1. ABDOMINALE HEELKUNDE
Abdominale regio’s
Rechter Epi- Linker
hypochond gastrium hypochon
rieën drieën
Rechter Umbilical Linker
lumbale e regio lumbale
regio = regio =
rechter flank linker flank
Rechter Hypogast Linker
fossa iliaca rische fossa
regio: iliaca
suprapub
ische
regio
Laparotomie
= Open incisie, met je handen als chirurgisch in de buik ‘vroeten’
Thoracophrenicolaparotomie
Combinatie van laparotomie met thoracotomie
- Tergelijk thorax en abdominale holte wordt geopend
- Incisie wordt tussen ribben door diafragma gemaakt
- Voor hoog gelegen abdominale letsels
o Nefrectomie
o Adrenalectomie
o Oesofagectomie
o Voor lever bij specifieke indicaties
Laparoscopie
Door middel van kleine incisies wordt de buik opgeblazen met CO2
- Om werkveld te creëren waarin met specifieke instrumenten gewerkt kan worden
- Voordeel: in fysiologisch mogelijke toestand gaan opereren
o Kleine littekens, minder kans wondinfectie en breuken en pt herstelt sneller
- Nadeel: werken aan de hand van hulpmiddelen en niet met je handen
o Vergt skills van chirurg
o Hogere kostprijs
o Je hangt af van feedback van instrument
o Gezichtsveld van camera is specifiek op regio waar je bezig bent
Laparotomie: veel groter en duidelijk beeld van de gehele buik
1
, - Er kunnen poorten geplaatst worden waarlangs instrumenten kunnen worden ingebracht =
zo moeten er niet telkens nieuwe gaten gemaakt worden in de buik
o Instrumenten zijn lang en smal zodat ze door die poorten kunnen
Robot-chirurgie
Speciale vorm van laparoscopie
- De robot-armen houden de instrumenten vast
- Wordt gestuurd door de chirurg via een console
- Er worden poorten geplaatst op de buik waarlangs de instrumenten kunnen
- Door middel van 3D zicht kan hij de instrumenten laten bewegen
- Voordeel: hebben een polsgewricht = bewegelijkheid van instrumenten
o Efficiënter en sneller werken
- Nadeel: chirurg voelt niet wat er tijdens operatie gebeurt
o Chirurg krijgt geen feedback van instrumenten
Wondhechting
Transcutaan = afzonderlijk
= Zichtbaar
- Niet-resorbeerbare hechtingen = afzonderlijke suturen
- Niet-resorbeerbare hechtingen = donati
- Haakjes
Intradermaal
= Niet zichtbaar
- Resorbeerbaar
- Niet resorbeerbaar: altijd met zichtbare draadset extern aan uiteinden
o De knoopjes aan uiteinde
- Afgedekt met steristrips of huidlijm
Wondcomplicaties
Bloedingscomplicaties
- Ecchymose: blauwe plek = zonder bloedcollectie
- Hematoom: ophoping van bloed = op korte tijd = kan actieve bloeding zijn
- Bloedding aanpakken
o Compressie: buikband, zandzak of compressief verband
- Stolling controleren: neemt pt anticoagulantia, laag gewicht heparine?
- Bijkomende sutuur plaatsen
- Drains aanwezig: actieve suctie stoppen
- Zelden: chirurgische revisie
Wondinfecties
Roodheid, pijn, warmte en opzetting
- Melden aan chirurg
- Etter: draineren
o Als het gesloten was en er vormt zich onderhuids een collectie
= Wonde terug openmaken
2
, = Secundaire heling
Wondranden laten genezen en wieken in plaatsen
o Die randen gaan stimuleren om littekenweefsel aan te
maken en laten opgroeien
- Later bij buik infecties: buikwand defect: verzwakking in spierlaag = breuk ontstaan
Dehiscentie wondranden
= Openvallende wonde
- Kan door VAC therapie: negatieve druk = genezen worden door laten opgroeien van weefsel
- Wondbodem wordt mooi gemaakt en vocht wordt afgezogen
Evisceratie
Als grote laparatomiewonde begint te lossen
- Het kan zijn dat de darmen uit de buik vallen = urgentie
Algemene richtlijnen bij wondzorg
- Het proper verband dichtlaten = zo weinig mogelijk manipuleren
- Doucheverband aanbrengen bij ontslag van pt
- Bij roodheid, vochtverlies en pijn = wandnazicht van de arts
- Nabloeding van wonde: wompressief verband aanbrengen en contacteren arts
Alarmsignalen bij verzorgen van wonde na abdominale ingreep
- Een hoog debiet in redon = meer dan 200 cc/u
- Veel vocht uit de wonde
- Stoelgang of gal uit de wonde
- Plotse zwelling in wonde
- Extreme pijn
- Pus uit de wonde
- Erytheem rondom de wonde
Type drains
Drainage: hoe minder vocht = hoe minder broeiplaats voor bacterieën
- Debiet:
o Laag: geen vochtproductie of drain is verstopt
o Hoog: actieve bloeding? Fistel?
