Behandeling: Interventies binnen de orthopedagogiek
College 1: Inleiding en Geschiedenis
Evidence based = wetenschappelijk bewezen
Behavior modification
- Bewezen effectief
- Gebruikt bij verscheidene doelgroepen
- Gebruikt in verscheidene contexten
- Theorie sterk ontwikkeld
- Makkelijk toe te passen
Bekende interventies
Triple P (Positief Pedagogisch Programma)
- Consistentie en negeer slecht gedrag (extinctie)
- Duidelijke regels en procedures
- Geef kind compliment als het lief zelf speelt (advies over reinforcement)
- Omgeving veilig en positief inrichten
KiVa
- Werkt o.a. door leertheoretische principes
- Pesters krijgen vaak reinforcers
- Kinderen laten stoppen met geven van reinforcers aan pesters
Incredible Years
Parental Management Training Oregon (PMTO)
- Doelgroepen met serieuze gedragsproblemen
- Consequent ouderschap toepassen
- Positive reinforcement en regels opstellen
- Toepassen van straf
Geschiedenis
Pavlov
- Fysioloog
- Hond van Pavlov
- Klassiek conditioneren
- Voorloper van het behaviorisme
Watson
- Little Albert experiment (angststoornissen) Little Albert aan de start van het experiment
geen angsten voor dieren, angst induceren door klassieke conditionering; harde geluiden
combineren met witte ratten, angst geïnduceerd door witte ratten zonder harde geluiden,
vervolgens angst geconditioneerd voor dieren met vergelijkbare eigenschappen
(generalisatie)
, - Mensen en conditioneren (start behaviorisme)
- Tabula Rasa (twelve infants = “geef mij twaalf kinderen en ik maak ervan wat je wilt”)
onbeschreven blad, alles wat mensen doen is aangeleerd, verschillen tussen mensen
ontstaan door verschillende leerervaringen
- Behaviorist manifesto (behavior not mind)
- Afzet tegen: introspectie (Wundt) en ego (Freud)
- Gevolg van beweging: angst voor nieuwe beweging
Thorndike
- Onderwijspsycholoog
- Eerste wetenschapper die reinforcer benoemde
- Studies op dieren en mensen
- Laws of learning Law of effect
- Geen (radical) behaviorist
Skinner
- Vooral proeven met duiven en ratten
- Operant conditionening (skinner boxes) leermachine (skinner box); dier tikt op plaatje en
er komt voedsel, manier waarop voedsel aangeboden wordt van invloed op de werking
- Gevoelens en evluaties bijproducten van conditionering, geen vrije wil
- Radical behaviorism = mensen product van omgeving, erkenning (kleine) invloed genetica op
gedrag
- Waldon Two maatschappij: man en vrouw gelijk, zorgen om natuur/ roman, maatschappij
gebaseerd op kleine dorpen/ communities, punten verdienen door dienst aan gemeenschap,
meer punten voor vervelende klussen, kinderen opgevoed door gemeenschap; sterk gebruik
van gedragsleer, praktische adviezen, meer vrije tijd, mensen gelukkig
- Twin Oaks Waldon Two gemeenschap, werkte niet zo goed
- Maatschappelijke kritiek: Skinner zocht de grens van het debat op, hij gaf aan dat controle
meer invloed moest krijgen binnen de maatschappij i.p.v. vrijheid en waardigheid
- Flauwe kritiek: air crib, veilige omgeving kind, leek op skinner box
- Wetenschappelijke kritiek: bredere blik, ook meer aandacht voor cognities, genetisch
component in gedrag
Cognitieve revolutie (o.a. Chomsky)
- Taalontwikkeling: door omgeving vs. genetische aanleg Language acquisition device
(Chomsky)
- Kreeg veel aanhang, Skinner ontving veel kritiek
Bandura
- Leertheoretisch en gedragswetenschappelijk perspectief
- Mensen leren door imitatie
Beck en Ellis
- Cognitieve gedragstherapie
College 2: Respondent conditioning
, Unconditioned response (UR) = niet geleerd gedrag dat volgt op een Unconditioned Stimulus
Unconditioned Stimulus (US) = stimulus die een Unconditioned Response uitlokt
Automatische reacties, reflexen (genetica en evolutie)
Habituatie (gewenning) = bij herhaaldelijk aanbieding van de US kan de UR tijdelijk of voor langere
tijd ophouden
Respondent conditioning (Pavlov)
Neutral stimulus = stimulus waarbij wij geen associatie hebben
Conditioned Response = respons gekoppeld aan een stimulus, die normaalgesproken geen relatie
met elkaar hebben
Conditioned Stimulus = stimulus die een geconditioneerde respons veroorzaakt, doordat de stimulus
en reponse aan elkaar gekoppeld zijn
Reinforcers
Unconditioned reinforcers = meestal biologische behoeftes, van zichzelf lonend
Conditioned reinforcer = heeft back-up, moet periodiek gepaard worden met de backup, anders
verliest het effectiviteit (lonend)
Simple conditioned reinforcer = 1 back-up
Generalized conditioned reinforcer = meerdere back-ups (bijv. tokens = dingen die je kunt
verdienen, na een bepaald aantal tokens kun je een beloning uitkiezen)
Over het algemeen zijn generalized conditioned reinforcers sterker dan simple conditioned
reinforcers, bij simple reinforcers heb je op een gegeven moment genoeg, terwijl je bij generalized
conditioned reinforcers kun je zelf kiezen wat je wilt krijgen
Tokens
- Bespaart geld
- Voorkomt saturatie
- Handig in instellingen of op scholen
