Bedrijfseconomie SE3
Hoofdstuk 32 Kosten en resultaten bij dienstverlening
§1 Bij kostenberekeningen gaat het over de manier van toerekenen van de kosten aan
producten. De voorcalculatie is een schatting van de verwachte of begrote kosten. Bij
een nacalculatie bereken je de werkelijke kosten van productie. De standaardkosten
zijn de kosten die de onderneming noodzakelijkerwijs moet maken als de productie
onder normale omstandigheden plaatsvindt. De standaardkostprijs is de som van de
toegestane of standaardkosten per product.
Twee manieren om kostprijs te berekenen:
- Delingscalculatie
- Berekening met een opslagpercentage
Kostprijs = (totale constante standaardkosten / normale productie) + (totale variabele
standaardkosten / begrote productie)
kostprijs = (C / N) + (V / B)
Een kostprijs per uur op basis van constante en variabele kosten kunnen we ook via een
machine-uurtarief berekenen. Het machine-uurtarief berekenen we ook als C/N + V/B.
Je kunt de constante kosten per product ook berekenen als een percentage van de
variabele kosten per product. Om de toegestane totale kosten te berekenen leg je een
opslag voor dekking van de constante kosten op de variabele kosten.
§2 Bij variabele kosten kunnen zich efficiencyresultaten en prijsresultaten voordoen.
Een efficiencyresultaat komt voor als er meer of minder van een productiemiddel
wordt verbruikt dan toegestaan. Een prijsresultaat ontstaat als de werkelijke prijs
afwijkt van de toegestane prijs.
Prijsresultaten en efficiencyresultaten samen noemen we het budgetresultaat op
variabele kosten.
De formule van het efficiencyresultaat= (sh-wh) x sp
sh = de standaard- of toegestane hoeveelheid
wh = de werkelijke hoeveelheid
sp = de standaard- of toegestane prijs
Is sh > wh, dan is er voordelig resultaat.
Is sh < wh, dan is er nadelig resultaat.
§3 De formule van prijsresultaten = (sp – wp) x wh
sp = toegestane prijs
wp = werkelijke prijs
wh = werkelijke hoeveelheid
sp > wp, dan is er een voordelig resultaat.
sp < wp, dan is er een nadelig resultaat.
Een budget geeft aan welk bedrag mag worden besteed aan een bepaalde zaak;
toegestane hoeveelheid. Het budgetresultaat is het verschil tussen de toegestane kosten
en de werkelijke kosten.
§4 Ook op constante kosten kunnen we resultaten berekenen. Het bezettingsresultaat
geeft aan in welke mate de constante kosten worden gedekt (terugverdiend).
Formule bezettingsresultaat: (B – N) x (C/N)
, - Bij onderbezetting B < N is er een nadelig bezettingsresultaat.
- Bij overbezetting B > N is er een voordelig bezettingsresultaat.
Ook op constante kosten kan een efficiencyresultaat voorkomen (als er bijvoorbeeld
meer machine-uren worden gebruikt dan toegestaan). Je gebruikt gewoon de formule
(sh – wh) x sp
Het prijsresultaat op constante kosten berekenen we als: toegestane constante kosten bij
de normale productie en/of afzet verminderd met de werkelijke constante kosten.
Hoofdstuk 23 Absorption costing
§1 Bij absorption costing verwerken we zowel de constante als variabele kosten in de
kostprijs. Als we de kostprijs verhogen met een bedrag voor de gewenste verkoopwinst
per product, berekenen we de verkoopprijs. Dit is exclusief omzetbelasting.
Kostprijs = ( variabele + constante kosten ) / tijd
Verkoopprijs = kostprijs + winstopslag
Consumentenprijs = verkoopprijs + omzetbelasting
§2 Bij het berekenen van het voorcalculatorisch bedrijfsresultaat maakt een
onderneming voordat een bepaalde periode begint een schatting van de verwachte of
begrote winst. Berekening = begrote verkoopresultaat + verwacht budgetresultaat.
Ook: verwachte opbrengsten – verwachte kosten.
Het verkoopresultaat is het verschil tussen de verkoopprijs en de kostprijs.
Berekening verkoopresultaat = verwachte afzet x (verkoopprijs exclusief
omzetbelasting – kostprijs)
§3 Het gerealiseerde verkoopresultaat kunnen we berekenen door de werkelijke afzet
x verkoopprijs – werkelijke afzet x kostprijs. Dit kan ook sneller: afzet x
(verkoopprijs – kostprijs).
Het gerealiseerde budgetresultaat berekenen we door werkelijke afzet x kostprijs –
werkelijke kosten afzet.
Het nacalculatorische of gerealiseerde bedrijfsresultaat berekenen we als
verkoopresultaat + budgetresultaat. Of als totale opbrengsten – totale kosten.
Hoofdstuk 34 Direct costing
§1 In de kostprijs volgens de variabele kostencalculatie nemen we alleen de variabele
kosten op. De constante kosten worden dus niet meegerekend.
Berekening begroot bedrijfsresultaat:
Begrote verkoopprijs per product $
Toegestane variabele kosten per product $ -
= dekkingsbijdrage per product
Totale dekkingsbijdrage :
Begrote afzet x dekkingsbijdrage per product $
Totale toegestane constante kosten $ -
= Begroot bedrijfsresultaat
In plaats van de term dekkingsbijdrage kun je ook het begrip contributiemarge
tegenkomen.