- Aspect van vocht: bloed, sereus, etter
- Cultuurname
o Om infectie op te sporen en antibiotica toe te passen indien nodig
Soorten drains
1. Vacuüm redon 1 2
2. Thoraxdrain
3. Pigtail
4. Feeding tube
5. Pezzer 6 5 7
8
3
, 6. Penrose
7. Kehr-drain
8. Jackson Pratt
9. Blake drain 9
10. Karteldrain
Nadelen
Altijd afwegen met principe = no drain, no pain
- Drain is een vreemd voorwerp in lichaam en kan toegangspoort voor infectie zijn
- Drain beperkt de mobilisatie van de pt
Ssbar
Gestructureerde manier om gegevens van patiënt over te dragen
Buikwandpathologie
Buikwandhernia
= Uitstulping van peritoneum door een zwakke plek in de buikwand
3 componenten
- Breikinhoud
- Breukpoort
- Breukzak
In geval van ventrale of abdominale hernia
- Is de breukzak het buikvlies
Definities
- Reduceerbare hernia: spontaan of door manuele druk terug te duwen in buikholte
o Breukinhoud beweegt vlot heen en weer tussen abdominale holte en breukzak
o Is pijnloos
- Niet-reduceerbare of geincarcereerde hernia: inhoud kan niet teruggeduwd worden
o = Obstructie
o Strangulatie: weefsel in de breukzak die aan het afsterven is
- Gestranguleerde hernia: inhoud kan niet teruggeduwd worden
o Is bedreigend in bloedvoorziening
o Urgentia indien dit geval aanwezig is de darmen
4
Abdominale regio’s
Rechter Epi- Linker
hypochond gastrium hypochon
rieën drieën
Rechter Umbilical Linker
lumbale e regio lumbale
regio = regio =
rechter flank linker flank
Rechter Hypogast Linker
fossa iliaca rische fossa
regio: iliaca
suprapub
ische
regio
Laparotomie
= Open incisie, met je handen als chirurgisch in de buik ‘vroeten’
Thoracophrenicolaparotomie
Combinatie van laparotomie met thoracotomie
- Tergelijk thorax en abdominale holte wordt geopend
- Incisie wordt tussen ribben door diafragma gemaakt
- Voor hoog gelegen abdominale letsels
o Nefrectomie
o Adrenalectomie
o Oesofagectomie
o Voor lever bij specifieke indicaties
Laparoscopie
Door middel van kleine incisies wordt de buik opgeblazen met CO2
- Om werkveld te creëren waarin met specifieke instrumenten gewerkt kan worden
- Voordeel: in fysiologisch mogelijke toestand gaan opereren
o Kleine littekens, minder kans wondinfectie en breuken en pt herstelt sneller
- Nadeel: werken aan de hand van hulpmiddelen en niet met je handen
o Vergt skills van chirurg
o Hogere kostprijs
o Je hangt af van feedback van instrument
o Gezichtsveld van camera is specifiek op regio waar je bezig bent
Laparotomie: veel groter en duidelijk beeld van de gehele buik
1
, - Er kunnen poorten geplaatst worden waarlangs instrumenten kunnen worden ingebracht =
zo moeten er niet telkens nieuwe gaten gemaakt worden in de buik
o Instrumenten zijn lang en smal zodat ze door die poorten kunnen
Robot-chirurgie
Speciale vorm van laparoscopie
- De robot-armen houden de instrumenten vast
- Wordt gestuurd door de chirurg via een console
- Er worden poorten geplaatst op de buik waarlangs de instrumenten kunnen
- Door middel van 3D zicht kan hij de instrumenten laten bewegen
- Voordeel: hebben een polsgewricht = bewegelijkheid van instrumenten
o Efficiënter en sneller werken
- Nadeel: chirurg voelt niet wat er tijdens operatie gebeurt
o Chirurg krijgt geen feedback van instrumenten
Wondhechting
Transcutaan = afzonderlijk
= Zichtbaar
- Niet-resorbeerbare hechtingen = afzonderlijke suturen
- Niet-resorbeerbare hechtingen = donati
- Haakjes
Intradermaal
= Niet zichtbaar
- Resorbeerbaar
- Niet resorbeerbaar: altijd met zichtbare draadset extern aan uiteinden
o De knoopjes aan uiteinde
- Afgedekt met steristrips of huidlijm
Wondcomplicaties
Bloedingscomplicaties
- Ecchymose: blauwe plek = zonder bloedcollectie
- Hematoom: ophoping van bloed = op korte tijd = kan actieve bloeding zijn
- Bloedding aanpakken
o Compressie: buikband, zandzak of compressief verband
- Stolling controleren: neemt pt anticoagulantia, laag gewicht heparine?
