CRIMINOLOGISCHE PSYCHOLOGIE
Wat moet je kennen?
- Colleges
- Artikelen (Engels/Nederlands)
- Video’s, filmpjes, workshops
- Onderzoek
à Kijk toledo voor artikels, presentaties...
Examen
- meerkeuzevragen
- 1 open vraag
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
Experimenteel onderzoek
- Onafhankelijke variabele : dat wat je manipuleert
- Afhankelijke variabele : dat wat je onderzoekt en beïnvloedt wordt door de onafhankelijke variabele
GESCHIEDENIS VAN DE CRIMINOLOGISCHE CRIMINOLOGIE
Er is niet 1 duidelijke geschiedenis van deze tak!
• Vaak begonnen als de psychologie van verklaringen ( Psychology of Testimony)`
• Grieken in 5de E voor Christus hadden ook eigen mening: getuigen verklaringen kunnen soms fout gaan,
omdat men express een fout wil maken of omdat het geheugen niet perfect is.
• Hans Gross (Oosterijks jurist) : psychologie van ooggetuigenverklaringen
• Munsterberg (Amerikaanse psycholoog): Belangrijkste werk psychologie. Beschrijft hoe makkelijk
getuigenverklaringen beïvloedt kunnen worden. à Veel kritiek op door simplistische weergave.
• Stern (Duitste Psycholoog): “Drama/reality experiment” : Studenten deelgenoot maken van
experimenten.
o Zulke experimenten ook uitgevoerd door Duitse criminoloog Von Listzt
o Stern’s werk was vaak experimenteel en actueel.
o Joods en door oorlogen dus moeilijkheden met het verder lesgeven
§ Lange tijd stilte rond psychologie. Rond 1970-1980 weer toename.
• Binet (Franse psycholoog): Gelinkt aan het werk van Stern, makkelijke beïvloeding
• Eysenck (Brits psycholoog) : crime and personality
• Cleckley: Psychopathie à Nu Robbert Hare de bekendste
`
CENTRAL PARK JOGGERS ZAAK
à Verfilming: “When they see us”
• April 19; 1989
• Trisha Meili
• Aanranding verkrachting
• Urenlange verhoring van kinderen zonder ouders. Door subjectieve beïnvloeding legden de jongens
onjuiste bekentenissen af. DNA van de juiste dader werd gevonden op de vrouw maar dit werd jarenlang
achtergehouden. Matias Reyes, de echte dader heeft uiteindelijk bekend (zijn DNA)
STEFAN KISZKO
• Oktober 5, 1975
• Verdacht voor moord op Lesley Molseed
1
, • Aanrading en moord
• Geen idee wie de moord zou hebben gepleegd. Stefen was een gekke jongen dus hij werd opgepakt. Hij
werd urenlang ondervraagd en wou zijn moeder zien. Hij kreeg zijn moeder pas te zien als hij zou
bekennen en dit deed hij dan ook maar. à Bekenning na suggestieve ondervraging
• 1992 Vrijgesproken
• Stierf in 1993: depressie door onschuldige zitting in de gevangenis
INNOCENCE PROJECT
HOOFDSTUK 2: ONDERZOEK IN DE CRIMINOLOGISCHE
PSYCHOLOGIE (OPEN VRAAG EXAMEN)
In de rechtbank komen vaak psychologen aan bod, zij moeten oordelen over iemand (terugval, gevaarlijkheid,
persoonlijkheid slachtoffer). Ze gebruiken hiervoor testen. à Hoe valide zijn deze testen, meten ze wat ze
moeten meten?
• Een groot deel van deze testen zijn niet valide. Dit omdat er heel veel geld te verdienen is met deze te
maken en toe te passen.
• Wetenschappelijk gefundeerd? : Dit weet je door te kijken naar de onderzoeken die erover zijn gedaan.
• Law & Human behavior (Bradley D. Mcauliff)
• Meerderheid van de onderzoeken worden gemaakt in de Westerse landen met blanke mensen en dit
wordt dan gegeneraliseerd tot de hele wereld. Dit is niet juist aangezien de mensen in Afrika in heel
andere omstandigheden leven en dus ook andere denk -en handelingsprocessen zullen hebben.
