Samenvatting Recht blok 1
Recht = geheel van overheidsregels dat de samenleving ordent.
Doel recht: ordenen van de samenleving, voorkomen van conflicten en geven van regels als er toch conflicten
ontstaan.
Indelingen van het recht:
1. Onderscheid in rechtsgebieden
2. Rol overheid ( publiek/privaat)
3. Materieel/formeel recht
4. Reikwijdte van het recht (nationaal/internationaal)
5. Objectief/subjectief recht
Rechtsgebieden = verschillende onderdelen van juridische regels (voorbeeld: arbeidsrecht, huurrecht, strafrecht)
Recht indelen naar rechtsgebied:
1. Staatsrecht
- Grondregels voor de organisatie van de Staat (bijv. de Tweede Kamer)
- Beschrijving van verschillende organen van de Staat, hun onderlinge verhouding en van de relaties
tussen burger en overheid.
2. Bestuursrecht
- Regels over (uitoefening) bestuurstaak overheid
- Biedt burgers recht op bezwaar en beroep als ze zich tegen handelingen/besluiten van de overheid
willen verzetten.
3. Strafrecht
- Beschrijft verboden gedragingen waarop straf staat.
- Wetgever neemt bepaalde gedragingen op in strafrecht als hij vindt dat deze gedraging de rechtsorde
zozeer schendt, dat een bestraffende reactie van de overheid moet volgen.
4. Burgerlijk recht
- Regelt rechtsverhoudingen tussen burgers onderling (op geld waardeerbaar of niet op geld
waardeerbaar)
Rollen in strafrecht:
• Politie
• Spoort strafbare feiten op en de personen hierachter
• Openbaar Ministerie
• Beslist op basis van t opsporingsonderzoek of verdachten worden vervolgd (naar rechter of niet)
• Rechter
• Bewijs beoordelen dat OM voor verdenking aanlevert, bepaalt welke straf opgelegd wordt, OM
verantwoordelijk voor dat veroordeelde straf ook feitelijk is ondergaan.
Burgerlijk recht (civiel recht/privaatrecht):
Personen- en familierecht: familierechtelijke verhoudingen binnen gezin (aangifte geboorte/overleiden,
naamrecht, afstamming, gezag minderjarige, huwelijk, scheiding)
Vermogensrecht: beschrijft alle rechten waaruit vermogen is opgebouwd, en beschrijft de rechten en
plichten die uit die vermogensrechten voortvloeien. Binnen vermogensrecht heeft erfrecht een specifieke plaats.
Rechtspersonenrecht: organisaties en bedrijven die zelfstandig aan t rechtsverkeer deelnemen. In
rechtspersonenrecht worden 2 ondernemingsvormen en 2 samenwerkingsvormen beschreven die
rechtspersoonlijkheid beschikken.
, Recht indelen naar rol van overheid:
Publiek recht = rechtsregels tussen overheidsorganen en burgers
Privaat recht = rechtsregels tussen burgers onderling
Recht indelen in materieel en formeel recht:
Materieel recht = rechten en plichten van mensen en instellingen (inhoud recht)
Formeel recht = handhaving materieel recht. (procesrecht)
Recht indelen op de reikwijdte van het recht:
Nationaal recht = ieder land mag eigen rechtsregels maken, deze regels gelden alleen op grondgebied van t land.
Internationaal recht = regelt de rechtsrelaties tussen verschillende staten. (internationale verdragen (EU))
Recht indelen in objectief en subjectief recht:
Objectieve recht = rechtsregels zoals we die onder andere in wetten en verdragen vinden.
Subjectieve recht = rechten en bevoegdheden die mensen aan dit objectieve recht ontlenen.
Rechtsbronnen (vindplaatsen van het recht):
1. Wet Formele en materiële zin
2. Jurisprudentie Verzameling van rechterlijke uitspraken
3. Verdrag Deel van onze nationale wetgeving
4. Gewoonte Gebruik dat is ingeburgerd en als recht ervaren
Wet = overheidsregel met algemene werking; besluit afkomstig van regering en volksvertegenwoordiging samen.
Wet in formele zin Wet in materiële zin
• Besluit van hoogste wetgever = formele • Gemaakt door bevoegd orgaan
wetgever • Gaan om voor wie het bedoeld is:
• Volgens vaste procedure - Algemeen geldend
• Altijd term “wet” - Bepaalde groep geldend
Internationaal verdrag = een verdrag dat door ons land is ondertekend en is goedgekeurd door de
volksvertegenwoordiging, maakt het deel uit van onze nationale wetgeving.
Jurisprudentie (rechtersrecht)= uitspraken van (hogere) rechters zijn richtinggevend voor andere rechters.
Omdat rechtssubjecten en rechters rekening houden met uitspraken van de hoogste rechter hebben deze
dezelfde werking als algemene rechtsregels. Soms zijn wetten niet duidelijk of wordt iets niet duidelijk in de wet
opgenomen, de hoge rechters doen dan een uitspraak en de andere rechters volgen dit.
