Samenvatting Staat en Recht P1

Samenvatting tentamen blok P1
Samenvatting Staat en Recht

Leerdoelen Staat & Recht
 Uitleggen welke functies het recht heeft in de samenleving;
- Normatieve functie: Gedragsregels die iedereen moet naleven. Je
wordt ervoor gestraft als je ze niet naleeft.
- Geschil oplossende functie: Een rechterlijke organisatie die bij
uitsluiting oordeelt of iemand moet worden gestraft en zo ja, op
welke wijze en langs welke procedure.
- Additionele (aanvullende) functie: Een rechtsregel als partijen
vergeten zijn op een bepaald punt afspraken te maken.
- Instrumentele functie: De knoop doorhakken op tal van
onderwerpen, zoals rechts rijden op de Nederlandse wegen
(verkeersrecht).


 Beschrijven wat het begrip ‘staat’ inhoudt, aan de hand van de
kenmerken van een staat;
Kenmerken van de staat:
- Mensen die ieder hun individuele belangen nastreven
 Eigen inkomen
 Een goede woning
 Een bestaan in vrijheid
- Collectieve belangen
 Veiligheid
 Volksgezondheid
 Onderwijs
 Het gebruiken van de ruimte om ons heen
Om al die belangen met elkaar in evenwicht te brengen, is een zekere ordening
van de samenleving nodig. We spreken van een staat als er een gemeenschap is
van mensen op een bepaald grondgebied, waarover een organisatie het hoogste
gezag uitoefent.

, H o o g ste
G e za g
G e rich t o p
het
sch e p p e n e n
handhaven
v a n o rd e e n
re c h t.

M ogen
a ls e n ig ste
g e w e ld
g e b ru ik e n
(g e w e ld sm o
n o p o lie ).
G e m e e n s c h a p v a n m e n se n
S ta
D e g ro e p d ie o p e ig e n in itiaatti=e f o f d o o r m id d e l v a n
a fsta m m e lin g d e n aGtiro o nnadlite
g e bitievda n d e sta a t h e b b e n .
h e b b e n o n d e rlin g e v e rb o nddee n h e id d o o r n a ti o n a le
m e t
sy m b o le n , d it m a ab ketv h
o elktingge.m e e n sch a p e e n v o lk
o ft eSwtaeal te =e nH ne ta ti e
g e za g , d e
o v e rh e id
G ro n d g e b ie d H ie rto e b e h o re n , e e n
stro o k ze e w a te r, a lle s b in n e n d e g re n z e n v a n d e sta a t e n h e t lu c h tru im b o v e n d e
sta a t. V a stg e le g d in v e rd ra g e n . (= te rrito riu m )



 De verschillen tussen de gecentraliseerde eenheidsstaat,
gedecentraliseerde eenheidsstaat, federatie en confederatie
beschrijven;

Gecentraliseerde eenheidsstaat: De nadruk ligt sterk op de eenheid van de
staat en op het belang van een sterk centraal gezag in de staat.

Gedecentraliseerde eenheidsstaat: Het overheidsgezag is niet opgedragen
aan een centraal overheidsverband, maar verdeeld over meerdere
overheidsverbanden. Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat.
Kenmerken:
- De grondwet stelt de centrale overheidsverbanden in en geeft
bevoegdheid tot regelgeving en bestuur. Decentrale
overheidsverbanden krijgen geen exclusieve bevoegdheden en de
centrale overheid – de wetgever – heeft de bevoegdheid om de
decentrale overheid te beperken in hun bevoegdheden en zich
bevoegdheden toe te eigenen.
- De centrale overheid heeft uitgebreide bevoegdheden om toezicht
te houden op de decentrale overheden. Bijvoorbeeld, de gemeente
en provincies.

Federatie of bondsstaat: één staat, gebaseerd op federale grondwet,
bestaande uit deelstaten die over eigen, vaak expliciet in de grondwet
vastgelegde bevoegdheden beschikken. Hebben een grondwet voor
deelgebieden en grondwet voor centrale macht. Bestaat uit zelfstandige
deelgebieden die samenwerken in een centraal verband (= de federatie).
Hebben een centraal overkoepelend gezag bij federatie op geselecteerde
onderwerpen.

Confederatie of statenbond: Een samenwerkingsverband van staten maar
zonder staatsrechtelijke verbinding van deelstaten op basis van een