- Bijkomende sutuur plaatsen
- Drains aanwezig: actieve suctie stoppen
- Zelden: chirurgische revisie
Wondinfecties
Roodheid, pijn, warmte en opzetting
- Melden aan chirurg
- Etter: draineren
o Als het gesloten was en er vormt zich onderhuids een collectie
= Wonde terug openmaken
2
, = Secundaire heling
Wondranden laten genezen en wieken in plaatsen
o Die randen gaan stimuleren om littekenweefsel aan te
maken en laten opgroeien
- Later bij buik infecties: buikwand defect: verzwakking in spierlaag = breuk ontstaan
Dehiscentie wondranden
= Openvallende wonde
- Kan door VAC therapie: negatieve druk = genezen worden door laten opgroeien van weefsel
- Wondbodem wordt mooi gemaakt en vocht wordt afgezogen
Evisceratie
Als grote laparatomiewonde begint te lossen
- Het kan zijn dat de darmen uit de buik vallen = urgentie
Algemene richtlijnen bij wondzorg
- Het proper verband dichtlaten = zo weinig mogelijk manipuleren
- Doucheverband aanbrengen bij ontslag van pt
- Bij roodheid, vochtverlies en pijn = wandnazicht van de arts
- Nabloeding van wonde: wompressief verband aanbrengen en contacteren arts
Alarmsignalen bij verzorgen van wonde na abdominale ingreep
- Een hoog debiet in redon = meer dan 200 cc/u
- Veel vocht uit de wonde
- Stoelgang of gal uit de wonde
- Plotse zwelling in wonde
- Extreme pijn
- Pus uit de wonde
- Erytheem rondom de wonde
Type drains
Drainage: hoe minder vocht = hoe minder broeiplaats voor bacterieën
- Debiet:
o Laag: geen vochtproductie of drain is verstopt
o Hoog: actieve bloeding? Fistel?
- Aspect van vocht: bloed, sereus, etter
- Cultuurname
o Om infectie op te sporen en antibiotica toe te passen indien nodig
Soorten drains
1. Vacuüm redon 1 2
2. Thoraxdrain
3. Pigtail
4. Feeding tube
5. Pezzer 6 5 7
8
3
, 6. Penrose
7. Kehr-drain
8. Jackson Pratt
9. Blake drain 9
10. Karteldrain
Nadelen
Altijd afwegen met principe = no drain, no pain
- Drain is een vreemd voorwerp in lichaam en kan toegangspoort voor infectie zijn
- Drain beperkt de mobilisatie van de pt
Ssbar
Gestructureerde manier om gegevens van patiënt over te dragen
Buikwandpathologie
Buikwandhernia
= Uitstulping van peritoneum door een zwakke plek in de buikwand
3 componenten
- Breikinhoud
- Breukpoort
- Breukzak
In geval van ventrale of abdominale hernia
- Is de breukzak het buikvlies
Definities
- Reduceerbare hernia: spontaan of door manuele druk terug te duwen in buikholte
o Breukinhoud beweegt vlot heen en weer tussen abdominale holte en breukzak
o Is pijnloos
- Niet-reduceerbare of geincarcereerde hernia: inhoud kan niet teruggeduwd worden
o = Obstructie
o Strangulatie: weefsel in de breukzak die aan het afsterven is
- Gestranguleerde hernia: inhoud kan niet teruggeduwd worden
o Is bedreigend in bloedvoorziening
o Urgentia indien dit geval aanwezig is de darmen
4
