OEFENINGEN EN TESTS FAMILIAAL
VERMOGENSRECHT
TEST: VRAGEN ERFRECHT
POOL 1
A. De nalatenschap van Elodie bedraagt 300. Hoe groot is het erfdeel van Caroline?
Elodie overlijdt op 21 jarige leeftijd. Zij laat haar ouders, Piet en Mia, na. Zij laat ook An en Berte na,
haar zussen en Caroline de dochter uit het eerste huwelijk van Piet. Ook Mia had een zoon uit een
vorig huwelijk, Didier.
Antwoord: 25
B. Elodie overlijdt op 21 jarige leeftijd. Zij laat haar vader Piet na. Moeder Mia is een jaar
geleden overleden. Zij laat ook An en Berte na, haar zussen en Caroline de dochter uit het eerste
huwelijk van Piet. Ook Mia had een zoon uit een vorig huwelijk, Didier.
De nalatenschap van Elodie bedraagt 300. Hoe groot is het erfdeel van Caroline?
Antwoord: 37,5
C. Elodie overlijdt op 21 jarige leeftijd. Zij laat haar ouders, Piet en Mia, na. Zij laat ook
haar zusje Caroline na. Verder is er nog An, de dochter van Piet uit zijn eerdere huwelijk en ook Berte
en Didier, de kinderen van Mia uit haar eerdere niet-huwelijkse relatie.
De nalatenschap van Elodie bedraagt 400. Hoe groot is het erfdeel van Caroline?
Antwoord: 83,33
D. Elodie overlijdt op 21 jarige leeftijd. Zij laat haar moeder Mia na; vader Piet is reeds 10
jaar geleden overleden. Zij laat ook haar zusje Caroline na. Verder is er nog An, de dochter van Piet
uit zijn eerdere huwelijk en ook Berte en Didier, de kinderen van Mia uit haar eerdere niet-huwelijkse
relatie.
De nalatenschap van Elodie bedraagt 400. Hoe groot is het erfdeel van Caroline?
Antwoord: 125
,POOL 2
A.
Xavier overlijdt op 16 april 2020 op 80 jarige leeftijd en laat drie kinderen na: Albert, Bernadette en
Cyriel. De echtgenote van Xavier is reeds 30 jaar geleden overleden; haar nalatenschap is al vereffend
en verdeeld. Maar dat heeft wel diepe wonden geslagen tussen de kinderen.
De nalatenschap van Xavier bedraagt 825.000 EUR, maar Xavier deed enkele schenkingen.
Aan Albert schonk hij in 2000 een effectenportefeuille in volle eigendom. De waarde van de
portefeuille bedroeg destijds 250.000 EUR, maar is op het ogenblik van het overlijden 275.000 EUR
waard; de beurs heeft immers een zware klap gekregen door de coronacrisis. De geïndexeerde
waarde bedraagt 300.000 EUR.
Bernadette kreeg in 2001 de ouderlijke woning, zij het met voorbehoud van vruchtgebruik. Deze was
op het ogenblik van de schenking 350.000 EUR waard, maar heeft vandaag een waarde van 375.000
EUR. De geïndexeerde waarde bedraagt 425.000 EUR.
Waarop kan Cyriel aanspraak maken indien (bespreek elke hypothese - alle hypotheses staan los van
elkaar):
a. Geen van de schenkingen een uitdrukkelijke vermelding bevat met betrekking tot de
erfrechtelijke aard ervan?
In dat geval: alle schenkingen worden vermoed binnen erfdeel te zijn gedaan (schenkingen aan
afstammelingen)
Geen FM nodig want geen giften buiten erfdeel
Wel TVM (te verdelen massa nodig) - daarin alle schenkingen binnen erfdeel toevoegen
TVM : Bestaande goederen + schenkingen binnen deel
Waarde toe te voegen schenkingen: art. 858 § 3 BW: principe is toevoeging van waarde ten
tijde van de schenking, geindexeerd tot overlijden; uitzondering in geval van
beschikkingsbeperking
Dus TVM : 825 + 300 + 375 = 1500
Drie kinderen dus drie staken => TVM /3 - Erfdeel per staak dus 500
Erfdeel
- A: 500, waarvan al 300 ontvangen, dus nog 200 te ontvangen
- B: 500, waarvan al 375 ontvangen, dus nog 125 te ontvangen
- C: 500, waarvan nog alles te ontvangen
Test: uitgekeerd bij overlijden: 200 (A) + 125 (B) + 500 (C) = 825 = samenstelling nalatenschap
b. De schenking aan Bernadette uitdrukkelijk buiten erfdeel is gedaan?;
In dat geval is uiteraard de schenking buiten erfdeel
FM samenstellen want er is een gift buiten deel
Fictieve massa
, - FM = bestaande goederen + ALLE schenkingen
- waardering schenkingen - zie hoger - zelfde regel
FM = 825 + 300 + 375 = 1500
Dus: beschikbaar deel = 1/2 = 750
Schenkingen aanrekenen
- schenking aan A aanrekenen op globale reserve - past
- schenking aan B aanrekenen op het beschikbaar deel - past eveneens - dus GEEN inkorting
Verdeling tussen erfgenamen: TVM
- TVM = 825 + 300 (schenking aan A) = 1125
- erfdeel per staak = 1125/3 = 375
- erfdeel
- A: 375, waarvan al ontvangen 300, rest te ontvangen: 75
- B: 375, waarvan binnen erfdeel nog niets ontvangen, rest te ontvangen 375
- C: 375, waarvan nog alles te ontvangen
Test: uitgekeerd bij overlijden: 75 + 375 + 375 = 825.