ONDERZOEK IN DE PSYCHOLOGISCHE CRIMINOLOGIE
CEES B.
Men mag nooit de volledige achternaam gebruiken. Hij was betrokken bij de grootste rechterlijke dwaling in
Nederland.
Jongen en meisje in park aan het spelen, ze werden misbruikt en meisje werd om het leven gebracht. Cees B. werd
gearresteerd omdat hij op dat moment in de buurt en stond al bekend als pedofiel. Hij zei dat hij er niks mee te
maken had maar werd heeeeeeel lang ondervraagd. Na een hele lange tijd bekende hij deze daden. Hij ging
hiervoor naar de gevangenis. Op plaats delict werd DNA gevonden van een onbekende man, maar deden hier niks
mee omdat er iemand bekend had. Tot er jaren later een man naar de politie kwam en de onschuld van Cees B
kwam vertellen en zichzelf aangaf.
VALSE BEKENTENISSEN
Kijken naar mensen die minder goed slapen (slaapdeprivatie) à Mensen die minder slapen zullen eerder vals
bekennen.
Onderzoek:
1. Proefpersonen
2. Slaap/geen slaap
3. Valse bekentenis: ja/nee
vb. onderzoek met de entertoets
1. Manipulatie: slap
2. Meting: Valse bekentenissen
2
,WAAROM IS ONDERZOEKSMETHODOLOGIE OOK INTERESSANT?
Bryan onecink
à Als je een bord hebt met tekeningetjes in zullen kinderen beter eten, dan met een leeg bord.
Tim van der zee
à Ging kijken naar het onderzoek van Bryan. Vond dat dit niet oke was. Er werden vaak dezelfde proefpersonen
gebruikt, er zaten heel veel fouten in het statistisch onderzoek.
Sternberg
à Meerderheid van de referenties verwijzen naar zichzelf. Is niet goed.
REPLICATIECRISIS IN DE PSYCHOLOGIE
= Gaat over het feit dat het merendeel van studies die gepubliceerd zijn niet repliceerbaar zijn. Als je ze nog eens
zou doen zou je een andere uitkomst bekomen.
Totstandkoming (Ionnadis)
Het merendeel dat gepubliceerd is is waarschijnlijk fout. De uitkomst is een false positive.
We hebben de neiging enkel bevindingen te publiceren waarvan we weten dat ze effect hebben.
Feeling the future (Bem)
Vond in 9 studies dat mensen in de toekomst kunnen kijken, paranormale gaven hebben.
Hij liet proefpersonen voor pcscherm zitten en liet ze kijken naar 2 afgedekte plaatjes. 1 plaatje was een porno
gerelateerd plaatje, het ander was meer neutraal. Proefpersoon moest raden waar achter het porno plaatje zat.
Nomaal zouden de kansen ½ zijn. Hij vond dat mensen meer dan ½ % juist hadden waar het plaatje zat. Andere
onderzoekers hebben het geprobeert te repliceren maar niemand is hier nog in geslaagd. Blijkt dat hij meer dan
30 experimenten heeft gedaan maar deze had hij niet vermeld aangezien hij daar niks meer bij gevonden had.
Diedrick Stapel
Deed onderzoek naar dat hij zag dat als je in een buurt woonde waar er veel graffiti was dat daar de kans op
discriminatie groter was dan in een nette buurt.
= Grote oplichter
Deed alsof hij onderzoek deed op een basisschool, deed alsof hij er was geweest en ging gewoon nummertjes
invullen tot hij vond dat hij wel een mooi resultaat had. Hij had dus geen onderzoek gedaan en alles verzonnnen.
Zijn artikelen werden gepubliceerd en niemand had door dat er iets niet klopte.
Open Science collaboration
100 studies opnieuw gedaan die al eerder gepubliceerd waren, maar ze vonden maar hetzelfde effect in 36% van
hun studies. Het grootste deel van hun replicaties faalde dus.
Crisis of replication is een soort revolutie, het heeft ons gedwongen onze methoden aan te passen.
FALSE-POSITIVE PSYCHOLOGY
Simmons, Nelson & Simmonsohn
Probeerden ondervindingen onderuit te halen.
