuele autonomie. Precies daarom zijn er pogingen gedaan om op een andere manier
over de zonde te spreken, die meer acceptabel is voor moderne mensen. McFarland bespreekt drie
modellen, waarvan de eerste het verantwoordelijkheidsmodel is. Dit model legt alle nadruk op de
verantwoordelijkheid die ieder individu heeft voor het geheel. Zonde is zodoende niet alleen een
persoonlijke aangelegenheid, maar heeft een veel bredere reikwijdte. Goed gedrag zal de samenleving
in tegenstelling tot slecht gedrag positief beïnvloeden. Het tweede model is het participatiemodel,
waarin gesproken wordt over zonde als een onvermijdelijke structuur, waarin ieder individu
participeert. In dit model is individuele zonde dus meer een gevolg van participatie in die zondige
structuren dan de oorzaak van die zondige structuren in de samenleving. Niettemin is ieder individu
geroepen om de zondige structuur door “transformative practices” 1 te transformeren. Naast andere
kritiekpunten wijst McFarland beide modellen af vanwege de moderne vooronderstelling dat zonde te
maken heeft met autonomie en een menselijke capabiliteit om de zonde te weerstaan. Het derde model
is het tragische model, waarin zonde meer als lijden gedefinieerd wordt. Zonde is zodoende een
universele conditie, die niet zozeer oplosbaar is door menselijke, individuele keuzes. Dit model wijst
McFarland echter af omdat het daarentegen weer te weinig ruimte laat voor menselijke
verantwoordelijkheid ten aanzien van de zonde.
De uitdaging is dus om aan de ene kant aan de radicale verantwoordelijkheid van de mens
voor de zonde vast te houden. Aan de andere kant moet ook de radicale machteloosheid van mens ten
opzichte van de zonde benadrukt worden. Volgens McFarland kan een juiste formulering van de
erfzondeleer dit wel. Die juiste formulering rust onder andere op de volgende twee aannames die
McFarland aan het slot van het hoofdstuk doet. Ten eerste moet worden benadrukt dat zonde niet
alleen de slechte daden van de mens betreft, maar dat zonde de kwalificatie is van alle menselijke
1
McFarland, In Adam’s Fall, 14.
2
A Meditation on the Christian Doctrine of Original Sin
Ian A. McFarland
1
, Hoofdstuk 1
In het eerste hoofdstuk verkent McFarland de erfzondeleer en zijn (problematische) consequenties. De
impopulariteit van de (erf)zondeleer (hamartiologie) heeft volgens McFarland te maken met hoe het
begrip “zonde” in de Bijbel gebruikt wordt. Ten eerste spreekt de Bijbel over niet-intentionele zonden.
In tegenstelling tot ons idee over de zonde als een bewuste, persoonlijke keuze voor het kwaad, wordt
zondigheid in de Bijbel afgemeten aan de gevolgen voor de relaties met God en mens. Ten tweede
spreekt de Bijbel over de zonde als externe macht. Zonde is volgens een hoofdstuk als Romeinen 7
niet zozeer te koppelen aan intentionaliteit, of aan persoonlijke keuzes, maar het is veeleer een macht
die voorafgaat aan de persoonlijke daden van een persoon. Ten derde spreekt de Bijbel over zonde als
universele conditie van de mensheid. McFarland maakt met deze bespreking duidelijk dat we niet
zondaar zijn omdat we zondige daden doen, maar dat we zondige daden doen, omdat we zondaar zijn
vanaf onze geboorte af.
Het is duidelijk dat dit Bijbelse spreken over zonde in gaat tegen elke vorm van westers
denken over individuele autonomie. Precies daarom zijn er pogingen gedaan om op een andere manier
over de zonde te spreken, die meer acceptabel is voor moderne mensen. McFarland bespreekt drie
modellen, waarvan de eerste het verantwoordelijkheidsmodel is. Dit model legt alle nadruk op de
verantwoordelijkheid die ieder individu heeft voor het geheel. Zonde is zodoende niet alleen een
persoonlijke aangelegenheid, maar heeft een veel bredere reikwijdte. Goed gedrag zal de samenleving
in tegenstelling tot slecht gedrag positief beïnvloeden. Het tweede model is het participatiemodel,
waarin gesproken wordt over zonde als een onvermijdelijke structuur, waarin ieder individu
participeert. In dit model is individuele zonde dus meer een gevolg van participatie in die zondige
structuren dan de oorzaak van die zondige structuren in de samenleving. Niettemin is ieder individu
geroepen om de zondige structuur door “transformative practices” 1 te transformeren. Naast andere
kritiekpunten wijst McFarland beide modellen af vanwege de moderne vooronderstelling dat zonde te
maken heeft met autonomie en een menselijke capabiliteit om de zonde te weerstaan. Het derde model
is het tragische model, waarin zonde meer als lijden gedefinieerd wordt. Zonde is zodoende een
universele conditie, die niet zozeer oplosbaar is door menselijke, individuele keuzes. Dit model wijst
McFarland echter af omdat het daarentegen weer te weinig ruimte laat voor menselijke
verantwoordelijkheid ten aanzien van de zonde.
De uitdaging is dus om aan de ene kant aan de radicale verantwoordelijkheid van de mens
voor de zonde vast te houden. Aan de andere kant moet ook de radicale machteloosheid van mens ten
opzichte van de zonde benadrukt worden. Volgens McFarland kan een juiste formulering van de
erfzondeleer dit wel. Die juiste formulering rust onder andere op de volgende twee aannames die
McFarland aan het slot van het hoofdstuk doet. Ten eerste moet worden benadrukt dat zonde niet
alleen de slechte daden van de mens betreft, maar dat zonde de kwalificatie is van alle menselijke
1
McFarland, In Adam’s Fall, 14.
2