c. Xavier een testament heeft opgemaakt waarin hij Cyriel tot zijn minimumdeel heeft onterfd?
Herleiding C tot zijn minimumdeel impliceert: C krijgt enkel reserve; omgekeerd: A en B krijgen
integrale beschikbaar deel
Dus FM te berekenen
FM = 1500 (zie hoger)
BD = 750; Globale reserve = 750; individuele reserve = 250
Schenkingen aanrekenen
- Schenkingen aan A en B binnen erfdeel dus aanrekenen op globale reserve - past
- Er zijn geen schenkingen die moeten worden aangerekend op BD - BD is dus nog
integraal vrij = 750 komt toe aan A en B - A en B krijgen elk 375
TVM
- TVM = 825 - 750 (BD, aan A en B) + 300 + 375 = 750
- Erfdeel per staak = 250
- Erfdelen:
o A= 250, maar al 300 ontvangen, dus in te brengen: - 50
o B= 250, maar al 375 ontvangen, dus in te brengen: -125
o C= 250, waarvan alles nog te ontvangen
, Test: uitgekeerd uit nalatenschap : 750 + 250 - 50 - 125 = 825
A.
Xavier overlijdt op 16 april 2020 op 80 jarige leeftijd en laat drie kinderen na: Albert, Bernadette en
Cyriel. De echtgenote van Xavier is reeds 30 jaar geleden overleden; haar nalatenschap is al vereffend
en verdeeld. Maar dat heeft wel diepe wonden geslagen tussen de kinderen.
De nalatenschap van Xavier bedraagt 625.000 EUR, maar Xavier deed enkele schenkingen.
Aan Albert schonk hij in 2000 een effectenportefeuille in volle eigendom. De waarde van de
portefeuille bedroeg destijds 350.000 EUR, maar is op het ogenblik van het overlijden 375.000 EUR
waard; de beurs heeft immers een zware klap gekregen door de coronacrisis. De geïndexeerde
waarde bedraagt 400.000 EUR.
Bernadette kreeg in 2001 de ouderlijke woning, zij het met voorbehoud van vruchtgebruik. Deze was
op het ogenblik van de schenking 450.000 EUR waard, maar heeft vandaag een waarde van 475.000
EUR. De geïndexeerde waarde bedraagt 525.000 EUR.
Waarop kan Cyriel aanspraak maken indien (bespreek elke hypothese - alle hypotheses staan los van
elkaar):
a. Geen van de schenkingen een uitdrukkelijke vermelding bevat met betrekking tot de
erfrechtelijke aard ervan? ;
In dat geval: alle schenkingen worden vermoed binnen erfdeel te zijn gedaan (schenkingen aan
afstammelingen)
Geen FM nodig want geen giften buiten erfdeel
Wel TVM (te verdelen massa nodig) - daarin alle schenkingen binnen erfdeel toevoegen
TVM : Bestaande goederen + schenkingen binnen deel
Waarde toe te voegen schenkingen: art. 858 § 3 BW: principe is toevoeging van waarde ten
tijde van de schenking, geïndexeerd tot overlijden; uitzondering in geval van
beschikkingsbeperking
Dus TVM : 625 + 400 + 475 = 1500
Drie kinderen dus drie staken => TVM /3 - Erfdeel per staak dus 500
Erfdeel
- A: 500, waarvan al 400 ontvangen, dus nog 100 te ontvangen
- B: 500, waarvan al 475 ontvangen, dus nog 25 te ontvangen
- C: 500, waarvan nog alles te ontvangen
Test: uitgekeerd bij overlijden: 100 (A) + 25 (B) + 500 (C) = 625 = samenstelling nalatenschap
b. De schenking aan Albert uitdrukkelijk buiten erfdeel is gedaan?;
In dat geval is uiteraard de schenking buiten erfdeel
FM samenstellen want er is een gift buiten deel
Fictieve massa
- FM = bestaande goederen + ALLE schenkingen
VERMOGENSRECHT
TEST: VRAGEN ERFRECHT
POOL 1
A. De nalatenschap van Elodie bedraagt 300. Hoe groot is het erfdeel van Caroline?
Elodie overlijdt op 21 jarige leeftijd. Zij laat haar ouders, Piet en Mia, na. Zij laat ook An en Berte na,
haar zussen en Caroline de dochter uit het eerste huwelijk van Piet. Ook Mia had een zoon uit een
vorig huwelijk, Didier.
Antwoord: 25
B. Elodie overlijdt op 21 jarige leeftijd. Zij laat haar vader Piet na. Moeder Mia is een jaar
geleden overleden. Zij laat ook An en Berte na, haar zussen en Caroline de dochter uit het eerste
huwelijk van Piet. Ook Mia had een zoon uit een vorig huwelijk, Didier.
De nalatenschap van Elodie bedraagt 300. Hoe groot is het erfdeel van Caroline?
Antwoord: 37,5
C. Elodie overlijdt op 21 jarige leeftijd. Zij laat haar ouders, Piet en Mia, na. Zij laat ook
haar zusje Caroline na. Verder is er nog An, de dochter van Piet uit zijn eerdere huwelijk en ook Berte
en Didier, de kinderen van Mia uit haar eerdere niet-huwelijkse relatie.
De nalatenschap van Elodie bedraagt 400. Hoe groot is het erfdeel van Caroline?
Antwoord: 83,33
D. Elodie overlijdt op 21 jarige leeftijd. Zij laat haar moeder Mia na; vader Piet is reeds 10
jaar geleden overleden. Zij laat ook haar zusje Caroline na. Verder is er nog An, de dochter van Piet
uit zijn eerdere huwelijk en ook Berte en Didier, de kinderen van Mia uit haar eerdere niet-huwelijkse
relatie.
De nalatenschap van Elodie bedraagt 400. Hoe groot is het erfdeel van Caroline?
Antwoord: 125
,POOL 2
A.
Xavier overlijdt op 16 april 2020 op 80 jarige leeftijd en laat drie kinderen na: Albert, Bernadette en
Cyriel. De echtgenote van Xavier is reeds 30 jaar geleden overleden; haar nalatenschap is al vereffend
en verdeeld. Maar dat heeft wel diepe wonden geslagen tussen de kinderen.
De nalatenschap van Xavier bedraagt 825.000 EUR, maar Xavier deed enkele schenkingen.
Aan Albert schonk hij in 2000 een effectenportefeuille in volle eigendom. De waarde van de
portefeuille bedroeg destijds 250.000 EUR, maar is op het ogenblik van het overlijden 275.000 EUR
waard; de beurs heeft immers een zware klap gekregen door de coronacrisis. De geïndexeerde
waarde bedraagt 300.000 EUR.
Bernadette kreeg in 2001 de ouderlijke woning, zij het met voorbehoud van vruchtgebruik. Deze was
op het ogenblik van de schenking 350.000 EUR waard, maar heeft vandaag een waarde van 375.000
EUR. De geïndexeerde waarde bedraagt 425.000 EUR.
Waarop kan Cyriel aanspraak maken indien (bespreek elke hypothese - alle hypotheses staan los van
elkaar):
a. Geen van de schenkingen een uitdrukkelijke vermelding bevat met betrekking tot de
erfrechtelijke aard ervan?
In dat geval: alle schenkingen worden vermoed binnen erfdeel te zijn gedaan (schenkingen aan
afstammelingen)
Geen FM nodig want geen giften buiten erfdeel
Wel TVM (te verdelen massa nodig) - daarin alle schenkingen binnen erfdeel toevoegen
TVM : Bestaande goederen + schenkingen binnen deel
Waarde toe te voegen schenkingen: art. 858 § 3 BW: principe is toevoeging van waarde ten
tijde van de schenking, geindexeerd tot overlijden; uitzondering in geval van
beschikkingsbeperking
Dus TVM : 825 + 300 + 375 = 1500
Drie kinderen dus drie staken => TVM /3 - Erfdeel per staak dus 500
Erfdeel
- A: 500, waarvan al 300 ontvangen, dus nog 200 te ontvangen
- B: 500, waarvan al 375 ontvangen, dus nog 125 te ontvangen
- C: 500, waarvan nog alles te ontvangen
Test: uitgekeerd bij overlijden: 200 (A) + 125 (B) + 500 (C) = 825 = samenstelling nalatenschap
b. De schenking aan Bernadette uitdrukkelijk buiten erfdeel is gedaan?;
In dat geval is uiteraard de schenking buiten erfdeel
FM samenstellen want er is een gift buiten deel
Fictieve massa
, - FM = bestaande goederen + ALLE schenkingen
- waardering schenkingen - zie hoger - zelfde regel
FM = 825 + 300 + 375 = 1500
Dus: beschikbaar deel = 1/2 = 750
Schenkingen aanrekenen
- schenking aan A aanrekenen op globale reserve - past
- schenking aan B aanrekenen op het beschikbaar deel - past eveneens - dus GEEN inkorting
Verdeling tussen erfgenamen: TVM
- TVM = 825 + 300 (schenking aan A) = 1125
- erfdeel per staak = 1125/3 = 375
- erfdeel
- A: 375, waarvan al ontvangen 300, rest te ontvangen: 75
- B: 375, waarvan binnen erfdeel nog niets ontvangen, rest te ontvangen 375
- C: 375, waarvan nog alles te ontvangen
Test: uitgekeerd bij overlijden: 75 + 375 + 375 = 825.
c. Xavier een testament heeft opgemaakt waarin hij Cyriel tot zijn minimumdeel heeft onterfd?
Herleiding C tot zijn minimumdeel impliceert: C krijgt enkel reserve; omgekeerd: A en B krijgen
integrale beschikbaar deel
Dus FM te berekenen
FM = 1500 (zie hoger)
BD = 750; Globale reserve = 750; individuele reserve = 250
Schenkingen aanrekenen
- Schenkingen aan A en B binnen erfdeel dus aanrekenen op globale reserve - past
- Er zijn geen schenkingen die moeten worden aangerekend op BD - BD is dus nog
integraal vrij = 750 komt toe aan A en B - A en B krijgen elk 375
TVM
- TVM = 825 - 750 (BD, aan A en B) + 300 + 375 = 750
- Erfdeel per staak = 250
- Erfdelen:
o A= 250, maar al 300 ontvangen, dus in te brengen: - 50
o B= 250, maar al 375 ontvangen, dus in te brengen: -125
o C= 250, waarvan alles nog te ontvangen
, Test: uitgekeerd uit nalatenschap : 750 + 250 - 50 - 125 = 825
A.
Xavier overlijdt op 16 april 2020 op 80 jarige leeftijd en laat drie kinderen na: Albert, Bernadette en
Cyriel. De echtgenote van Xavier is reeds 30 jaar geleden overleden; haar nalatenschap is al vereffend
en verdeeld. Maar dat heeft wel diepe wonden geslagen tussen de kinderen.
De nalatenschap van Xavier bedraagt 625.000 EUR, maar Xavier deed enkele schenkingen.
Aan Albert schonk hij in 2000 een effectenportefeuille in volle eigendom. De waarde van de
portefeuille bedroeg destijds 350.000 EUR, maar is op het ogenblik van het overlijden 375.000 EUR
waard; de beurs heeft immers een zware klap gekregen door de coronacrisis. De geïndexeerde
waarde bedraagt 400.000 EUR.
Bernadette kreeg in 2001 de ouderlijke woning, zij het met voorbehoud van vruchtgebruik. Deze was
op het ogenblik van de schenking 450.000 EUR waard, maar heeft vandaag een waarde van 475.000
EUR. De geïndexeerde waarde bedraagt 525.000 EUR.
Waarop kan Cyriel aanspraak maken indien (bespreek elke hypothese - alle hypotheses staan los van
elkaar):
a. Geen van de schenkingen een uitdrukkelijke vermelding bevat met betrekking tot de
erfrechtelijke aard ervan? ;
In dat geval: alle schenkingen worden vermoed binnen erfdeel te zijn gedaan (schenkingen aan
afstammelingen)
Geen FM nodig want geen giften buiten erfdeel
Wel TVM (te verdelen massa nodig) - daarin alle schenkingen binnen erfdeel toevoegen
TVM : Bestaande goederen + schenkingen binnen deel
Waarde toe te voegen schenkingen: art. 858 § 3 BW: principe is toevoeging van waarde ten
tijde van de schenking, geïndexeerd tot overlijden; uitzondering in geval van
beschikkingsbeperking
Dus TVM : 625 + 400 + 475 = 1500
Drie kinderen dus drie staken => TVM /3 - Erfdeel per staak dus 500
Erfdeel
- A: 500, waarvan al 400 ontvangen, dus nog 100 te ontvangen
- B: 500, waarvan al 475 ontvangen, dus nog 25 te ontvangen
- C: 500, waarvan nog alles te ontvangen
Test: uitgekeerd bij overlijden: 100 (A) + 25 (B) + 500 (C) = 625 = samenstelling nalatenschap
b. De schenking aan Albert uitdrukkelijk buiten erfdeel is gedaan?;
In dat geval is uiteraard de schenking buiten erfdeel
FM samenstellen want er is een gift buiten deel
Fictieve massa
- FM = bestaande goederen + ALLE schenkingen