Hoofdstuk 32 Kosten en resultaten bij dienstverlening
§1 Bij kostenberekeningen gaat het over de manier van toerekenen van de kosten aan
producten. De voorcalculatie is een schatting van de verwachte of begrote kosten. Bij
een nacalculatie bereken je de werkelijke kosten van productie. De standaardkosten
zijn de kosten die de onderneming noodzakelijkerwijs moet maken als de productie
onder normale omstandigheden plaatsvindt. De standaardkostprijs is de som van de
toegestane of standaardkosten per product.
Twee manieren om kostprijs te berekenen:
- Delingscalculatie
- Berekening met een opslagpercentage
Kostprijs = (totale constante standaardkosten / normale productie) + (totale variabele
standaardkosten / begrote productie)
kostprijs = (C / N) + (V / B)
Een kostprijs per uur op basis van constante en variabele kosten kunnen we ook via een
machine-uurtarief berekenen. Het machine-uurtarief berekenen we ook als C/N + V/B.
Je kunt de constante kosten per product ook berekenen als een percentage van de
variabele kosten per product. Om de toegestane totale kosten te berekenen leg je een
opslag voor dekking van de constante kosten op de variabele kosten.
§2 Bij variabele kosten kunnen zich efficiencyresultaten en prijsresultaten voordoen.
Een efficiencyresultaat komt voor als er meer of minder van een productiemiddel
wordt verbruikt dan toegestaan. Een prijsresultaat ontstaat als de werkelijke prijs
afwijkt van de toegestane prijs.
Prijsresultaten en efficiencyresultaten samen noemen we het budgetresultaat op
variabele kosten.
De formule van het efficiencyresultaat= (sh-wh) x sp
sh = de standaard- of toegestane hoeveelheid
wh = de werkelijke hoeveelheid
sp = de standaard- of toegestane prijs
Is sh > wh, dan is er voordelig resultaat.
Is sh < wh, dan is er nadelig resultaat.
§3 De formule van prijsresultaten = (sp – wp) x wh
sp = toegestane prijs
wp = werkelijke prijs
wh = werkelijke hoeveelheid
sp > wp, dan is er een voordelig resultaat.
sp < wp, dan is er een nadelig resultaat.
Een budget geeft aan welk bedrag mag worden besteed aan een bepaalde zaak;
toegestane hoeveelheid. Het budgetresultaat is het verschil tussen de toegestane kosten
en de werkelijke kosten.
§4 Ook op constante kosten kunnen we resultaten berekenen. Het bezettingsresultaat
geeft aan in welke mate de constante kosten worden gedekt (terugverdiend).
Formule bezettingsresultaat: (B – N) x (C/N)
, - Bij onderbezetting B < N is er een nadelig bezettingsresultaat.
- Bij overbezetting B > N is er een voordelig bezettingsresultaat.
Ook op constante kosten kan een efficiencyresultaat voorkomen (als er bijvoorbeeld
meer machine-uren worden gebruikt dan toegestaan). Je gebruikt gewoon de formule
(sh – wh) x sp
Het prijsresultaat op constante kosten berekenen we als: toegestane constante kosten bij
de normale productie en/of afzet verminderd met de werkelijke constante kosten.
Hoofdstuk 23 Absorption costing
§1 Bij absorption costing verwerken we zowel de constante als variabele kosten in de
kostprijs. Als we de kostprijs verhogen met een bedrag voor de gewenste verkoopwinst
per product, berekenen we de verkoopprijs. Dit is exclusief omzetbelasting.
Kostprijs = ( variabele + constante kosten ) / tijd
Verkoopprijs = kostprijs + winstopslag
Consumentenprijs = verkoopprijs + omzetbelasting
§2 Bij het berekenen van het voorcalculatorisch bedrijfsresultaat maakt een
onderneming voordat een bepaalde periode begint een schatting van de verwachte of
begrote winst. Berekening = begrote verkoopresultaat + verwacht budgetresultaat.
Ook: verwachte opbrengsten – verwachte kosten.
Het verkoopresultaat is het verschil tussen de verkoopprijs en de kostprijs.
Berekening verkoopresultaat = verwachte afzet x (verkoopprijs exclusief
omzetbelasting – kostprijs)
§3 Het gerealiseerde verkoopresultaat kunnen we berekenen door de werkelijke afzet
x verkoopprijs – werkelijke afzet x kostprijs. Dit kan ook sneller: afzet x
(verkoopprijs – kostprijs).
Het gerealiseerde budgetresultaat berekenen we door werkelijke afzet x kostprijs –
werkelijke kosten afzet.
Het nacalculatorische of gerealiseerde bedrijfsresultaat berekenen we als
verkoopresultaat + budgetresultaat. Of als totale opbrengsten – totale kosten.
Hoofdstuk 34 Direct costing
§1 In de kostprijs volgens de variabele kostencalculatie nemen we alleen de variabele
kosten op. De constante kosten worden dus niet meegerekend.
Berekening begroot bedrijfsresultaat:
Begrote verkoopprijs per product $
Toegestane variabele kosten per product $ -
= dekkingsbijdrage per product
Totale dekkingsbijdrage :
Begrote afzet x dekkingsbijdrage per product $
Totale toegestane constante kosten $ -
= Begroot bedrijfsresultaat
In plaats van de term dekkingsbijdrage kun je ook het begrip contributiemarge
tegenkomen.
