4 Havo: scheikunde, samenvatting periode 1
Naam: Sem Malestein
Klas: Farel College, H4sk2
Docente: M. Majoor
, 1.1 Zuivere stof en mengsel
Als je naar stofeigenschappen kijkt, bestudeer je de stof op macroniveau (waarnemen met
zintuigen). Als je op microniveau (kleinste deeltjes) naar een stof kijkt, dan bestaan de meeste
stoffen uit moleculen. Moleculen zijn gevormd uit combinaties van twee of meer atomen. Als een
stof uit één soort bouwstenen bestaat (moleculen of atomen), dan is er sprake van een zuivere stof.
Als de bouwstenen van zo’n zuivere stof uit één soort atomen bestaan, dan is de stof een element.
Als de bouwstenen uit twee of meer soorten atomen bestaan, dan is de stof een verbinding.
In de natuur komen de stoffen zwavel, goud, koolstof, stikstof en zuurstof voor. De meeste stoffen in
de natuur zijn verbindingen.
Aan het uiterlijk van een stof kun je meestal niet zien of je te maken hebt met een zuivere stof of
mengsel. Om daarachter te komen, kun je de stof die je wilt onderzoeken een faseovergang laten
ondergaan. Als het gaat om een zuivere stof, dan blijft de temperatuur tijdens de faseovergang
hetzelfde. De stof heeft een smeltpunt en een kookpunt. Als het gaat om een mengsel, dan loopt de
temperatuur tijdens de proef langzaam op. Je spreekt dan van een smelttraject en een kooktraject.
Er zijn drie soorten mengsels:
- Een oplossing is een helder mengsel van vloeistoffen of van een vloeistof met een vaste stof
of een gas, die tot op microniveau zijn gemengd.
- Een suspensie is een troebel mengsel van een vaste stof en een vloeistof, waarbij de vaste
stof niet is opgelost. Die zweeft in de vorm van kleine korreltjes in de vloeistof. Door een
verschil in dichtheid zakt de vaste stof meestal naar de bodem.
- Een emulsie is een troebel mengsel van twee vloeistoffen die niet goed mengbaar zijn.
Druppeltjes van de ene vloeistof zweven in de andere. Een emulsie zal vrij snel weer
ontmengen. Een verschil in dichtheid zorgt ervoor dat de ene vloeistof naar beneden zakt
(tweelagensysteem). Met een emulgator (hulpstof), kun je ervoor zorgen dat een emulsie
niet ontmengt.
De termen hydrofiel en hydrofoob gebruik je voor stoffen. Hydrofiele stoffen mengen goed met
water en hydrofobe mengen niet of slecht met water.
Naam: Sem Malestein
Klas: Farel College, H4sk2
Docente: M. Majoor
, 1.1 Zuivere stof en mengsel
Als je naar stofeigenschappen kijkt, bestudeer je de stof op macroniveau (waarnemen met
zintuigen). Als je op microniveau (kleinste deeltjes) naar een stof kijkt, dan bestaan de meeste
stoffen uit moleculen. Moleculen zijn gevormd uit combinaties van twee of meer atomen. Als een
stof uit één soort bouwstenen bestaat (moleculen of atomen), dan is er sprake van een zuivere stof.
Als de bouwstenen van zo’n zuivere stof uit één soort atomen bestaan, dan is de stof een element.
Als de bouwstenen uit twee of meer soorten atomen bestaan, dan is de stof een verbinding.
In de natuur komen de stoffen zwavel, goud, koolstof, stikstof en zuurstof voor. De meeste stoffen in
de natuur zijn verbindingen.
Aan het uiterlijk van een stof kun je meestal niet zien of je te maken hebt met een zuivere stof of
mengsel. Om daarachter te komen, kun je de stof die je wilt onderzoeken een faseovergang laten
ondergaan. Als het gaat om een zuivere stof, dan blijft de temperatuur tijdens de faseovergang
hetzelfde. De stof heeft een smeltpunt en een kookpunt. Als het gaat om een mengsel, dan loopt de
temperatuur tijdens de proef langzaam op. Je spreekt dan van een smelttraject en een kooktraject.
Er zijn drie soorten mengsels:
- Een oplossing is een helder mengsel van vloeistoffen of van een vloeistof met een vaste stof
of een gas, die tot op microniveau zijn gemengd.
- Een suspensie is een troebel mengsel van een vaste stof en een vloeistof, waarbij de vaste
stof niet is opgelost. Die zweeft in de vorm van kleine korreltjes in de vloeistof. Door een
verschil in dichtheid zakt de vaste stof meestal naar de bodem.
- Een emulsie is een troebel mengsel van twee vloeistoffen die niet goed mengbaar zijn.
Druppeltjes van de ene vloeistof zweven in de andere. Een emulsie zal vrij snel weer
ontmengen. Een verschil in dichtheid zorgt ervoor dat de ene vloeistof naar beneden zakt
(tweelagensysteem). Met een emulgator (hulpstof), kun je ervoor zorgen dat een emulsie
niet ontmengt.
De termen hydrofiel en hydrofoob gebruik je voor stoffen. Hydrofiele stoffen mengen goed met
water en hydrofobe mengen niet of slecht met water.