Recht = geheel van overheidsregels dat de samenleving ordent.
Doel recht: ordenen van de samenleving, voorkomen van conflicten en geven van regels als er toch conflicten
ontstaan.
Indelingen van het recht:
1. Onderscheid in rechtsgebieden
2. Rol overheid ( publiek/privaat)
3. Materieel/formeel recht
4. Reikwijdte van het recht (nationaal/internationaal)
5. Objectief/subjectief recht
Rechtsgebieden = verschillende onderdelen van juridische regels (voorbeeld: arbeidsrecht, huurrecht, strafrecht)
Recht indelen naar rechtsgebied:
1. Staatsrecht
- Grondregels voor de organisatie van de Staat (bijv. de Tweede Kamer)
- Beschrijving van verschillende organen van de Staat, hun onderlinge verhouding en van de relaties
tussen burger en overheid.
2. Bestuursrecht
- Regels over (uitoefening) bestuurstaak overheid
- Biedt burgers recht op bezwaar en beroep als ze zich tegen handelingen/besluiten van de overheid
willen verzetten.
3. Strafrecht
- Beschrijft verboden gedragingen waarop straf staat.
- Wetgever neemt bepaalde gedragingen op in strafrecht als hij vindt dat deze gedraging de rechtsorde
zozeer schendt, dat een bestraffende reactie van de overheid moet volgen.
4. Burgerlijk recht
- Regelt rechtsverhoudingen tussen burgers onderling (op geld waardeerbaar of niet op geld
waardeerbaar)
Rollen in strafrecht:
• Politie
• Spoort strafbare feiten op en de personen hierachter
• Openbaar Ministerie
• Beslist op basis van t opsporingsonderzoek of verdachten worden vervolgd (naar rechter of niet)
• Rechter
• Bewijs beoordelen dat OM voor verdenking aanlevert, bepaalt welke straf opgelegd wordt, OM
verantwoordelijk voor dat veroordeelde straf ook feitelijk is ondergaan.
Burgerlijk recht (civiel recht/privaatrecht):
Personen- en familierecht: familierechtelijke verhoudingen binnen gezin (aangifte geboorte/overleiden,
naamrecht, afstamming, gezag minderjarige, huwelijk, scheiding)
Vermogensrecht: beschrijft alle rechten waaruit vermogen is opgebouwd, en beschrijft de rechten en
plichten die uit die vermogensrechten voortvloeien. Binnen vermogensrecht heeft erfrecht een specifieke plaats.
Rechtspersonenrecht: organisaties en bedrijven die zelfstandig aan t rechtsverkeer deelnemen. In
rechtspersonenrecht worden 2 ondernemingsvormen en 2 samenwerkingsvormen beschreven die
rechtspersoonlijkheid beschikken.
, Recht indelen naar rol van overheid:
Publiek recht = rechtsregels tussen overheidsorganen en burgers
Privaat recht = rechtsregels tussen burgers onderling
Recht indelen in materieel en formeel recht:
Materieel recht = rechten en plichten van mensen en instellingen (inhoud recht)
Formeel recht = handhaving materieel recht. (procesrecht)
Recht indelen op de reikwijdte van het recht:
Nationaal recht = ieder land mag eigen rechtsregels maken, deze regels gelden alleen op grondgebied van t land.
Internationaal recht = regelt de rechtsrelaties tussen verschillende staten. (internationale verdragen (EU))
Recht indelen in objectief en subjectief recht:
Objectieve recht = rechtsregels zoals we die onder andere in wetten en verdragen vinden.
Subjectieve recht = rechten en bevoegdheden die mensen aan dit objectieve recht ontlenen.
Rechtsbronnen (vindplaatsen van het recht):
1. Wet Formele en materiële zin
2. Jurisprudentie Verzameling van rechterlijke uitspraken
3. Verdrag Deel van onze nationale wetgeving
4. Gewoonte Gebruik dat is ingeburgerd en als recht ervaren
Wet = overheidsregel met algemene werking; besluit afkomstig van regering en volksvertegenwoordiging samen.
Wet in formele zin Wet in materiële zin
• Besluit van hoogste wetgever = formele • Gemaakt door bevoegd orgaan
wetgever • Gaan om voor wie het bedoeld is:
• Volgens vaste procedure - Algemeen geldend
• Altijd term “wet” - Bepaalde groep geldend
Internationaal verdrag = een verdrag dat door ons land is ondertekend en is goedgekeurd door de
volksvertegenwoordiging, maakt het deel uit van onze nationale wetgeving.
Jurisprudentie (rechtersrecht)= uitspraken van (hogere) rechters zijn richtinggevend voor andere rechters.
Omdat rechtssubjecten en rechters rekening houden met uitspraken van de hoogste rechter hebben deze
dezelfde werking als algemene rechtsregels. Soms zijn wetten niet duidelijk of wordt iets niet duidelijk in de wet
opgenomen, de hoge rechters doen dan een uitspraak en de andere rechters volgen dit.