Hadden een dataset en gingen kijken of ze een effect konden vinden. Ze vonden dat ze als onderzoeker zoveel
analyses op die dataset konden doen dat ze altijd wel iets konden vinden. Het is niet de bedoeling dat je altijd een
effect kunt vinden.
à Toont aan dat we heel veel vrijheid hebben op de manier waarmee we omgaan met ons onderzoek en dit is
dus niet altijd positief.
3
, ONDERZOEK VERBETEREN
Problemen: (kijk ppt)
Selective reporting: je hebt onderzoek gedaan maar beschrijft enkel wat je gevonden hebt
HARKing:
Cherry Picking: Je kiest zelf wat relevant is en laat de rest weg
Date peeking: “
Hoe beter de methodologie, hoe groter de kans op publicatie.
SOORTEN ONDERZOEK
Psychologisch onderzoek is zowel kwantitatief als kwalitatief.
1. Kwantitatief onderzoek
= onderzoek waarbij je een hoeveelheid kan aangeven.
= experimenteel, survey (vragen stellen)
2. Kwalitatief onderzoek
= interview, focusgroepen
Experimenteel onderzoek
Grotere kans op valse bekentenis wanneer men cannabis rookt?
• proefpersonen weten niet wat ze krijgen
• mensen die cannabis kregen zijn eerder geneigd tot een valse bekentenis
Survey
Als je een superemotionele getuige ziet in rechtbank, hoe geloofwaardig vinden jullie dat?
• Hoe meer emoties hoe geloofwaardiger
Interview
Interview met mensen in gevang die eruit kwamen over hun verwachtingen wat er gaat gebeuren als ze erin of
eruit komen? = meningen
ONDERZOEK DOEN: KIJK SCHEMA OP PPT
HYPOTHESEN MAKEN
Betrouwbaar
Als je iets opnieuw doet zou het resultaat zo goed als hetzelfde moeten zijn.
Validiteit
Je test meet wat het beoogt te meten.
(kijk schema ppt)
Meetschalen
vb. crimineel gedrag
• aantal veroordelingen
• ...
1) Nominale schaal
4
Wat moet je kennen?
- Colleges
- Artikelen (Engels/Nederlands)
- Video’s, filmpjes, workshops
- Onderzoek
à Kijk toledo voor artikels, presentaties...
Examen
- meerkeuzevragen
- 1 open vraag
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
Experimenteel onderzoek
- Onafhankelijke variabele : dat wat je manipuleert
- Afhankelijke variabele : dat wat je onderzoekt en beïnvloedt wordt door de onafhankelijke variabele
GESCHIEDENIS VAN DE CRIMINOLOGISCHE CRIMINOLOGIE
Er is niet 1 duidelijke geschiedenis van deze tak!
• Vaak begonnen als de psychologie van verklaringen ( Psychology of Testimony)`
• Grieken in 5de E voor Christus hadden ook eigen mening: getuigen verklaringen kunnen soms fout gaan,
omdat men express een fout wil maken of omdat het geheugen niet perfect is.
• Hans Gross (Oosterijks jurist) : psychologie van ooggetuigenverklaringen
• Munsterberg (Amerikaanse psycholoog): Belangrijkste werk psychologie. Beschrijft hoe makkelijk
getuigenverklaringen beïvloedt kunnen worden. à Veel kritiek op door simplistische weergave.
• Stern (Duitste Psycholoog): “Drama/reality experiment” : Studenten deelgenoot maken van
experimenten.
o Zulke experimenten ook uitgevoerd door Duitse criminoloog Von Listzt
o Stern’s werk was vaak experimenteel en actueel.
o Joods en door oorlogen dus moeilijkheden met het verder lesgeven
§ Lange tijd stilte rond psychologie. Rond 1970-1980 weer toename.
