Samenvatting Verpleegkundige Methodiek En Vaardigheden: Neurologie

Methodiek en vaardigheden: neurologie


1 Neurologische onderzoeken
1.1 Klinisch neurologische onderzoeken
1.1.1 Anamnese
- Het is de eerste stap in het klinisch onderzoek
o Cognitieve functies en de oriëntatie in de tijd en ruimte te controleren.
o Nagaan of ZO niet verward, stuporeus of comateus is

- De anamnese omvat:
o De beschrijving van de belangrijkste klachten
o De persoonlijke antecedenten
o De familiale anamnese
o De sociale anamnese.

- Het is belangrijk om een duidelijk beschrijving van de huidige klachten te schetsen
 daarbij is het bevragen van volgende klachten van belang:
o Begin van de symptomen (acuut, subacuut, chronisch)
o Duur van de klachten
o Verloop van de klachten (statisch, progressief, degeneratief of terugkerend)
o Geassocieerde symptomen zoals hoofdpijn, misselijk, vertigo, verlamming of
verzwakking

1.1.2 Neurologisch onderzoek
- Eerst en vooral observeren van de neurologische verschijnselen
o Zo de ernst van de toestand bepalen
 Dit is belangrijk om een prognose te stellen en een behandeling aan te
koppelen

1.1.2.1 Hoge cerebrale functies (= cognitieve functies)
 Functies die een rol spelen in het gewaarworden, het waarnemen en het bewust zijn van
de buitenwereld

a) Bewustzijn
 Een toestand van besef van jezelf en van je omgeving
o Onderscheid gemaakt worden tussen de helderheid en de inhoud van het
bewustzijn.
 Helderheid van het bewustzijn = mate van alertheid/waakzaamheid van
persoon op omgeving
 Inhoud van het bewustzijn = betrekking op waarnemingen, gedachten en
gevoelens

, - Een verandering in de helderheid = bewustzijnsdaling
o Belangrijk om na te gaan wat de duur en de diepte van de bewustzijnsdaling is
o Hiervoor soms beroep doen op de omstaanders  hetero-anamnese

- Gradaties in diepte van de bewustzijnsdaling:
o Somna: de ZO slaapt, maar is wekbaar en kan adequaat beantwoorden.
o Sopor: er kan met de ZO geen gesprek gevoerd worden, maar reageert wel op
prikkels
o Coma: de ZO reageert niet op prikkels

- De mate van bewustzijnsdaling  onderzocht a.d.h.v. een meetschaal
o De Glasgow Coma Schaal
 Berust op evaluatie van 3 parameters:
 Oculair
 Motorisch
 Verbaal antwoord op een pijnprikkel
 Scores van 3 parameters optellen
 Minimaal: 3/15 (‘dode’ ZO)
 Maximaal: 15/15
 Bedoeld om na te gaan of ZO in coma is of niet en om ZO te monitoren
en evalueren in tijd
 Sidenotes:
 Moet op identieke wijze gehanteerd worden door HV
 Kan niet bij iedereen gebruikt worden, bv. ZO met dwarslaesie
o GCS kan toegepast worden, maar betrouwbaarheid neemt
af
 Ook rekening houden met invloeden van med. gebruik

Glasgow Coma Schaal
 Eenvoudige en reproduceerbare methode om het bewustzijn van de ZO te beoordelen
en te volgen in functie van de tijd.
o Meestal om de 30 min een evaluatie
o Best geïnterpreteerd door het meermaals afnemen van de testen.
- Stappenplan:
1. Ga na of ZO reageert op aanspreken, zo nodig met luide stem
2. ZO opent ogen niet en voert geen opdrachten uit  pijnprikkel toedienen
3. Score geven a.d.h.v. onderstaande tabel

Openen van de ogen Motorische reactie Verbale reactie
1 niet 1 geen reactie 1 geen geluid
2 op pijnprikkel 2 strekt 2 geluiden, geen woorden
3 op aanspreken 3 buigt pathologisch 3 enkele woorden
4 spontaan 4 buigt 4 verward
5 lokaliseert 5 gedesoriënteerd.
6 voert opdrachten uit

, b) Oriëntatie
 Het op de hoogte zijn van de situatie en van jezelf in termen van tijd, plaats en de
eigen persoon.
o Verlies van deze termen gebeurt meestal in bepaalde volgorde
 Eerst desoriëntatie tijd en ruimte, dan desoriëntatie in eigen persoon
o Stoornis in oriëntatie  vragen hoe laat het is, welk(e) dag/maand/jaar we
zijn, waar hij/zij zich bevindt
o Ernstig gedesoriënteerde mensen  naam en geboortedatum bevragen 
oriëntatie in persoon controleren

c) Aandacht en concentratie.
 Het vermogen om je te richten of om gericht te blijven op een ervaring of op een
activiteit
o Aandacht gestoord  ZO kan zich niet goed concentreren
o Je kan stoornissen in aandacht testen door een aantal eenvoudige opdrachten
te geven
 Bv. Vragen een aantal cijfers te herhalen.

d) Geheugen en inprenting
 Het vermogen om ervaringen, gebeurtenissen en vaardigheden op te slaan en weer
op te roepen.
 Hierbij kan men inprenting, kortetermijngeheugen en langetermijngeheugen
onderscheiden
o Kortetermijngeheugen (= werkgeheugen)
 Info wordt bewerkt vooraleer het opgeslagen wordt
 Beperkte opslagen opslagtijd  niet herhaalde geg. Verdwijnen
binnen 20-tal sec.
 Snelheid waarmee info wordt verwerkt verschilt van persoon tot
persoon
 Stelt ons in staat telefoonnummer uit telefoonboek te onthouden
o Langetermijngeheugen
 Info die de moeite waard is en die we op een andere manier
verwerken
 Onbeperkte opslagruimte waar info eindeloos wordt bewaard
 Info wordt nooit uitgewist en LTH zit nooit vol  wel kan info
moeilijker toegankelijk worden
 Bv. De trouw van je ouders, een dialect waarmee je opgegroeid bent,
…
o Geheugenverlies  komt vaak voor bij neurotraumatologie onder de vorm
van posttraumatische amnesie.
 Kan gedurende enige tijd blijven bestaan
 De duur is een maat voor de ernst van het schedelhersenletsel.
 Inschatting ernst en aanwezigheid van hersenletsel  PTA Scorelijst
 Bestaat uit 12 goed/fout vragen
 De focus ligt minder op de hoogte van de score  de stijgende lijn
in de score.