Samenvatting coaching relationele ontwikkeling bachelor verpleegkunde 3e jaar

COACHING


1. INLEIDING
- Wat is de plaats van coaching in het werk van een VPK?
o Als toekomstige bachelor = samenwerken met andere verpleegkundigen en
andere disciplines  vaak nodig om met die anderen op pad te gaan in
richting van samen gekozen doel = coachende stijl aannemen kan hierbij zeker
helpend zijn.
o Coaching past perfect bij het begeleiden van ZO
o Begeleiden van studenten  misschien later mentor
o Kans is groot dat jij zelf later gecoacht zal worden door een collega of
leidinggevende die je zal stimuleren in je groeiproces

- Definiëren/beschrijven coaching
o Belangrijk om te stellen dat er verschillende soorten en vormen van coaching
bestaan
 Op vele verschillende domeinen
 Coachen kan op vlak van werk, sport, gezondheid, …
 Ook verschillende doelgroepen
 Individuele coaching: student, werknemer, ZO
 Teamcoaching: voetbalploeg, team VPK, …
 Peercoaching: collega-VPK, medestudent, …
 Ook verschillende methodieken, vaardigheden en instrumenten
o Coachen  coachend leidinggeven
 Om het maximale uit een team te halen : coachende stijl van
leidinggeven belangrijk

2. KENMERKEN VAN COACHING
2.1. COACHEN VERLOOPT VANUIT EEN GELIJKWAARDIGE POSITIE
- Coachen wordt vaak ingevuld vanuit een ‘bovenschikking’ en ‘onderschikking’  fout
- Coaching op zich betekent veleer begeleiden van individuen/team vanuit gedachte
van gelijkwaardigheid
- Ook een coachende leidinggevende beschouwt zijn medewerkers vooral als partners
die werken aan een gemeenschappelijk doel/resultaat
o Behoudt uiteraard ook een zekere gezagspositie

- Horizontale en verticale organisatiestructuren
o Horizontale organisatiestructuren (ondernemingen die coachende visie
onderschrijven neigen hier meer naar)
 Initiatief, creativiteit, ondernemingszin, zelfstandigheid,
decentralisatie
o Verticale organisatiestructuren

,  Hiërarchie (= centralisatie), meer afhankelijkheid, meer sturing met
regels, minder nadruk op nadenken en creativiteit
2.2. COACHEN IS MEER DAN EEN VAARDIGHEID
- Coachen is een stijl die iets zegt over de manier waarop je als mens in de wereld staat
 coach zorgt ervoor dat iemand zichzelf kan overstijgen, ten volle tot ontplooiing
komen
o Hiervoor wordt werkklimaat en -context gecreëerd waarbinnen individuen en
teams de mogelijkheid krijgen zichzelf te ontplooien en ontwikkelen

2.3. COACHING DOET EEN APPEL OP ‘VERANTWOORDELIJKHEID’
- Binnen het proces van coaching is het noodzakelijk dat de persoon dei gecoacht
wordt verantwoordelijkheid krijgt en opneemt. Dit betekent twee zaken:
o De gecoachte persoon kan keuzes maken en zichzelf dus sturen
o De coach geeft de grenzen of het kader aan waarbinnen die keuzes kunnen
gemaakt worden

2.4. GEEN COACHING ZONDER ZELFSTURING
- Coaching en zelfsturing gaan hand in hand. Betekent twee zaken:
o Een coach moet in staat zijn om zichzelf te sturen en zichzelf te laten sturen
o De gecoachte persoon moet in staat zijn om zichzelf te sturen
 Ze kunnen niet in de afhankelijke positie blijven staan (“zeg me wat ik
moet doen, en ik zal het uitvoeren”)
 Valkuil voor vele managers, leerkrachten,HV om mensen die zich
afhankelijk gedragen te zeggen wat ze moeten doen

2.5. ZELFWAARNEMING ALS BASIS VAN ZELFSTURING

- Een persoon is bezig met zelfwaarneming als hij of zij gerichte aandacht besteedt
aan, geconcentreerd en helder is
- Het gevolg = men kan alert observeren en interpreteren wat men ziet, hoort, voelt
- Het gaat hierbij ook om inzicht hebben in teamdynamieken, relaties tussen mensen,
…
- Een belangrijk element in zelfwaarneming = het aanvoelen van onze eigen emoties
en het herkennen hoe en wanneer deze emoties onze perceptie

- Zelfwaarneming en verantwoordelijkheid gaan hand in hand. Dit kunnen we als volgt
verklaren:
o Verantwoordelijkheid nemen vanuit een gebrekkige zelfwaarneming leidt tot
chaos en handelen als een kip zonder kop
o Zelfwaarneming zonder verantwoordelijkheid te nemen, leidt vooral tot
kritiek en in extremis tot machteloosheid