• Binet (Franse psycholoog): Gelinkt aan het werk van Stern, makkelijke beïvloeding
• Eysenck (Brits psycholoog) : crime and personality
• Cleckley: Psychopathie à Nu Robbert Hare de bekendste
`
CENTRAL PARK JOGGERS ZAAK
à Verfilming: “When they see us”
• April 19; 1989
• Trisha Meili
• Aanranding verkrachting
• Urenlange verhoring van kinderen zonder ouders. Door subjectieve beïnvloeding legden de jongens
onjuiste bekentenissen af. DNA van de juiste dader werd gevonden op de vrouw maar dit werd jarenlang
achtergehouden. Matias Reyes, de echte dader heeft uiteindelijk bekend (zijn DNA)
STEFAN KISZKO
• Oktober 5, 1975
• Verdacht voor moord op Lesley Molseed
1
, • Aanrading en moord
• Geen idee wie de moord zou hebben gepleegd. Stefen was een gekke jongen dus hij werd opgepakt. Hij
werd urenlang ondervraagd en wou zijn moeder zien. Hij kreeg zijn moeder pas te zien als hij zou
bekennen en dit deed hij dan ook maar. à Bekenning na suggestieve ondervraging
• 1992 Vrijgesproken
• Stierf in 1993: depressie door onschuldige zitting in de gevangenis
INNOCENCE PROJECT
HOOFDSTUK 2: ONDERZOEK IN DE CRIMINOLOGISCHE
PSYCHOLOGIE (OPEN VRAAG EXAMEN)
In de rechtbank komen vaak psychologen aan bod, zij moeten oordelen over iemand (terugval, gevaarlijkheid,
persoonlijkheid slachtoffer). Ze gebruiken hiervoor testen. à Hoe valide zijn deze testen, meten ze wat ze
moeten meten?
• Een groot deel van deze testen zijn niet valide. Dit omdat er heel veel geld te verdienen is met deze te
maken en toe te passen.
• Wetenschappelijk gefundeerd? : Dit weet je door te kijken naar de onderzoeken die erover zijn gedaan.
• Law & Human behavior (Bradley D. Mcauliff)
• Meerderheid van de onderzoeken worden gemaakt in de Westerse landen met blanke mensen en dit
wordt dan gegeneraliseerd tot de hele wereld. Dit is niet juist aangezien de mensen in Afrika in heel
andere omstandigheden leven en dus ook andere denk -en handelingsprocessen zullen hebben.
ONDERZOEK IN DE PSYCHOLOGISCHE CRIMINOLOGIE
CEES B.
Men mag nooit de volledige achternaam gebruiken. Hij was betrokken bij de grootste rechterlijke dwaling in
Nederland.
Jongen en meisje in park aan het spelen, ze werden misbruikt en meisje werd om het leven gebracht. Cees B. werd
gearresteerd omdat hij op dat moment in de buurt en stond al bekend als pedofiel. Hij zei dat hij er niks mee te
maken had maar werd heeeeeeel lang ondervraagd. Na een hele lange tijd bekende hij deze daden. Hij ging
hiervoor naar de gevangenis. Op plaats delict werd DNA gevonden van een onbekende man, maar deden hier niks
mee omdat er iemand bekend had. Tot er jaren later een man naar de politie kwam en de onschuld van Cees B
kwam vertellen en zichzelf aangaf.
VALSE BEKENTENISSEN
Kijken naar mensen die minder goed slapen (slaapdeprivatie) à Mensen die minder slapen zullen eerder vals
bekennen.
Onderzoek:
1. Proefpersonen
2. Slaap/geen slaap
3. Valse bekentenis: ja/nee
vb. onderzoek met de entertoets
1. Manipulatie: slap
2. Meting: Valse bekentenissen
2
,WAAROM IS ONDERZOEKSMETHODOLOGIE OOK INTERESSANT?
Bryan onecink
à Als je een bord hebt met tekeningetjes in zullen kinderen beter eten, dan met een leeg bord.
Tim van der zee
à Ging kijken naar het onderzoek van Bryan. Vond dat dit niet oke was. Er werden vaak dezelfde proefpersonen
gebruikt, er zaten heel veel fouten in het statistisch onderzoek.
Sternberg
à Meerderheid van de referenties verwijzen naar zichzelf. Is niet goed.
REPLICATIECRISIS IN DE PSYCHOLOGIE
= Gaat over het feit dat het merendeel van studies die gepubliceerd zijn niet repliceerbaar zijn. Als je ze nog eens
zou doen zou je een andere uitkomst bekomen.
Totstandkoming (Ionnadis)
Het merendeel dat gepubliceerd is is waarschijnlijk fout. De uitkomst is een false positive.
We hebben de neiging enkel bevindingen te publiceren waarvan we weten dat ze effect hebben.
Feeling the future (Bem)
Vond in 9 studies dat mensen in de toekomst kunnen kijken, paranormale gaven hebben.
Hij liet proefpersonen voor pcscherm zitten en liet ze kijken naar 2 afgedekte plaatjes. 1 plaatje was een porno
gerelateerd plaatje, het ander was meer neutraal. Proefpersoon moest raden waar achter het porno plaatje zat.
Nomaal zouden de kansen ½ zijn. Hij vond dat mensen meer dan ½ % juist hadden waar het plaatje zat. Andere
onderzoekers hebben het geprobeert te repliceren maar niemand is hier nog in geslaagd. Blijkt dat hij meer dan
30 experimenten heeft gedaan maar deze had hij niet vermeld aangezien hij daar niks meer bij gevonden had.
Diedrick Stapel
Deed onderzoek naar dat hij zag dat als je in een buurt woonde waar er veel graffiti was dat daar de kans op
discriminatie groter was dan in een nette buurt.
= Grote oplichter
Deed alsof hij onderzoek deed op een basisschool, deed alsof hij er was geweest en ging gewoon nummertjes
invullen tot hij vond dat hij wel een mooi resultaat had. Hij had dus geen onderzoek gedaan en alles verzonnnen.
Zijn artikelen werden gepubliceerd en niemand had door dat er iets niet klopte.
Open Science collaboration
100 studies opnieuw gedaan die al eerder gepubliceerd waren, maar ze vonden maar hetzelfde effect in 36% van
hun studies. Het grootste deel van hun replicaties faalde dus.
Crisis of replication is een soort revolutie, het heeft ons gedwongen onze methoden aan te passen.
FALSE-POSITIVE PSYCHOLOGY
Simmons, Nelson & Simmonsohn
Probeerden ondervindingen onderuit te halen.
Hadden een dataset en gingen kijken of ze een effect konden vinden. Ze vonden dat ze als onderzoeker zoveel
analyses op die dataset konden doen dat ze altijd wel iets konden vinden. Het is niet de bedoeling dat je altijd een
effect kunt vinden.
à Toont aan dat we heel veel vrijheid hebben op de manier waarmee we omgaan met ons onderzoek en dit is
dus niet altijd positief.
3
, ONDERZOEK VERBETEREN
Problemen: (kijk ppt)
Selective reporting: je hebt onderzoek gedaan maar beschrijft enkel wat je gevonden hebt
HARKing:
Cherry Picking: Je kiest zelf wat relevant is en laat de rest weg
Date peeking: “
Hoe beter de methodologie, hoe groter de kans op publicatie.
SOORTEN ONDERZOEK
Psychologisch onderzoek is zowel kwantitatief als kwalitatief.
1. Kwantitatief onderzoek
= onderzoek waarbij je een hoeveelheid kan aangeven.
= experimenteel, survey (vragen stellen)
2. Kwalitatief onderzoek
= interview, focusgroepen
Experimenteel onderzoek
Grotere kans op valse bekentenis wanneer men cannabis rookt?
• proefpersonen weten niet wat ze krijgen
• mensen die cannabis kregen zijn eerder geneigd tot een valse bekentenis
Survey
Als je een superemotionele getuige ziet in rechtbank, hoe geloofwaardig vinden jullie dat?
• Hoe meer emoties hoe geloofwaardiger
Interview
Interview met mensen in gevang die eruit kwamen over hun verwachtingen wat er gaat gebeuren als ze erin of
eruit komen? = meningen
ONDERZOEK DOEN: KIJK SCHEMA OP PPT
HYPOTHESEN MAKEN
Betrouwbaar
Als je iets opnieuw doet zou het resultaat zo goed als hetzelfde moeten zijn.
Validiteit
Je test meet wat het beoogt te meten.
(kijk schema ppt)
Meetschalen
vb. crimineel gedrag
• aantal veroordelingen
• ...
1) Nominale schaal
4
