Samenvatting tijdvak 9 geschiedenis

Tijdvak 9
De eerste wereldoorlog

Oorzaken:
 Groeiend nationalisme en militairisme
 Frankrijk wilde revanche (na verlies van Frans/Duitse oorlog)
 Modern imperialisme  strijd om koloniën in Azië en Afrika
 Duitse Weltpolitik  Duitsland moet een rol gaan spelen in de wereld, dat zorgt
voor spanningen
 Wapenwedloop (wie had de grootse oorlogsvloten en het grootste leger)
 Bondgenootschappen (centralen tegen geallieerden)

1914: WO1 breekt uit

Aanleiding WO1  moord op Frans Ferdinand
 Oostrijks-Hongaarse kroonprins Frans Ferdinand vermoord door Servische Nationalist
(Gravrilo Princip)
 Serviërs worden gesteund door Rusland (bondgenootschap)
 Oostrijk verklaart Servië de oorlog, dus ook aan Rusland want die steunen Servië
 Duitsland is bondgenootschap met Oostenrijk dus zij doen ook automatisch mee
Gevolg: kettingreactie van oorlogsverklaringen

Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Turkije
Geallieerden: Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland en later ook de VS

1914: moord op Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand
1914: kettingreacties van oorlogsverklaringen
1917: VS sluit zich aan bij de geallieerden  duikbotenoorlog
1917: Russische revolutie, Rusland sluit vrede met Duitsland
1918: wapenstilstand
1919: Verdrag van Versailles

4 jaar lange loopgravenoorlog
 Aanvallen mislukten door massaal geweervuur, machinegeweren en artillerie
 Geen doorbraken met nieuwe wapens
- Gifgas
- Duikboten
- Machinegeweren
- Tanks
- Vliegtuigen
 Hel voor soldaten

11 november 1918: Duitsland geeft zich over
Redenen:
 VS ging meevechten vanaf 1917

,  Geallieerde zeeblokkade zorgt voor voedselschaarste
 Duitse soldaten en arbeiders beseffen dat ze de oorlog niet kunnen winnen 
Wilhelm II treedt af

Verdrag van Versailles: Duitsland kreeg de schuld
Gevolgen:
 Herstelbetalingen
 Elzas afstaan
 Kleiner leger
 Kolonies kwijt
 Lange termijn gevolgen  opkomst Hitler + WO2



De Sovjet-Unie

Begin 20e eeuw Rusland geregeerd door Tsaar Nicolaas II
Alleenheerser:
 Enorm rijkdom
 Regeerde met harde hand
 Wilde geen kritiek
 Onderdrukte het volk

1905: stond hij Doema wel toe
Doema: parlement in Rusland, maar Tsaar weigerde toch alles

Hoofdoorzaak: Russische volk is klaar met Tsaar Nicolaas II
 Vertrouwen is weg
 Hield democratisering tegen
 Deed niets aan armoede
 Kreeg de schuld van rampzalig verlopende WO1

1917: Russische volk komt in opstand tegen Tsaar Nicolaas II
= Russische revolutie  Februarirevolutie en Oktoberrevolutie

Februarirevolutie
Februari 1917: hongeroproer in Sint-Petersburg
Soldaten van Tsaar kiezen kant van de demonstranten
 Soldaten aan het front komen in opstand
 Oprichting Sovjet-raden vanwege ontevredenheid (vergaderingen van soldaten en
arbeiders, luisteren niet meer naar Tsaar en gaan zelf besturen)
Gevolg:
 Tsaar Nicolaas II treedt af

Oktoberrevolutie
24 oktober 1917: bestorming van winterpaleis  voorlopige regering geeft zich over
 Communisten (bolsjewieken) grijpen hiermee de macht onder leiding van Stalin