Praktische tips:
College 1: Inleiding en Geschiedenis
Evidence based = wetenschappelijk bewezen
Behavior modification
- Bewezen effectief
- Gebruikt bij verscheidene doelgroepen
- Gebruikt in verscheidene contexten
- Theorie sterk ontwikkeld
- Makkelijk toe te passen
Bekende interventies
Triple P (Positief Pedagogisch Programma)
- Consistentie en negeer slecht gedrag (extinctie)
- Duidelijke regels en procedures
- Geef kind compliment als het lief zelf speelt (advies over reinforcement)
- Omgeving veilig en positief inrichten
KiVa
- Werkt o.a. door leertheoretische principes
- Pesters krijgen vaak reinforcers
- Kinderen laten stoppen met geven van reinforcers aan pesters
Incredible Years
Parental Management Training Oregon (PMTO)
- Doelgroepen met serieuze gedragsproblemen
- Consequent ouderschap toepassen
- Positive reinforcement en regels opstellen
- Toepassen van straf
Geschiedenis
Pavlov
- Fysioloog
- Hond van Pavlov
- Klassiek conditioneren
- Voorloper van het behaviorisme
Watson
- Little Albert experiment (angststoornissen) Little Albert aan de start van het experiment
geen angsten voor dieren, angst induceren door klassieke conditionering; harde geluiden
combineren met witte ratten, angst geïnduceerd door witte ratten zonder harde geluiden,
vervolgens angst geconditioneerd voor dieren met vergelijkbare eigenschappen
(generalisatie)
, - Mensen en conditioneren (start behaviorisme)
- Tabula Rasa (twelve infants = “geef mij twaalf kinderen en ik maak ervan wat je wilt”)
onbeschreven blad, alles wat mensen doen is aangeleerd, verschillen tussen mensen
ontstaan door verschillende leerervaringen
- Behaviorist manifesto (behavior not mind)
- Afzet tegen: introspectie (Wundt) en ego (Freud)
- Gevolg van beweging: angst voor nieuwe beweging
Thorndike
- Onderwijspsycholoog
- Eerste wetenschapper die reinforcer benoemde
- Studies op dieren en mensen
- Laws of learning Law of effect
- Geen (radical) behaviorist
Skinner
- Vooral proeven met duiven en ratten
- Operant conditionening (skinner boxes) leermachine (skinner box); dier tikt op plaatje en
er komt voedsel, manier waarop voedsel aangeboden wordt van invloed op de werking
- Gevoelens en evluaties bijproducten van conditionering, geen vrije wil
- Radical behaviorism = mensen product van omgeving, erkenning (kleine) invloed genetica op
gedrag
- Waldon Two maatschappij: man en vrouw gelijk, zorgen om natuur/ roman, maatschappij
gebaseerd op kleine dorpen/ communities, punten verdienen door dienst aan gemeenschap,
meer punten voor vervelende klussen, kinderen opgevoed door gemeenschap; sterk gebruik
van gedragsleer, praktische adviezen, meer vrije tijd, mensen gelukkig
- Twin Oaks Waldon Two gemeenschap, werkte niet zo goed
- Maatschappelijke kritiek: Skinner zocht de grens van het debat op, hij gaf aan dat controle
meer invloed moest krijgen binnen de maatschappij i.p.v. vrijheid en waardigheid
- Flauwe kritiek: air crib, veilige omgeving kind, leek op skinner box
- Wetenschappelijke kritiek: bredere blik, ook meer aandacht voor cognities, genetisch
component in gedrag
Cognitieve revolutie (o.a. Chomsky)
- Taalontwikkeling: door omgeving vs. genetische aanleg Language acquisition device
(Chomsky)
- Kreeg veel aanhang, Skinner ontving veel kritiek
Bandura
- Leertheoretisch en gedragswetenschappelijk perspectief
- Mensen leren door imitatie
Beck en Ellis
- Cognitieve gedragstherapie
College 2: Respondent conditioning
, Unconditioned response (UR) = niet geleerd gedrag dat volgt op een Unconditioned Stimulus
Unconditioned Stimulus (US) = stimulus die een Unconditioned Response uitlokt
Automatische reacties, reflexen (genetica en evolutie)
Habituatie (gewenning) = bij herhaaldelijk aanbieding van de US kan de UR tijdelijk of voor langere
tijd ophouden
Respondent conditioning (Pavlov)
Neutral stimulus = stimulus waarbij wij geen associatie hebben
Conditioned Response = respons gekoppeld aan een stimulus, die normaalgesproken geen relatie
met elkaar hebben
Conditioned Stimulus = stimulus die een geconditioneerde respons veroorzaakt, doordat de stimulus
en reponse aan elkaar gekoppeld zijn
Reinforcers
Unconditioned reinforcers = meestal biologische behoeftes, van zichzelf lonend
Conditioned reinforcer = heeft back-up, moet periodiek gepaard worden met de backup, anders
verliest het effectiviteit (lonend)
Simple conditioned reinforcer = 1 back-up
Generalized conditioned reinforcer = meerdere back-ups (bijv. tokens = dingen die je kunt
verdienen, na een bepaald aantal tokens kun je een beloning uitkiezen)
Over het algemeen zijn generalized conditioned reinforcers sterker dan simple conditioned
reinforcers, bij simple reinforcers heb je op een gegeven moment genoeg, terwijl je bij generalized
conditioned reinforcers kun je zelf kiezen wat je wilt krijgen
Tokens
- Bespaart geld
- Voorkomt saturatie
- Handig in instellingen of op scholen
Praktische tips:
