Algemene farmacologie
Inleiding gevaarlijke stoffen
Gevaarlijke stoffen komen in verschillende vormen voor en we kunnen ze op verschillende manieren in ons
lichaam opnemen.
Giftige vloeistoffen komen vaak in een huishouden voor; denk bijvoorbeeld aan de schoonmaakmiddelen en
aan alcohol. Belangrijk is dat deze stoffen op een voor kleine kinderen onbereikbare plaats worden
opgeborgen. Lichamelijk contact met de stoffen moet vermeden worden. Het contact via de mond is
levensgevaarlijk en ook het contact via de huid kan gevaarlijk zijn.
Giftige vaste stoffen geven in het algemeen de minste problemen. Ze worden pas gevaarlijk als ze oplossen in
een vloeistof, smelten, verbranden of op een andere manier in de menselijke inademingslucht terechtkomen.
Een voorbeeld is asbest, dat zeer gevaarlijk wordt als het zich verspreidt en kan worden ingeademd.
Giftige stoffen:
• Gas: bijvoorbeeld koolmonoxide
• Damp: bijvoorbeeld kwik, benzine
• Vloeistof: bijvoorbeeld spiritus, Javel, alcohol
• Vaste stof: bijvoorbeeld asbest. Wanneer ze verbranden, verpulfert worden,… zijn ze gevaarlijk
• Nevel: kleine druppeltjes vloeistof die in de lucht zweven, aerosol aperaten
• Stof: kleine vaste deeltjes die in de lucht zweven
• Straling: radioactieve, röntgenfoto’s
Opnamemogelijheden:
• Spijsverteringsorganen (mond): Opname door de spijsverteringsorganen: opname van vloeibare en
vaste giftige stoffen vindt meestal plaast via de mond. Het kan gebeuren dat voedsel besmet is met
gevaarlijke stoffen. Oorzaken zijn bijvoorbeeld; eten in en vuile ruimte of eten met vuile handen. Ook
sigaretten draaien, snoepen of medicijnen innemen dient niet te gebeuren in een vervuilde omgeving
of met vuile handen. Was daarom van te voren handen en eventueel gezicht, of nuttig voedsel in een
schone ruimte.
• Huid: opname door de huid:door de huid nemen we het meest vloeistoffen op, vooral oplosmiddelen.
De huid heeft een beschermlaagje dat vet is. Wanneer de huid in contact komt met een oplosmiddel
verdwijnt het laagje vet en daardoor kunnen de stoffen door de poriën in het bloed komen. Een
voorbeeld hiervan is benzeen: dit zit in benzine en kan jaren later kanker veroorzaken. Was daarom
het lichaam nooit met wasbenzine. Besmetting door de huid gaat evenwel nog sneller bij een open
wond: zelfs door het kleinste open wondje kunnen gevaarlijke stoffen direct in het bloed komen.
Daarom dient elke wond direct schoongemaakt te worden. Besmetting via de slijmvliezen gaat ook
sneller. Slijmvliezen die dun en vochtig zijn, hebben we bij de ogen, de mond, de neus en de
geslachtsdelen. Kom dus niet aan deze lichaamsdelen met vuile handen (uitwrijven van de ogen of
toiletbezoek). Met het dragen van goede handschoenen voorkomt u contact met een giftige stof.
• Ademhalingsorganen (longen): opname door de ademhalingsorganen: via deze organen kunnen we
stof, gas, nevel en damp binnen krijgen. Sommige stoffen brengen direct schade aan de longen en de
luchtpijp (bijvoorbeeld zoutzuur). Andere stoffen werken pas na veel langere tijd (bijvoorbeeld asbest).
De mens beschermt zichzelf tegen het inademen van gevaarlijke stoffen. De neushaartjes filteren de
grootste deeltjes, de iets kleinere deeltjes blijven plakken aan het slijm in de luchtpijp en de nog
kleinere deeltjes blijven steken aan de ingang van de longblaasjes. De allerkleinste deeltjes kunnen
zelfs tot in de longblaasjes doordringen.
Inleiding gevaarlijke stoffen
Gevaarlijke stoffen komen in verschillende vormen voor en we kunnen ze op verschillende manieren in ons
lichaam opnemen.
Giftige vloeistoffen komen vaak in een huishouden voor; denk bijvoorbeeld aan de schoonmaakmiddelen en
aan alcohol. Belangrijk is dat deze stoffen op een voor kleine kinderen onbereikbare plaats worden
opgeborgen. Lichamelijk contact met de stoffen moet vermeden worden. Het contact via de mond is
levensgevaarlijk en ook het contact via de huid kan gevaarlijk zijn.
Giftige vaste stoffen geven in het algemeen de minste problemen. Ze worden pas gevaarlijk als ze oplossen in
een vloeistof, smelten, verbranden of op een andere manier in de menselijke inademingslucht terechtkomen.
Een voorbeeld is asbest, dat zeer gevaarlijk wordt als het zich verspreidt en kan worden ingeademd.
Giftige stoffen:
• Gas: bijvoorbeeld koolmonoxide
• Damp: bijvoorbeeld kwik, benzine
• Vloeistof: bijvoorbeeld spiritus, Javel, alcohol
• Vaste stof: bijvoorbeeld asbest. Wanneer ze verbranden, verpulfert worden,… zijn ze gevaarlijk
• Nevel: kleine druppeltjes vloeistof die in de lucht zweven, aerosol aperaten
• Stof: kleine vaste deeltjes die in de lucht zweven
• Straling: radioactieve, röntgenfoto’s
Opnamemogelijheden:
• Spijsverteringsorganen (mond): Opname door de spijsverteringsorganen: opname van vloeibare en
vaste giftige stoffen vindt meestal plaast via de mond. Het kan gebeuren dat voedsel besmet is met
gevaarlijke stoffen. Oorzaken zijn bijvoorbeeld; eten in en vuile ruimte of eten met vuile handen. Ook
sigaretten draaien, snoepen of medicijnen innemen dient niet te gebeuren in een vervuilde omgeving
of met vuile handen. Was daarom van te voren handen en eventueel gezicht, of nuttig voedsel in een
schone ruimte.
• Huid: opname door de huid:door de huid nemen we het meest vloeistoffen op, vooral oplosmiddelen.
De huid heeft een beschermlaagje dat vet is. Wanneer de huid in contact komt met een oplosmiddel
verdwijnt het laagje vet en daardoor kunnen de stoffen door de poriën in het bloed komen. Een
voorbeeld hiervan is benzeen: dit zit in benzine en kan jaren later kanker veroorzaken. Was daarom
het lichaam nooit met wasbenzine. Besmetting door de huid gaat evenwel nog sneller bij een open
wond: zelfs door het kleinste open wondje kunnen gevaarlijke stoffen direct in het bloed komen.
Daarom dient elke wond direct schoongemaakt te worden. Besmetting via de slijmvliezen gaat ook
sneller. Slijmvliezen die dun en vochtig zijn, hebben we bij de ogen, de mond, de neus en de
geslachtsdelen. Kom dus niet aan deze lichaamsdelen met vuile handen (uitwrijven van de ogen of
toiletbezoek). Met het dragen van goede handschoenen voorkomt u contact met een giftige stof.
• Ademhalingsorganen (longen): opname door de ademhalingsorganen: via deze organen kunnen we
stof, gas, nevel en damp binnen krijgen. Sommige stoffen brengen direct schade aan de longen en de
luchtpijp (bijvoorbeeld zoutzuur). Andere stoffen werken pas na veel langere tijd (bijvoorbeeld asbest).
De mens beschermt zichzelf tegen het inademen van gevaarlijke stoffen. De neushaartjes filteren de
grootste deeltjes, de iets kleinere deeltjes blijven plakken aan het slijm in de luchtpijp en de nog
kleinere deeltjes blijven steken aan de ingang van de longblaasjes. De allerkleinste deeltjes kunnen
zelfs tot in de longblaasjes doordringen.
